«Η νέα προσπάθεια της Σαουδικής Αραβίας και της Ρωσίας να ωθήσουν την τιμή του πετρελαίου προς τα 100 δολάρια το βαρέλι ενδέχεται να αποτελέσει άλλο ένα πρόβλημα για τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, καθώς θέτει στο επίκεντρο της υποψηφιότητας για την επανεκλογή του το 2024 την οικονομία και την αναχαίτιση του πληθωρισμού». Ετσι σχολιάζουν τις τελευταίες εξελίξεις οι Financial Times, σημειώνοντας ότι το αργό πετρέλαιο ξεπέρασε αυτή την εβδομάδα τα 90 δολάρια το βαρέλι.
Μια από τις βασικές αιτίες ήταν ότι το Ριάντ και η Μόσχα παρέτειναν την πολιτική μείωσης της προσφοράς μέχρι και το τέλος του 2023. Την παρέτειναν, μάλιστα, πιέζοντας τις τιμές προς τα πάνω, παρά το γεγονός ότι η τιμή του πετρελαίου έχει ήδη σημειώσει άλμα 25% από τον Ιούνιο μέχρι σήμερα, καθώς η ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο κινείται σε ύψη ρεκόρ.
«Η αιφνιδιαστική κίνηση της Σαουδικής Αραβίας να παρατείνει τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου δεν θα μπορούσε να έρθει σε χειρότερη στιγμή για τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν» σχολίασε το Bloomberg. Η κίνηση μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των τιμών της βενζίνης στις ΗΠΑ, γεγονός που θα αποτελέσει πολιτικό πρόβλημα για τον πρόεδρο.
Το αμερικανικό πρακτορείο εξηγεί ότι οι τιμές της βενζίνης «είναι ένα από τα πιο ορατά σημάδια του πληθωρισμού», ότι «οι Αμερικανοί συνήθως κατηγορούν τον Λευκό Οίκο για τις τιμές στην αντλία, παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος έχει ελάχιστο έλεγχο στη διακύμανση τους» και ότι «θα αποτελέσει βασικό ζήτημα για τους ψηφοφόρους που θα χρειαστεί ο Μπάιντεν την ημέρα των εκλογών».
«Οι αναλυτές βλέπουν το αργό πετρέλαιο τύπου Brent να σκαρφαλώνει στα επίπεδα που είχαν παρατηρηθεί για τελευταία φορά τους πρώτους μήνες του πολέμου στην Ουκρανία» σημειώνουν από την πλευρά τους οι New York Times. Η κυβέρνηση Μπάιντεν «το μόνο πράγμα που μπορεί να κάνει για να αντιμετωπίσει τις περικοπές της Σαουδικής Αραβίας είναι να φέρει περισσότερο πετρέλαιο στην αγορά από άλλες χώρες» δήλωσε ο Ζορζ Λεόν, οικονομολόγος της εταιρείας ερευνών Rystad Energy. «Το Ιράν και η Βενεζουέλα είναι οι καλύτεροι υποψήφιοι» πρόσθεσε, ακόμη και αν είναι πολιτικά δυσάρεστο να ξανανοίξουν πλήρως οι συνομιλίες μαζί τους.
Τον περασμένο Οκτώβριο, όταν η Σαουδική Αραβία πέτυχε μέσω του ΟΠΕΚ την απόφαση για περικοπές στην παραγωγή, ο Λευκός Οίκος κατηγόρησε το καρτέλ του πετρελαίου ότι «ευθυγραμμίζεται» με την επιδίωξη της Ρωσίας να προκαλέσει ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.
Ο Τζέικ Σάλιβαν, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Μπάιντεν, δήλωσε την Τρίτη (5/4), αφότου το Ριάντ ανακοίνωσε την παράταση των περικοπών της παραγωγής, ότι ο Λευκός Οίκος θα συνεχίσει τις επαφές με τους Σαουδάραβες. Διευκρίνισε ωστόσο ότι το κριτήριο για την αξιολόγηση της επιτυχίας του Μπάιντεν στο πεδίο της οικονομίας θα είναι «η τιμή που έχει το γαλόνι της βενζίνης για τον αμερικανό καταναλωτή». Οπερ σημαίνει ότι αν οι τιμές αυξηθούν πολύ, μπορεί να αλλάξει και η στάση των ΗΠΑ απέναντι στη Σαουδική Αραβία.
Υπενθυμίζεται ότι ο Τζο Μπάιντεν αναγκάστηκε το καλοκαίρι του 2022 να ταξιδέψει μέχρι το Ριάντ, «ξεχνώντας» τις δηλώσεις του εναντίον του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν για τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι. Η επιδίωξή του ήταν τότε η αύξηση της παραγωγής πετρελαίου από τον ΟΠΕΚ, ώστε να πέσουν και οι τιμές της βενζίνης για τους αμερικανούς καταναλωτές πριν τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου του 2022 στις ΗΠΑ. Ομως ο πρίγκιπας διάδοχος δεν του έκανε τη χάρη…
Δύο χρόνια μετά, τον Νοέμβριο του 2024, έχουμε στις ΗΠΑ προεδρικές εκλογές. Και «υπάρχουν λίγοι πιο σοβαροί κίνδυνοι για την επανεκλογή ενός προέδρου από την αύξηση των τιμών της βενζίνης στην αντλία» ανέφερε ο Μπομπ ΜακΝάλι, πρόεδρος του Rapidan Energy Group. «Ο πρόεδρος βρίσκεται σε πραγματικά δύσκολη θέση» πρόσθεσε.
Παρότι σύμφωνα με το Bloomberg οι λιανικές τιμές της βενζίνης είναι πολύ χαμηλότερες από ό,τι στις αρχές του περασμένου καλοκαιριού, όταν ο εθνικός μέσος όρος έφθασε στο ύψος των 5 δολαρίων το γαλόνι, οι Ρεπουμπλικανοί έχουν ήδη εκμεταλλευθεί τις πρώτες αυξήσεις στην αντλία. Προς το παρόν, ο μέσος όρος της τιμής ενός γαλονιού βενζίνης ανέρχεται σήμερα στα 3,81 δολάρια, αλλά πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο από το 2012.
Τι θα μπορούσε να σώσει την κατάσταση; Οι αναλυτές βλέπουν δύο πιθανότητες. Η πρώτη είναι η επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας, ώστε να μειώσει τη ζήτηση για πετρέλαιο, διατηρώντας τις τιμές σε χαμηλά επίπεδα. Η δεύτερη πιθανότητα συνδέεται με την εκτίμηση ότι και η ίδια η Σαουδική Αραβία, το λεγόμενο «βενζινάδικο του πλανήτη», δεν ενδιαφέρεται να δει τις τριψήφιες τιμές του αργού πετρελαίου να συντρίβουν την παγκόσμια οικονομία. Γιατί, πολύ απλά, θα πληγεί και η ίδια.
Επίσης, ορισμένοι παρατηρητές εκτιμούν ότι ο Μπιν Σαλμάν χρησιμοποιεί την τιμή του πετρελαίου ως μοχλό πίεσης στις επαφές του με την Αμερική. Ως γνωστόν, η Σαουδική Αραβία έχει ανάγκη τις «πλάτες» των ΗΠΑ για τη θωράκισή της έναντι εξωτερικών κινδύνων. Δεν είναι τυχαίο ότι το 2022, όταν επιδεινώθηκαν οι σχέσεις των δύο χωρών, τρία μέλη του Κογκρέσου από την πλευρά των Δημοκρατικών ανέφεραν ότι θα παρουσιάσουν νομοθετική πρόταση για την απόσυρση αμερικανών στρατιωτών και αμερικανικών συστημάτων αεράμυνας από τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Αυτή τη φορά το βασίλειο έχει έναν μακρύ κατάλογο αιτημάτων προς την Ουάσινγκτον: από την ενίσχυση της στρατιωτικής υποστήριξη μέχρι το ΟΚ των Αμερικανών για την ανάπτυξη ενός μη στρατιωτικού πυρηνικού προγράμματος. Πάντως το Ριάντ κρατάει ως διαπραγματευτικό χαρτί τις υποσχέσεις προς την Αμερική ότι στο τέλος, εάν οι τιμές του πετρελαίου ανεβούν πολύ ψηλά, θα παρέμβει.