Από τον Παρθενώνα με τον φακό της Nelly’s, στις κλασσικές αφίσες του ΕΟΤ (του Μόραλη, του Βασιλείου, του Κάραμποτ και του Κατζουράκη) και ως τα μηνύματα τύπου «Live your myth in Greece» που έγιναν κοινωνιολογικό σχόλιο τα χρόνια της κρίσης, η προώθηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος έλαβε πολλές μορφές. Και δούλεψαν πάνω σε αυτή την προσπάθεια πολλοί άνθρωποι, εμπνευσμένοι και λιγότερο εμπνευσμένοι, με ιδέες ευρηματικές και άλλες που ήταν κιτς και τετριμμένες.
Η «πινακοθήκη» αυτής της προσπάθειας, με τις υψηλές στιγμές και τις αστοχίες της είναι σίγουρα ενδιαφέρουσα. Και ο ρόλος της στην προσέλκυση επισκεπτών δεδομένος, ιδίως όταν βοηθούσε και ο «διεθνής παράγοντας» μέσω του σταρ σύστεμ, όπως το συρτάκι του Αντονι Κουίν στον «Ζορμπά», στην πασίγνωστη ταινία που δημιούργησε ένα μεγάλο τουριστικό ρεύμα προς την Ελλάδα τη δεκαετία του 1960.
Το προσοδοφόρο για τον τουρισμό της εποχής «στερεότυπο» του Ζορμπά υπηρετήθηκε στη συνέχεια επί χρόνια από την αισθητική των αφισών του ΕΟΤ (αλλά και ολόκληρης της τουριστικής βιομηχανίας) που απλά ακολούθησαν το trend πουλώντας ρετσίνα-σουβλάκι-συρτάκι. Η υψηλή αισθητική των ζωγράφων και των πρωτοπόρων designers έδωσε τη θέση της στις ανάγκες της αγοράς.
Σχεδόν εξήντα χρόνια μετά, τώρα που όλα έχουν αλλάξει στον κόσμο που ζούμε, ο «διεθνής παράγοντας» για τον ελληνικό τουρισμό μοιάζει να επιστρέφει. Η αλλαγή της τεχνολογίας, η κυριαρχία των social media και οι απευθείας πτήσεις από τις ΗΠΑ χτίζουν ξανά ένα «trend Ελλάδα» μέσα από τα εκατομμύρια των ακολούθων που βλέπουν τις αναρτήσεις των παγκόσμιων σταρ που κάνουν διακοπές στη χώρα μας.
O θρύλος του ΝΒΑ Μάτζικ Τζόνσον έχει 5,2 εκατομμύρια ακολούθους στο Twitter και 2,9 εκατομμύρια στο Instagram, στις δύο πλατφόρμες που εκφράστηκε με ενθουσιασμό για τις διακοπές του στην Ελλάδα.
Οι αναρτήσεις του Μάτζικ από την Ελλάδα ήταν και η αφορμή για να του τηλεφωνήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης και να τον ευχαριστήσει.
Αλλά ακόμη και το τρολάρισμα στη φωτογραφία του Μάτζικ από τον διάσημο κωμικό και παρουσιαστή Τζίμι Κίμελ, ως πολλαπλασιαστής λειτούργησε: Ο Κίμελ πρόσθεσε με photoshop το πρόσωπό του στη φωτογραφία που ανάρτησε ο Τζόνσον και «μπήκε» κι αυτός διαδικτυακά στην παρέα. Κι έτσι ένας ακόμη αμερικανός σταρ, που δεν βρισκόταν καν στην Ελλάδα, κάνοντας χιούμορ και χρησιμοποιώντας το hashtag , #Greece, «έκανε τη δουλειά μας» απευθυνόμενος σε 11,9 εκατομμύρια ακολούθους που έχει στο Twitter.
Η Ελλάδα ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο χωρίς να πληρώνουμε ούτε ένα ευρώ για τουριστική προβολή και μέσα από τις αναρτήσεις των influencer του Instagram. Αλλες φωτογραφίες είναι συμπαθητικής αισθητικής, πολλές ομολογουμένως όχι και τόσο. Τελευταίο παράδειγμα που ανήκει μάλλον στις καλές περιπτώσεις, τηρουμένων των αναλογιών του «κλάδου» των influencer, η ιταλίδα Κιάρα Φεράνι. Ανάρτησε σειρά φωτογραφιών μεταξύ άλλων από την επίσκεψή της στην Υδρα. Πόσοι την ακολουθούν; Κρατηθείτε: 27,5 εκατομμύρια.
Αν μιλάμε για αριθμούς και πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, αρκεί κανείς να σκεφτεί ότι ο τραγουδιστής Τζάστιν Μπίμπερ, που επισκέφθηκε την Ελλάδα το 2021 και ανάρτησε φωτογραφίες (όπως η παραπάνω με τη σύζυγό του Χέιλι στη Μήλο) έχει 248 εκατομμύρια ακολούθους στο Instagram.
Σε μια χρονιά που ο τουρισμός καλπάζει, ο «διεθνής παράγοντας» των σταρ λειτουργεί ως επιταχυντής για τη λεγόμενη soft power της χώρας. Και το ερώτημα είναι αν αυτή τη φορά θα καταφέρουμε να διαχειριστούμε καλύτερα την έκρηξη της διεθνούς προβολής της Ελλάδας (σε σύγκριση με 60 χρόνια πριν) αποφεύγοντας τους κινδύνους της ευκολίας και εστιάζοντας σε ένα βιώσιμο μοντέλο.