Το Ιράν μαζεύει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε κρυφά βιβλία πουλώντας πετρέλαιο στην Κίνα | CreativeProtagon
Θέματα

Πώς το πετρέλαιο «τρέφει» τους πολέμους του Ιράν

Εκτενής έρευνα του Economist αποκαλύπτει ένα δίκτυο πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων που περνάει κάτω από το ραντάρ των ΗΠΑ και παρακάμπτει τις κυρώσεις. Παρά τις κυρώσεις αυτές, το καθεστώς των μουλάδων συνεχίζει τον εμπλουτισμό ουρανίου, το λαθρεμπόριο πετρελαίου και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας με ροές συναλλάγματος που θυμίζουν καρτέλ ναρκωτικών
Protagon Team

Η στρατηγική του Ιράν σε μια πιθανή στρατιωτική σύγκρουση με το Ισραήλ δεν βασίζεται μόνο στην στρατιωτική δύναμη αλλά και στη διαχείριση των οικονομικών του πόρων. Αυτό είναι το συμπέρασμα της εκτενούς δημοσιογραφικής έρευνας του Economist που αποκαλύπτει ότι παρά τις σκληρές κυρώσεις που έχουν επιβάλει οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Τεχεράνη έχει βρει τρόπους να διατηρεί την οικονομική της επιρροή και να χρηματοδοτεί τις πολιτοφυλακές που υποστηρίζει, όπως η Χεζμπολάχ, η Χαμάς και οι Χούθι. Τα βασικά μέρη αυτής της εξίσωσης είναι οι πηγές χρηματοδότησης του καθεστώτος των μουλάδων, ο ρόλος του πετρελαίου, και οι στρατηγικές για την παράκαμψη των κυρώσεων.

Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Βάσει των στοιχείων που συνέλεξε η έρευνα του Economist, το Ιράν, παρότι βρίσκεται υπό το καθεστώς σκληρών κυρώσεων, έχει δημιουργήσει τεράστια αποθέματα κεφαλαίων μέσω παράνομων πωλήσεων πετρελαίου. Αυτές οι πωλήσεις γίνονται μέσω ενός εκτεταμένου δικτύου τραπεζικών λογαριασμών οι οποίοι τηρούνται κρυφά, κάτω από το ραντάρ της διεθνούς κοινότητας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Με αυτά τα κεφάλαια, το Ιράν, σε περίπτωση ανοιχτού πολέμου με το Ισραήλ, σχεδιάζει να στηρίξει τις συμμαχικές πολιτοφυλακές και να αντέξει τις μεγάλες οικονομικές πιέσεις κατά τη διάρκεια μιας σύγκρουσης διαρκείας.

Ο ρόλος του πετρελαίου

Το Ιράν, παρά τις κυρώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, έχει καταφέρει να αυξήσει τις εξαγωγές πετρελαίου του σε επίπεδα που προσεγγίζουν τα 1,8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Σύμφωνα με την έρευνα του Economist, τα έσοδα από αυτές τις εξαγωγές ανέρχονται σε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Τα κέρδη διοχετεύονται κυρίως σε στρατιωτικές δαπάνες και παράλληλα ενισχύουν την οικονομική σταθερότητα της χώρας (ή καλύτερα τη σταθερότητα του καθεστώτος). Είναι άλλωστε προφανές ότι οι μουλάδες θέτουν ως πρώτη προτεραιότητα την επιβίωση του καθεστώτος και όχι τη βελτίωση των συνθηκών ζωής για τους πολίτες του Ιράν.

Η δημιουργία σκιωδών χρηματοπιστωτικών δικτύων αποτελεί βασικό μέρος της στρατηγικής τους, όπως επισημαίνει το βρετανικό περιοδικό. Τα δίκτυα αυτά συνδέουν τις πετρελαιοπηγές της χώρας με τις αγορές της Κίνας και άλλων κρατών επιτρέποντας στο Ιράν να πουλάει το πετρέλαιό του παρακάμπτοντας τους διεθνείς ελέγχους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επιβάλει αυστηρούς ελέγχους, ωστόσο η Τεχεράνη έχει αναπτύξει τεχνικές που καθιστούν δύσκολη την ανίχνευση αυτών των συναλλαγών. Παρά τις αυστηρές κυρώσεις, λοιπόν, οι οποίες περιορίζουν τις εμπορικές και τραπεζικές συναλλαγές, το Ιράν συνεχίζει να αντλεί κέρδη από την παράνομη εξαγωγή πετρελαίου και την εμπλοκή του σε διεθνείς οικονομικές συναλλαγές.

Οπως αναφέρει ο Economist, το Ιράν βρίσκεται σε μια κρίσιμη φάση ανασύνταξης της εσωτερικής και εξωτερικής του πολιτικής. Το καθεστώς των μουλάδων, που ασκεί την εξουσία στη χώρα από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979, αντιμετωπίζει σοβαρές εσωτερικές προκλήσεις. Η λαϊκή δυσαρέσκεια αυξάνεται λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης, της καταστολής των δικαιωμάτων των γυναικών και της έλλειψης πολιτικών ελευθεριών. Το 2022, η δολοφονία της 22χρονης Μαχσά Αμινί από την Αστυνομία Ηθών του Ιράν προκάλεσε μαζικές διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα. Η 22χρονη Ιρανή, κουρδικής καταγωγής, βρισκόταν στην Τεχεράνη όπου επισκεπτόταν συγγενείς της μαζί με τους γονείς και τον 17χρονο αδελφό της πριν ξεκινήσει τις πανεπιστημιακές της σπουδές στο βορειοδυτικό Ιράν, όταν ο δρόμος της διασταυρώθηκε με εκείνον της Αστυνομίας Ηθών στις 13 Σεπτεμβρίου του 2022. Η απάντηση του καθεστώτος στις διαδηλώσεις ήταν σκληρή, με χιλιάδες συλλήψεις και δεκάδες νεκρούς, αλλά αυτό δεν σταμάτησε την εξέγερση του ιρανικού λαού.

Τα πυρηνικά και τα λεφτά 

Οπως είναι γνωστό, οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες δυτικές χώρες παρακολουθούν στενά την κατάσταση στο Ιράν. Οι αμερικανικές κυρώσεις κατά της Τεχεράνης για το πυρηνικό της πρόγραμμα και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν επηρεάσει σημαντικά την οικονομία της χώρας, αλλά δεν έχουν καταφέρει να φέρουν την πολυπόθητη για τη Δύση πολιτική αλλαγή. Η εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών απέναντι στο Ιράν έχει διπλή στόχευση:

—Την άσκηση οικονομικής πίεσης μέσω κυρώσεων.

—Την αναζήτηση διπλωματικών λύσεων για τον περιορισμό της πυρηνικής ικανότητας της χώρας.

Ο Ν. 1 στόχος της Ουάσινγκτον είναι βεβαίως να θέσει εμπόδια στο πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου που έχει εξελίξει η Τεχεράνη. Το «ιερό δισκοπότηρο» για τους Αμερικανούς βρίσκεται στην οροσειρά Ζάγρος. Πρόκειται για το συγκρότημα εμπλουτισμού ουρανίου Νατάνζ που είναι θαμμένο τόσο βαθιά στη γη ώστε, όπως εκτιμούν οι ειδικοί, ακόμη και οι πιο προηγμένες βόμβες εξάρθρωσης υπογείων καταφυγίων αδυνατούν να το πλήξουν. Αυτή είναι η κύρια εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν και πιστεύεται ότι αποτελείται από τρία υπόγεια κτίρια, δύο από τα οποία έχουν σχεδιαστεί για να χωρούν 50.000 φυγοκεντρητές. Εξι ακόμη κτίρια βρίσκονται πάνω από το έδαφος και κάποια από αυτά αποτελούνται από αίθουσες μήκους 2,5 χιλιομέτρων, που χρησιμοποιούνται για συγκροτήματα φυγοκέντρησης αερίου. Η εγκατάσταση προστατεύεται από αντιαεροπορικές συστοιχίες, περιμετρική περίφραξη και το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης.

Το δεύτερο σε σημασία κεφάλαιο για τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο περιορισμός της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Βεβαίως, άλλες χώρες, μπορούν θεωρητικά να συναλλάσσονται με το Ιράν. Στην πράξη, oπως επισημαίνει ο Economist, λίγοι το κάνουν ανοιχτά, καθώς οι ΗΠΑ απαγορεύουν στις επιχειρήσεις τους να συναλλάσσονται με το Ιράν, αλλά και με τις ξένες επιχειρήσεις που το κάνουν εν γνώσει τους. Επομένως, είναι ιδιαίτερα δύσκολο για το Ιράν να λαμβάνει και να διακινεί δολάρια, καθώς κάθε τέτοια συναλλαγή, σχεδόν οπουδήποτε στον κόσμο, πρέπει τελικά να εκκαθαρίζεται από μια αμερικανική τράπεζα.

Ωστόσο η έρευνα του Economist δείχνει ότι με σωστή εφαρμογή, αποφασιστικότητα και βοήθεια από έναν «άπληστο εταίρο (την Κίνα), μια χώρα που παραμένει υπό ένα de facto παγκόσμιο εμπάργκο μπορεί να καταλήξει να το παραβιάζει σε αστρική κλίμακα». Πολλές από τις τακτικές του Ιράν θυμίζουν εκείνες που θα χρησιμοποιούσε ένα καρτέλ ναρκωτικών για την εμπορία προϊόντων και την ανακύκλωση των εσόδων συχνά μέσω φαινομενικά νόμιμων επιχειρήσεων που λειτουργούν ως βιτρίνα. Κατά τον Economist, το αφανές πετρελαϊκό δίκτυο του Ιράν έχει κατασκευαστεί ως «μια περίτεχνη παρωδία που έχει στόχο να ξεγελάσει τους φορείς επιβολής των κυρώσεων».

Οι τακτικές κάλυψης – απόκρυψης 

Ας δούμε κάποιες τακτικές που χρησιμοποιεί η Τεχεράνη, σύμφωνα με την έρευνα του βρετανικού περιοδικού. Καταρχάς, όπως είναι ευρέως γνωστό, οι περισσότερες πετρελαϊκές χώρες εξάγουν πετρέλαιο μέσω ενός κρατικού κολοσσού. Το Ιράν είναι μια διαφορετική περίπτωση. Η εθνική πετρελαϊκή εταιρεία (National Iranian Oil Company – NIOC) διατηρεί φυσικά το μονοπώλιο στην παραγωγή, ενώ η θυγατρική της NIOC, με έδρα την Ελβετία, ονόματι Naftiran Intertrade Company (NICO), βοηθά στην εμπορία του πετρελαίου στο εξωτερικό. Eνα μεγάλο μέρος του πετρελαίου διατίθεται σε ιρανικά υπουργεία, θρησκευτικές οργανώσεις ακόμη και συνταξιοδοτικά ταμεία για να το πουλήσουν στο εξωτερικό. Ετσι, σε μια χώρα που στερείται σκληρού νομίσματος, το αργό πετρέλαιο είναι μια εναλλακτική μορφή ρευστότητας. Το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, η φρουρά του καθεστώτος, λαμβάνει επίσης μεγάλη ποσότητα πετρελαίου η οποία συχνά δεν καταγράφεται στα βιβλία.

Οι εταιρείες-βιτρίνα 

Πώς διακινείται όμως το πετρέλαιο εκτός της χώρας; Σύμφωνα με τον Economist, σε ορισμένες περιπτώσεις μια εταιρεία-βιτρίνα ενορχηστρώνει το όλο εγχείρημα. Το Ιράν αναθέτει τακτικά τις πωλήσεις σε τρίτους στο εξωτερικό, όπως η τουρκική εταιρεία ASB, με βάση τα στοιχεία των Αμερικανών. Το πρώτο καθήκον των πωλητών-μεσαζόντων είναι να βρουν αγοραστή στην Κίνα που απορροφά το 95% των εξαγωγών αργού του Ιράν. Βεβαίως η Κίνα έχει κι αυτή τους δικούς της μεσίτες. Οι μεσίτες αυτοί κατευθύνουν το προϊόν σε εργοστάσια που το κινεζικό κράτος έχει αφανώς εξουσιοδοτήσει ώστε να επεξεργάζονται το ιρανικό πετρέλαιο.

Οι εταιρείες που λειτουργούν ως βιτρίνα υπογράφουν μεταξύ τους έγγραφα που προσδιορίζουν κάθε λεπτομέρεια: από τα δοκιμαστικά δρομολόγια και τα χρονοδιαγράμματα επιθεώρησης έως το μέγεθος των μελλοντικών αποστολών. Η τιμή συνήθως ακολουθεί το Brent, τον παγκόσμιο δείκτη αναφοράς πετρελαίου, μείον μια έκπτωση 10 έως 30 δολαρίων το βαρέλι. Τα αποδεκτά νομίσματα περιλαμβάνουν το δολάριο και, σπανιότερα, το ευρώ, το ντιρχάμ των Εμιράτων ή το γεν. Αυτό που σύμφωνα με τον Economist δεν αναφέρουν πολλά συμβόλαια είναι η προέλευση του πετρελαίου, η οποία συνήθως δηλώνεται ψευδώς, ως ιρακινή, μαλαισιανή ή ομανική. Η πραγματική προέλευση επιβεβαιώνεται συχνά σε μια εμπιστευτική επιστολή, με την πραγματική φύση της εξαγωγής γραμμένη με κεφαλαία γράμματα: ιρανικό πετρέλαιο.

Οι αναμεταδότες κάνουν κύκλους

Η έρευνα της βρετανικής επιθεώρησης κατέληξε στο συμπέρασμα, αφού μίλησε με διάφορες πηγές, ότι υπάρχουν περισσότερες από 100 εταιρείες βιτρίνα για την προμήθεια των δεξαμενόπλοιων με πετρέλαιο προς εξαγωγή. Πολλά από αυτά είναι πλοία ηλικίας κάποιων δεκαετιών, με σημαία Παναμά, ενώ μετονομάζονται για να μπερδεύουν τις αρχές που παρακολουθούν τις κινήσεις τους. Τα πλοία ξεκινούν παραλαμβάνοντας πετρέλαιο σε έναν από τους τερματικούς σταθμούς εξαγωγής του Ιράν. Για να αποφύγουν την προσοχή, συχνά δανείζουν αναμεταδότες σε άλλα πλοία που κάνουν κύκλους στην περιοχή ή χρησιμοποιούν λογισμικό για να φαίνεται ότι βρίσκονται αλλού. Στη συνέχεια, τα πλοία πλέουν προς το Ιράκ ή το Ομάν, όπου το φορτίο τους μπορεί να μεταφερθεί σε ένα νέο πλοίο. Μια άλλη μεταφόρτωση μπορεί να γίνει στα ανοικτά της Μαλαισίας ή της Σιγκαπούρης, μετά από την οποία το φορτίο κατευθύνεται προς την Κίνα.

Πώς παρακολουθούν όμως οι Ιρανοί τις κινήσεις των φορτίων; Ο Economist γράφει ότι οι επιφορτισμένοι πράκτορες λαμβάνουν αναφορές σε κάθε στάδιο. Οι αποφάσεις στη συνέχεια παραπέμπονται σε ανώτερους αξιωματούχους, οι οποίοι μπορεί να κρύβονται πίσω από ψευδώνυμα (πχ. «Roger») σε μηνύματα που στέλνονται στο WhatsApp. Παρέχονται παντού ψεύτικα πιστοποιητικά προέλευσης και τα αναγκαία έγγραφα. Μια μυστική λίστα ελέγχου που μοιράστηκε μια πηγή με το βρετανικό περιοδικό, περιλάμβανε 24 ερωτήσεις για μια μεταφόρτωση στα ανοικτά της Μαλαισίας που αφορούσε το Remy, ένα δεξαμενόπλοιο που μετέφερε ιρανικό αργό πετρέλαιο. Μερικές φορές τα πράγματα πάνε στραβά. Μια πώληση μπορεί να ματαιωθεί ακόμη και όταν ένα δεξαμενόπλοιο βρίσκεται καθοδόν. Το φορτίο άλλες φορές εξαφανίζεται, ενώ ορισμένα πλοία απλά εγκαταλείπονται. Συνήθως, όμως, τα εμπορεύματα παραδίδονται χωρίς προβλήματα και εντός 45 ημερών γίνεται η πληρωμή. Οπως σημειώνει το βρετανικό περιοδικό, εδώ μπαίνει στο παιχνίδι το σκιώδες τραπεζικό σύστημα του Ιράν, «το πιο εντυπωσιακό μέρος του συστήματος».

Σε περίπτωση πολέμου

Τι θα συμβεί όμως αν ξεσπάσει ανοιχτός πόλεμος με το πανίσχυρο Ισραήλ. Σε αυτή την περίπτωση το Ιράν θα χρειαζόταν προφανώς χρήματα. Πολλά χρήματα που θα του επέτρεπαν να αντέξει το τεράστιο κόστος της σύγκρουσης. Οχι μόνο για να αγοράσει όπλα και να κρατήσει την οικονομία του ζωντανή, αλλά επίσης για να επανεξοπλίσει πολιτοφυλακές όπως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ. Πολλοί υποθέτουν ότι, μετά από χρόνια κυρώσεων, θα δυσκολευόταν. «Κάνουν λάθος», επιμένει ο Economist. Κάθε χρόνο, το Ιράν διοχετεύει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια από παράνομες πωλήσεις πετρελαίου σε τραπεζικούς λογαριασμούς σε όλο τον κόσμο. Αυτός ο τεράστιος, μυστικός θησαυρός χρησιμοποιήθηκε για να χρηματοδοτηθεί η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ πριν από ένα χρόνο, τα σμήνη των —ιρανικής κατασκευής— μη επανδρωμένων αεροσκαφών που χρησιμοποιεί ο Πούτιν στην Ουκρανία και, φυσικά, το πυρηνικό πρόγραμμα του ίδιου του Ιράν.

«Για να καταλάβετε πώς το Ιράν μπορεί να συσσωρεύει τόσα πολλά μετρητά, ζουμάρετε στην πετροοικονομία του», γράφει το βρετανικό περιοδικό. Πριν από έξι χρόνια, όταν η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε εκ νέου αποκλεισμό στην Τεχεράνη, οι εξαγωγές αργού πετρελαίου του Ιράν κατέρρευσαν. Εκτοτε, ωστόσο, έχουν δωδεκαπλασιαστεί, φτάνοντας τον Σεπτέμβριο τα 1,8 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Το 2023 οι πωλήσεις αυτές απέφεραν 35-50 δισ. δολάρια, ενώ οι εξαγωγές πετροχημικών προϊόντων προσέθεσαν άλλα 15-20 δισ. δολάρια. «Το λαθρεμπόριο πετρελαίου με εκατοντάδες δεξαμενόπλοια είναι δύσκολο. Το κρυφό ξέπλυμα δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσω του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος είναι ακόμη πιο δύσκολο. Οι ΗΠΑ παρακολουθούν κάθε τράπεζα, ακόμη και ξένη, εφόσον διεκπεραιώνει συναλλαγές σε δολάρια. Πώς πληρώνεται λοιπόν το Ιράν; Και πώς διακινεί, αποθηκεύει και ξοδεύει τόσο μεγάλα χρηματικά ποσά;» διερωτάται ο Economist.

H βρετανική επιθεώρηση μίλησε με διάφορες πηγές που γνωρίζουν από πρώτο χέρι το πετρελαϊκό σύστημα του Ιράν. Η έρευνα έδειξε ότι η χώρα έχει δημιουργήσει εκτεταμένα σκιώδη χρηματοπιστωτικά κανάλια, τα οποία ξεκινούν από τις πετρελαιοπηγές της και καταλήγουν στα εικονικά θησαυροφυλάκια της κεντρικής της τράπεζας. Η Κίνα, ο κύριος αγοραστής του πετρελαίου του Ιράν, είναι ο αρχιτέκτονας αυτού του συστήματος και ο κύριος δικαιούχος του. Οι τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά κέντρα διεθνώς, συχνά εν αγνοία τους, χρησιμοποιούνται ως ζωτικά γρανάζια.

Μια πηγή που μίλησε στον Economist και έχει γνώση των μυστικών βιβλίων του Ιράν ανέφερε ότι τον Ιούλιο που μας πέρασε υπήρχαν σε αυτά τα βιβλία 53 δισ. δολάρια, 17 δισ. ευρώ, αλλά και μικρότερα ποσά άλλων νομισμάτων στο εξωτερικό.

Η εξάρτηση από την Κίνα

Η όλη ιστορία αποκαλύπτει τον βαθμό στον οποίο η οικονομική επιβίωση του Ιράν εξαρτάται από την Κίνα. Σύμφωνα με τον Economist, «το Ιράν πιστεύει ότι έχει βρει έναν φίλο —τον ισχυρότερο σύμμαχό του σε έναν αντιδυτικό άξονα. Ωστόσο, η Κίνα ενδιαφέρεται κυρίως για καλά ντιλ. Εκμεταλλευόμενη την αδύναμη θέση του Ιράν, θα του προσφέρει βοήθεια αρκεί να μην διακινδυνεύσει να κάψει σημαντικές γέφυρες με τις ΗΠΑ, τον γεωπολιτικό της αντίπαλο αλλά και τον μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο».

Δημιουργούνται έτσι οι ιδανικές συνθήκες για να ευδοκιμήσει το λαθρεμπόριο του Ιράν, χωρίς ποτέ να φαίνεται, επίσημα, ότι εμπλέκεται η Κίνα. «Το σκιώδες τραπεζικό σύστημα του Ιράν είναι ένα κατόρθωμα γραφειοκρατικής ευφυΐας» συμπεραίνει το βρετανικό περιοδικό. Οι μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της NIOC και της PCC, ενός μεγάλου εξαγωγέα πετροχημικών που ελέγχεται από το υπουργείο Aμυνας της Τεχεράνης, διαθέτουν οικονομικά τμήματα που λειτουργούν ως τράπεζες. Οι μονάδες αυτές έχουν ενσωματώσει επιχειρήσεις του Ιράν, που ονομάζονται «ανταλλακτήρια χρήματος», οι οποίες διαχειρίζονται παράνομες πληρωμές στο εξωτερικό όχι μόνο για τους εξαγωγείς πετρελαίου, αλλά και για μεγάλα τμήματα της ιρανικής οικονομίας.

Σύμφωνα με τον Economist, κάθε τοπικό «ανταλλακτήριο χρήματος» έχει δημιουργήσει εταιρείες βιτρίνα, με μοναδικό σκοπό τη συλλογή και τη μεταφορά χρημάτων. Αυτές εδρεύουν σε όλο τον κόσμο. Οι περισσότερες έχουν παρατσούκλια βγαλμένα από εφαρμογές που γεννούν τυχαία ονόματα, όπως «Rainbow International Commercial Company» ή «Glorious Global Limited» και εδρεύουν στο Χονγκ Κονγκ. Οι τράπεζες στις οποίες διατηρούν λογαριασμούς οι εικονικές αυτές εταιρείες παρέχουν στο Ιράν πρόσβαση στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Μπορεί όμως η Δύση να εντοπίσει αυτές τις εταιρείες; Η απάντηση που δίνει ο Economist είναι πώς παρότι οι αμερικανικές αρχές επιβολής του νόμου έχουν αποκαλύψει εκατοντάδες εταιρείες που συνδέονται με το Ιράν, γρήγορα εμφανίζονται νέες. Τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μεταξύ των αφεντικών της PCC (του ιρανικού εξαγωγέα πετροχημικών όπως προαναφέρθηκε) δείχνουν ότι το 2022, όταν αποκαλύφθηκαν εκατοντάδες λογαριασμοί, η εταιρεία χρειάστηκε μόλις λίγους μήνες για να εξαφανίσει τα χρήματα και να αντικαταστήσει τους περισσότερους από αυτούς.

Η βρετανική επιθεώρηση εκτιμά πως η πίεση στις τράπεζες ώστε να ελέγχουν πιο επιμελώς τα ιρανικά συμφέροντα, ίσως με την τιμωρία των εξωφρενικών περιπτώσεων, θα μπορούσε να έχει ακόμη μεγαλύτερο αντίκτυπο. Και προσθέτει ότι παρά τις προειδοποιήσεις ότι αν θέλει μπορεί να το κάνει, η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν έχει βάλει ακόμη στη μαύρη λίστα ούτε μία τράπεζα που αφήνει τα ιρανικά δολάρια να περάσουν στο διεθνές σύστημα μέσα από τις εταιρείες βιτρίνα της Τεχεράνης.

Οι υποστηρικτές αυτής της ημιτελούς επιβολής των κυρώσεων, συνεχίζει ο Economist, λένε ότι δεν έχει τελικά νόημα η πιο αυστηρή εφαρμογή τους. Οι κυρώσεις, υποστηρίζουν, επιτυγχάνουν τον στόχο τους: να μειώσουν τα έσοδα που κερδίζει το Ιράν από τις πωλήσεις χωρίς να πλήξουν την παγκόσμια προσφορά πετρελαίου. Το πρόβλημα κατά το περιοδικό είναι όμως ότι το κόστος επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό τα ιρανικά νοικοκυριά, τα οποία αντιμετωπίζουν διψήφιο πληθωρισμό, αλλά και τους ανεξάρτητους εμπόρους, οι οποίοι δεν έχουν τις διασυνδέσεις για να εξασφαλίσουν εισαγωγές. Εν τω μεταξύ, οι πιστοί του καθεστώτος επωφελούνται καθώς η χώρα πλησιάζει όλο και περισσότερο στην κατασκευή πυρηνικών όπλων. «Το πλυντήριο του Ιράν είναι μια προσβολή για τη Δύση, μια ευλογία για την Κίνα και μια απειλή για τον κόσμο» τονίζει κλείνοντας ο Economist.