Ηταν μια ποπ συναυλία που σύμφωνα με πληροφορίες διήρκεσε μόλις μία ώρα. Ωστόσο η απόφαση της Μπιγιονσέ να παρουσιάσει ένα λαμπερό υπερθέαμα στο Ντουμπάι το βράδυ του Σαββάτου 21 Ιανουαρίου προκάλεσε την έντονη κριτική μερίδας θαυμαστών της που τη θεώρησαν υποκριτική δεδομένου ότι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα οι σχέσεις των ομοφυλοφίλων είναι παράνομες και τιμωρούνται με φυλάκιση ή θάνατο.
Η ζωντανή συναυλία της διάσημης περφόρμερ, η πρώτη εδώ και τέσσερα χρόνια, ήταν μια «ιδιωτική» υπόθεση για 1.500 διάσημους προσκεκλημένους στα εγκαίνια του τεράστιου ξενοδοχείου Atlantis the Royal του Ντουμπάι. Η «περφόρμανς που γίνεται μόνο μια φορά στη ζωή», όπως έγραφε η πρόσκληση, περιλάμβανε τρεις αλλαγές κοστουμιών, ένα ντουέτο με την κόρη της Μπιγιονσέ, Μπλου Αϊβι Κάρτερ και χορευτικά των Mayyas, ενός λιβανέζικου θιάσου αποκλειστικά με γυναίκες χορεύτριες που κέρδισε στην τελευταία σεζόν του America’s Got Talent.
Η τραγουδίστρια λέγεται ότι έβγαλε 24 εκατ. δολάρια –δηλαδή 400.000 δολάρια το λεπτό…-, ποσόν που ακούγεται λογικό για ένα ξενοδοχείο το οποίο διαθέτει την μεγαλύτερη σουίτα του κόσμου (3.300 τμ) για 100.000 τη βραδιά, στην οποία φιλοξενήθηκε βεβαίως η «βασίλισσα Μπι».
Πολλοί θαυμαστές της σε αναρτήσεις τους στο Twitter σύγκριναν τη Μπιγιονσέ με τον Ντέιβιντ Μπέκαμ, ο οποίος εισέπραξε πολλά εκατομμύρια για να προωθήσει στο πρόσφατο Μουντιάλ το Κατάρ, μια άλλη χώρα που απαγορεύει επίσης τις σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, γράφει στην Telegraph, ο Τζέιμς Χολ.
Αλλά η Μπιγιονσέ δεν είναι η μόνη. Στην πραγματικότητα, πριβέ συναυλίες γίνονται εδώ και δεκαετίες με τους πιο διάσημους μουσικούς του κόσμου να κάνουν εμφανίσεις και σόου «κεκλεισμένων των θυρών» για ιδιώτες ή εταιρείες, σε πολυτελείς τοποθεσίες, έναντι παχυλών αμοιβών, εννοείται. Σχεδόν κάθε επιτυχημένος μουσικός το κάνει, από τον Στινγκ και τον Λέινι Κράβιτς μέχρι την Κέιτι Πέρι και τον Αντρέα Μποτσέλι.
Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί πότε ξεκίνησε σοβαρά αυτή η ιστορία, αλλά σημείο αναφοράς για τις σύγχρονες ιδιωτικές συναυλίες είναι το 1996, όταν ο σουλτάνος του Μπρουνέι Χασανάλ Μπολκιάχ γιόρτασε τα 50α γενέθλιά του. Οι εορτασμοί κράτησαν ένα δεκαπενθήμερο και περιλάμβαναν όχι μία αλλά δύο συναυλίες του Μάικλ Τζάκσον. Η «μικρότερη» από τις δύο έλαβε χώρα σε ιδιωτικό δείπνο με 3.000 καλεσμένους, μεταξύ των οποίων ήταν και ο τότε πρίγκιπας της Ουαλίας Κάρολος, ενώ η μεγαλύτερη έγινε σε ένα ειδικά κατασκευασμένο στάδιο μπροστά σε κοινό 60.000 ατόμων. Λέγεται ότι η αμοιβή του Μάικλ Τζάκσον για τις ερμηνείες του ήταν 17 εκατ. δολάρια, ή 32 εκατ. δολάρια σε σημερινά χρήματα.
Ο Περσικός Κόλπος εξελίσσεται γρήγορα στην πιο δημοφιλή περιοχή για ιδιωτικές ή εταιρικές συναυλίες. Κάποτε ήταν η Ρωσία. Αλλά από πέρυσι που επιβλήθηκαν κυρώσεις στους ολιγάρχες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο άξονας έχει μετατοπιστεί νότια, στο Ντουμπάι, το Αμπου Ντάμπι, τη Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν και το Κατάρ. Αθλητικά γεγονότα υψηλού προφίλ όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ και τα Γκραν Πρι στη Σαουδική Αραβία και το Αμπου Ντάμπι έχουν συμβάλει στην ανάδειξη της εικόνας της πλούσιας σε πετρέλαιο περιοχής. Και τώρα είναι ώρα για πάρτι.
Τα τελευταία 20 χρόνια, ο Μπομπ Βαν Ρόνκελ μέσω της εταιρείας του Doors to Hollywood που εδρεύει στο Λος Αντζελες, έχει φέρει περισσότερους από 130 υψηλών προδιαγραφών ηθοποιούς, σκηνοθέτες, παραγωγούς, αθλητές, μοντέλα και συγκροτήματα του Χόλιγουντ στη Ρωσία, το Καζακστάν, το Ουζμπεκιστάν και άλλες πρώην σοβιετικές χώρες για να συναντήσουν προέδρους και ολιγάρχες, να παρακολουθήσουν φεστιβάλ κινηματογράφου, να πραγματοποιήσουν συναυλίες, να μιλήσουν σε φόρουμ και να εμφανιστούν σε ταινίες και σε ειδικές εκδηλώσεις.
Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, ωστόσο, ο Βαν Ρόνκελ έστρεψε την προσοχή του στον Περσικό Κόλπο, όπου τώρα έχει πέντε άτομα που εργάζονται στην περιοχή. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν «στενές σχέσεις με πρίγκιπες, υπουργεία Πολιτισμού και ιδιοκτήτες των μεγαλύτερων αναπτυξιακών έργων» και επίσης έχουν «δικτυώσει 1.300 νέες επαφές στο LinkedIn», λέει ο αμερικανός επιχειρηματίας στον δημοσιογράφο της Telegraph μιλώντας του από ένα γραφείο στο Μπέβερλι Χιλς στολισμένο με φωτογραφίες του μαζί με την Κέιτι Πέρι, τον Κάνιε Γουέστ και τον Τζιν Σίμονς, μπασίστα και τραγουδιστή των Kiss.
Η ακμάζουσα σκηνή ιδιωτικών συναυλιών στον Περσικό Κόλπο, λέει, του θυμίζει τη Ρωσία στις αρχές της δεκαετίας του 2000. «Εχω κάποιον που θέλει την Αντέλ. Εχω πολλά αιτήματα για συναυλίες συγκροτημάτων. Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους φαίνεται να το κάνουν για πρώτη φορά αλλά έχουν χρήματα πίσω τους. Την περασμένη εβδομάδα μου τηλεφώνησε κάποιος για τη Σερ στο Ντουμπάι», προσθέτει.
Ο Βαν Ρόνκελ έχει διοργανώσει εντυπωσιακά πάρτι στο παρελθόν. Κάποτε πήγε τον Κάνιε Γουέστ στο Καζακστάν σε ένα πάρτι για τον εγγονό του πρώην προέδρου Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ: «Προσπάθησαν να πάρουν τον Jay-Z, ο οποίος όμως ήταν εξαιρετικά ακριβός», λεει. Ο Γουέστ εμφανίστηκε σε ένα μικρό κλαμπ με καλεσμένους τους 100 καλύτερους φίλους του εγγονού. Η αμοιβή του ράπερ, αν και υψηλή, ήταν «μικρότερη» από τα 3 εκατ. δολάρια που αναφέρθηκαν εκείνη την εποχή. «Είναι απίστευτο να βλέπεις το ποσόν των χρημάτων που δαπανήθηκαν για 100 άτομα, αλλά ο Κάνιε έγραψε κάτι που ήταν σημαντικό για εκείνους και ήμουν αρκετά τυχερός που μπόρεσα να το παραδώσω», λέει ο Βαν Ρόνκελ. Ακόμη, κάποτε έπεισε τον Τομ Τζόουνς να τραγουδήσει το «What’s New Pussycat?» στο πάρτι για τα 80ά γενέθλια της μητέρας ενός ολιγάρχη στην Τουρκία και πήγε «τον Πολ Ανκα στη Μογγολία…»
Ωστόσο, δεν είναι όλοι οι ερμηνευτές απαραίτητα πρώτης κατηγορίας. Ο Τσεσνι Λι Χόουκς, βρετανός τραγουδιστής μόνο μιας επιτυχίας, έπαιξε στο Κατάρ κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Ο Βαν Ρόνκελ δέχεται τακτικά αιτήματα για τους Backstreet Boys, ενώ ένα μέλος του αμερικανικού συγκροτήματος Sugar Ray, που έκανε τη μεγαλύτερη επιτυχία του το 1999, είπε πρόσφατα στο Rolling Stone ότι περίπου το μισό ετήσιο εισόδημά του προέρχεται από τέτοιες εκδηλώσεις. Γιατί όχι; Τα έσοδα ανά πριβέ συναυλία μπορεί να είναι επταπλάσια από το συνηθισμένα ποσά, γιατί οι νοσταλγικές επιτυχίες από το παρελθόν μπορεί να είναι προσοδοφόρες.
Οχι πως είναι εύκολο. Οι μπάντες πρέπει να κάνουν πρόβες, να ταξιδέψουν αλλάζοντας γρήγορα πολλές ζώνες ώρας, να κάνουν έλεγχο ήχου, να πληρώσουν τους ατζέντηδές τους, τους μάνατζέρ και το κόστος παραγωγής τους. Και για να γυρίσουμε στη Μπιγιονσέ υπάρχουν πολλά επιχειρήματα προς υπεράσπισή της. Παίζοντας στο Ντουμπάι, απλώς υποχώρησε στις πιέσεις της αγοράς, γράφει στην Telegraph ο Τζέιμς Χολ. Πολλοί θαυμαστές της έχουν, εξάλλου, επισημάνει ότι πήρε χρήματα από μια αλυσίδα ξενοδοχείων ενώ ο Μπέκαμ πληρώθηκε από μια χώρα. Υπάρχει διαφορά. Εξάλλου, δεν παραβιάστηκαν κανόνες. Η Μπιγιονσέ έκανε ό,τι έχουν κάνει εκατοντάδες άλλοι στο παρελθόν.
Μετά, υπάρχει η άμυνα του Ρόμπι Ουίλιαμς. Ο βρετανός σούπερ σταρ, ο οποίος επικρίθηκε επειδή έπαιξε στο Κατάρ κατά τη διάρκεια του Μουντιάλ, υποστήριξε ότι αν αρνιόταν να παίξει σε μέρη όπου γίνονται παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο κατάλογος των τοποθεσιών όπου θα μπορούσε να παίξει θα ήταν πράγματι πολύ μικρός. «Δεν συγχωρώ πουθενά και καμία παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τούτου λεχθέντος, εφόσον δεν επιδοκιμάζουμε τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πουθενά, τότε θα ήταν η πιο σύντομη περιοδεία που έχει γνωρίσει ποτέ ο κόσμος: δεν θα μπορούσα να παίξω καν στη δική μου κουζίνα», δήλωσε ο Γουίλιαμς τον Νοέμβριο.
Είπε ακόμη ότι είναι υποκρισία από την πλευρά των ανθρώπων οι οποίοι τον επέκριναν μέσω τεχνολογιών που ανήκουν στην Κίνα, μια χώρα ελάχιστα γνωστή για το παρθένο ιστορικό της στα ανθρώπινα δικαιώματα. Αναφερόμενος σε ανάλογα σχόλια στην κινεζικής ιδιοκτησίας πλατφόρμα TikTok με κινητά τηλέφωνα Huawei, τόνισε ότι «όποιος αφήνει μηνύματα “Όχι στο Κατάρ” να το κάνει στην κινεζική τεχνολογία».
Οι καλλιτέχνες θα συνεχίσουν να παίζουν είτε μας αρέσει είτε όχι. Ο Βαν Ρόνκελ πιστεύει, μάλιστα, ότι η ζήτηση στη Μέση Ανατολή θα εξακολουθήσει να αυξάνεται. Εκτός από τα πέντε άτομα που έχει ήδη στην περιοχή «ελπίζω ότι τους επόμενους δύο μήνες θα έχω άλλα πέντε», λέει. Στο μεταξύ φαίνεται ότι ο πληθωρισμός δεν πλήττει μόνο τα εβδομαδιαία ψώνιά μας και τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού· το κόστος των μέγασταρ έχει κυριολεκτικά εκτοξευτεί. Μια Τζένιφερ Λόπεζ ή ένας Ροντ Στιούαρτ μπορεί να κόστισαν το 2000 ένα εκατομμύριο δολάρια, το φερόμενο πακέτο των 24 εκατομμυρίων της Μπιγιονσέ οδηγεί τις αμοιβές σε νέα ιλιγγιώδη ύψη. «Αυτοί οι άνθρωποι είναι πραγματικά καυτοί», λέει στην Telegraph ο Βαν Ρόνκελ. Και μπορεί να είναι. Αλλά σίγουρο είναι επίσης ότι τα λεφτά που ζητάνε με κάποιον τρόπο θα βρεθούν κάπου …