«Σε 20 χρόνια, ρομπότ θα είναι τα σπίτια μας»

Η δυσκολία κάθε φορά που κάθεται απέναντι σου κάποιος εξέχων, ειδήμων σε ζόρικα πεδία, είναι να μεταγγίσεις την περίπλοκη γνώση του σε απλά πράγματα που αγγίζουν την καθημερινότητα, να την κάνεις λιανά, κάνοντας προφανές στον αναγνώστη το πολύτιμο του συνομιλητή σου –σε κανέναν δεν αρέσει να χάνεται σε λαβύρινθους ειδικών γνώσεων. Η Άντρα Κι (Andra Keay), όνομα στον χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης, με θητεία -ως διευθύντρια- στη Silicon Valley Robotics στην Καλιφόρνια, μεταφέρει τη συμπυκνωμένη γνώση της στο Protagon, λίγες ώρες προτού μιλήσει το Σάββατο 3 Μαρτίου στους συμμετέχοντες του Οικονομικού Φόρουμ που διεξάγεται στους Δελφούς, στο πλαίσιο ανοικτών συζητήσεων για τον ρόλο των νέων τεχνολογιών στο μάρκετινγκ και την κοινωνία, υπό τον τίτλο «Digital Disruption Sessions».

Η Κι ταξίδεψε ως εδώ για να αναλύσει «Την επιρροή των νέων τεχνολογιών στους κλάδους της Υγείας, της Τραπεζικής και των Ασφαλίσεων», ωστόσο, σε μια χώρα η οποία κλυδωνίζεται από σκάνδαλα που φιλοδοξούν να μείνουν στην Ιστορία, η δική της ματιά δεν μπορεί παρά να έχει ενδιαφέρον. Η ερώτηση, με αφορμή την υπόθεση Novartis, για τον ρόλο που μπορεί να παίξει η τεχνολογία στη μάχη για την καταπολέμηση της διαφθοράς, μπορεί και να την ξάφνιασε… Την έκανε όμως να υποκλιθεί στον ανθρώπινο νου – ποια; τη «βασίλισσα» των ρομπότ – που πάντα θα’ ναι μπροστά, και στο καλό, και στο κακό.

Η Κι παραδέχθηκε ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη για να ελαχιστοποιήσουμε τα περιστατικά απάτης και να βελτιώσουμε σαφώς τον έλεγχο εγκυρότητας πολλών στοιχείων που είναι απαραίτητα κάθε φορά σε συναλλαγές και ύποπτες σχέσεις. Στοιχηματίζει, δε, ότι οι τεχνολογίες των blockchain (σσ: μπορεί να τις έχετε ήδη ακουστά, ως αυτές που κρύβονται πίσω από το ψηφιακό νόμισμα bitcoin) στο status quo του χρηματοπιστωτικού τομέα θα συμβάλουν καθοριστικά σε αυτά· οι τεχνολογίες που επιτρέπουν εμπιστοσύνη ανάμεσα σε συναλλασσόμενα μέρη, βάσει αλγοριθμικής επιβεβαίωσης, χωρίς να είναι απαραίτητη η ύπαρξη μιας ενδιάμεσης «έμπιστης» αρχής, τράπεζας λόγου χάρη. Η δημόσια πρόσβαση στο blockchain διευκολύνει εξάλλου τη διαφάνεια στις συναλλαγές και τη διάχυση της πληροφορίας, όπως διευκολύνει και την εκάστοτε ελεγκτική διαδικασία, ακριβώς εξαιτίας της δημόσιας φύσης των δεδομένων.

Η ανατροπή δεν αργεί να έλθει. Γιατί η Κι πιστεύει ακράδαντα ότι η ανθρώπινη επινοητικότητα θα είναι εις τον αιώνα τον άπαντα ένα βήμα μπροστά από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Και ότι ο νους του ανθρώπου είναι φτιαγμένος κατά τέτοιο τρόπο ώστε να υπερβαίνει κανόνες και συστήματα, κάθε είδους, δικά του ή τεχνητά, και να ταξιδεύει σε νέους τόπους – τρόπους, ακόμη και στην απάτη. Φοβού τον παντοδύναμο ανθρώπινο νου…

Τι γίνεται, όμως, με την εμπορική εκμετάλλευση της καινοτομίας – κατεξοχήν αντικείμενο της Silicon Valley Robotics; Είναι πρόβλημα τελικά το κόστος των νέων τεχνολογιών;

Η managing director της Κοιλάδας των Ρομπότ διαφωνεί με την άποψη «hardware is hard», τη δύσκολη και ως εκ τούτου ακριβή κατασκευή των υλικών μερών ενός συστήματος υπολογιστή. «Σαφώς και τα σύνθετα συστήματα είναι δύσκολα, ακριβά και απαιτούν περισσότερο χρόνο ανάπτυξης, ωστόσο έχει γίνει τόση πρόοδος στην προσιτή τεχνολογία τις τελευταίες δύο δεκαετίες που πλέον μπορούμε να δημιουργήσουμε ακόμη πιο σύνθετα συστήματα, με πολύ χαμηλότερο κόστος και σε πολύ πιο σύντομο χρονικό διάστημα. Το πιο δύσκολο πλέον είναι η προσαρμογή σε αυτά».

Η ίδια δεν διστάζει να μπει σε δρόμους πιο ειδικούς, στη διελκυστίνδα που γνωρίζουν καλά όσοι ασχολούνται με θέματα Τεχνολογίας : τα μηχανήματα ψάχνουν να βρουν προβλήματα που μπορούν να λύσουν και τα προβλήματα ψάχνουν τεχνολογίες που θα μπορέσουν να τα λύσουν… Η κουβέντα όμως αλλάζει εύκολα, όταν της ζητείται πρόβλεψη, ως προς την πιο δημοφιλή καινοτομία σε βάθος 20 χρόνων.

«Νομίζω ότι σε 20 χρόνια θα έχουμε όλοι οικιακά ρομπότ, αλλά το κεντρικό τμήμα των ρομπότ αυτών θα είναι το ίδιο το σπίτι μας! Μπορεί να έχουμε ένα ευχάριστο, οικιακό ρομπότ που θα λειτουργεί ως μεσάζων ανάμεσα σε μας και το σπίτι μας, αλλά το ρομπότ αυτό καθαυτό δεν θα μας προσφέρει πολλά από άποψη βοήθειας, όσο το ρομπότ μέσα στο οποίο θα κατοικούμε…». Η Κι μπορεί να γίνει σαγηνευτική, όταν θέλει.

Τόση ώρα συζήτηση, και δεν έχει θιγεί ακόμη η θεματική της ομιλίας. Πώς μπορεί η καινοτομία να βοηθήσει στην επίλυση παλαιών προβλημάτων και συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και ασφάλισης που παρουσιάζουν κόπωση, όπως το ελληνικό;

«Ξέρετε, ένα από τα πιο σπουδαία χαρακτηριστικά των σύγχρονων εξελίξεων στις τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης είναι το μέχρι πού μπορούν να επεκταθούν τα συστήματα αυτά, αλλά και πόσο βαθιά μπορούν να εξατομικευθούν. Υπάρχουν τρόποι με τους οποίους οι νέες τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν χώρες με χαμηλά επίπεδα υποδομών να εξελιχθούν – σκεφθείτε την άνοδο της μικροχρηματοδότησης (χαμηλά δάνεια για την επέκταση μικρών επιχειρήσεων), την εκτόξευση της online τεχνολογίας, μέσω και των φορητών συσκευών.

» Τα χαμηλά επίπεδα υποδομών αποτελούν μερικές φορές πλεονέκτημα, αφού υπάρχουν λιγότερες πρόσφατες επενδύσεις που απαιτούν προστασία και περισσότερα κίνητρα για την εφαρμογή βελτιώσεων. Και μη ξεχνάτε ποτέ τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι συνεργασίες του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα, θεωρώ καλό παράδειγμα την εξερεύνηση του Διαστήματος, η οποία κάποτε αποτελούσε αποκλειστικό πεδίο δράσης του πρώτου, αλλά σήμερα πλέον χωράει και εμπορικά διαθέσιμες τεχνολογίες, εμπορικά συμφέροντα».

Η Κι είναι εξάλλου εξαιρετικά αισιόδοξη, κοιτώντας το μέλλον και τις αλλαγές που μπορεί να φέρει η Καινοτομία στην Ιατρική και τη γενική περίθαλψη. Είναι προφανές ότι μέσα από την ανάπτυξη της Τεχνολογίας περνάει – στα δικά της μάτια – ο δρόμος για τη μείωση των ανισοτήτων, ο πλήρης εκδημοκρατισμός κατά μία έννοια της Υγείας. «Στην ιατρική, τη φαρμακολογία, την υγειονομική περίθαλψη υπάρχουν πολλές πτυχές, το κόστος των οποίων έχει αυξηθεί τόσο, ώστε να μην είναι διαθέσιμες, προσιτές. Οι αυτοματισμοί, η ρομποτική, η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορούν να μας βοηθήσουν να προσφέρουμε προσωπική υγειονομική περίθαλψη ακριβείας σε όλους».

Και τι γίνεται με τη «σκοτεινή πλευρά» της τεχνολογίας; Σήμερα, 9% των θέσεων εργασίας στην Ευρώπη είναι αυτοματοποιημένες. Μπορεί ένα ρομπότ να αποτελέσει αληθινή απειλή για την ανθρώπινη απασχόληση;

«Σε όλη την πορεία της ιστορίας, η Τεχνολογία επέφερε αλλαγές στις θέσεις εργασίας, αλλά καμία στην απασχόληση γενικότερα. Η απασχόληση παρέμεινε η ίδια, και εκτιμώ ότι αυτή η τάση θα εξακολουθήσει να είναι κυρίαρχη. Οι απειλές που κρύβουν η ρομποτική, η Τεχνητή Νοημοσύνη και οι αυτοματισμοί ενυπάρχουν κυρίως στην έννοια του Κεφαλαίου και της άνισης κατανομής του – μην τις ψάχνετε στην απασχόληση. Ασφαλώς, υφίστανται και για τα προσωπικά δικαιώματα. Πρέπει, λοιπόν, να κοιτάξουμε πώς θα κάνουμε περισσότερο προσβάσιμη την Τεχνολογία, πώς θα υποστηρίξουμε μικρούς και μεγάλους ώστε να εκπαιδευτούν τεχνολογικά. Ίσως έτσι μπορέσουμε να αλλάξουμε την άνιση κατανομή του πλούτου που γίνεται ολοένα και περισσότερο τρομακτική…».