To 2019, τριάντα τρεις βακτηριακές λοιμώξεις σκοτώσαν 7,7 ανθρώπους σε όλον τον κόσμο. Από αυτούς, η συντριπτική πλειονότητα -περίπου πέντε εκατομμύρια- πέθαναν επειδή η λοίμωξη που είχαν ήταν ανθεκτική σε κάθε διαθέσιμη αντιβιοτική θεραπεία…
Αυτό το αριθμητικό στοιχείο, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), είναι αρκετό για να καταδείξει το μέγεθος της απειλής που ονομάζεται μικροβιακή αντοχή και η οποία στοιχίζει εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο, αναμένεται δε να σκοτώσει ακόμη περισσότερους ανθρώπους μέσα στα επόμενα 25 χρόνια.
Κι όμως αυτή τη στιγμή που μιλάμε, η ανθρωπότητα διαθέτει τα μέσα για να προλάβει κάθε χρόνο 106.000 θανάτους εξαιτίας των ανθεκτικών παθογόνων ενώ έχει τρόπο να γλιτώσει από τα σουπερ-μικρόβια (όπως ονομάζονται τα μικρόβια που παρουσιάζουν αντοχή σε όλες τις διαθέσιμες θεραπείες) συνολικά πάνω από μισό εκατομμύριο ανθρώπους σε ετήσια βάση.
Τα μέσα είναι τα ήδη διαθέσιμα εμβόλια και ο τρόπος είναι η ανάπτυξη επιπλέον εμβολίων.
Μια νέα έκθεση του ΠΟΥ διαπιστώνει ότι ο εμβολιασμός κατά 24 παθογόνων μπορεί παγκοσμίως να μειώσει την χρήση αντιβιοτικών κατά 22% ή κατά 2,5 δισ. καθορισμένες ημερήσιες δόσεις (αυτή η μονάδα χρησιμοποιείται διεθνώς για όλα τα φάρμακα) κάθε χρόνο.
Κύρια αιτία της μικροβιακής αντοχής είναι η υπέρμετρη χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων, τόσο σε νοσοκομειακό επίπεδο όσο και στην κοινότητα, η οποία επιτρέπει στα παθογόνα να αναπτύξουν ανθεκτικότητα στα φάρμακα και τελικά να τα αχρηστέψουν. Και να σκεφτεί κανείς ότι τα αντιμικροβιακά φάρμακα είναι δεν είναι διαθέσιμα παντού στον κόσμο…
Τα εμβόλια μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στη μείωση της μικροβιακής αντοχής, καθώς προλαμβάνουν τις λοιμώξεις, μειώνουν τη χρήση κατάχρηση αντιμικροβιακών και επιβραδύνουν την εμφάνιση και την εξάπλωση ανθεκτικών παθογόνων.
Ενα εμβόλιο, μείον 27.000 θάνατοι
Η νέα έκθεση εκτιμά ότι τα εμβόλια που σήμερα χρησιμοποιούνται κατά του πνευμονιόκοκκου, του αιμόφιλου της ινφλουέντζας Β (Hib, βακτήριο που προκαλεί πνευμονία και μηνιγγίτιδα) και του τυφοειδούς πυρετού θα μπορούσαν να αποτρέψουν έως και 106 000 θανάτους που συνδέονται με τη μικροβιακή αντοχή κάθε χρόνο. Αυτά τα τρία εμβόλια μπορούν να μειώσουν την χρήση αντιβιοτικών κατά 142 εκατομμύρια καθορισμένες ημερήσιες δόσεις ετησίως.
Ενα μόνον εμβόλιο, αυτό του Streptococcus pneumoniae μπορεί να αποτρέψει κάθε χρόνο 27.100 θανάτους εξαιτίας της μικροβιακής αντοχής.
Επιπλέον 543 000 θάνατοι θα μπορούσαν να αποτραπούν ετησίως όταν αναπτυχθούν και κυκλοφορήσουν παγκοσμίως νέα εμβόλια για τη φυματίωση και την Klebsiella pneumoniae (ένα από τα πιο επικίνδυνα μικρόβια, με μεγάλη αντοχή σε πολλές από τις διαθέσιμες θεραπείες).
«Η αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής ξεκινά με την πρόληψη των λοιμώξεων και τα εμβόλια είναι από τα πιο ισχυρά εργαλεία για να γίνει αυτό. Η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία, και η αύξηση της πρόσβασης στα υπάρχοντα εμβόλια και η ανάπτυξη νέων για κρίσιμες ασθένειες, όπως η φυματίωση, είναι ζωτικής σημασίας για να σωθούν ζωές και να αντιστραφεί η ανοδική τάση της μικροβιακής αντοχή», δήλωσε ο Δρ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγεσούς, γενικός διευθυντής του ΠΟΥ.
Η μικροβιακή αντοχή δεν κοστίζει μόνο σε ζωές αλλά και σε χρήμα. Η έκθεση υπολογίζει ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, το ετήσιο νοσοκομειακό κόστος της θεραπείας ανθεκτικών παθογόνων ξεπερνά τα 730 δισ. δολάρια. Εάν υπήρχαν εμβόλια ενάντια σε όλα τα παθογόνα, θα μπορούσε να εξοικονομηθεί το ένα τρίτο του νοσοκομειακού κόστους που σχετίζεται με την μικροβιακή αντοχή.
Στην 79η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών για την μικροβιακή αντοχή, στις 26 Σεπτεμβρίου, οι ηγέτες του κόσμου ενέκριναν μια πολιτική δήλωση με την οποία δεσμεύονται για μια σαφή σειρά στόχων και δράσεων, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των θανάτων κατά 10% έως το 2030.