Ενα από τα στερεότυπα που έχουμε στο μυαλό μας για τους πάρα πολύ πλούσιους αφορά και τον τρόπο που επιλέγουν να περάσουν τις διακοπές τους: τους φανταζόμαστε κατά κανόνα πάνω σε ένα τεράστιο γιοτ ή στο ιδιωτικό τους νησί στην Καραϊβική ή, έστω, σε ένα πανάκριβο και exclusive θέρετρο.
Ολα αυτά ισχύουν, όπως γράφει ο Ριμέρ Ρίγκμπι στους Financial Times, αλλά δεν είναι μονοσήμαντα. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο το 1% του πλανήτη απολαμβάνει τον ελεύθερο χρόνο του.
Για παράδειγμα, ο «ελεύθερος» χρόνος τους, ίσως να μην είναι ακριβώς ελεύθερος και πάντως όχι με τον τρόπο που τον αντιλαμβανόμαστε εμείς. Συχνά οι διακοπές των πολύ πλούσιων και επιτυχημένων ανθρώπων είναι παραγεμισμένες με δραστηριότητες κάθε είδους, σαν να μεταφέρουν την επαγγελματική νοοτροπία τους στις διακοπές τους.
Οι πολύ πλούσιοι συνήθως αναθέτουν την οργάνωση των διακοπών τους σε κάποιον τρίτο, παρατηρεί το άρθρο. Κυρίως επειδή δεν έχουν αρκετό χρόνο για να το κάνουν οι ίδιοι, αλλά και επειδή έχουν τα χρήματα για να το κάνουν, αλλά και για να αγοράσουν εμπειρίες υψηλού επιπέδου, τις οποίες θα μπορέσουν να ανεβάσουν στο Instagram.
Ο Φίλιπ Χάνκοκ, καθηγητής στο Essex Business School, έχει τη θεωρία της «επαγγελματοποίησης της καθημερινής ζωής»· σύμφωνα με αυτήν, κάποιοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τις δραστηριότητες αναψυχής με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζουν την εργασία, δηλαδή με στόχους και δείκτες απόδοσης.
Αλλοι έχουν παρόμοια άποψη. Σε μια πρόσφατη συνέντευξή της στον ιστότοπο The Cut με έδρα στη Νέα Υόρκη, η Τζάκλιν Σιένα Ιντια, η οποία διευθύνει ένα ταξιδιωτικό γραφείο μόνο για μέλη, είπε: «Πολλοί από τους πελάτες μου έχουν πολύ επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία που τους επιτρέπει να αναθέτουν πράγματα σε άλλους. Επομένως λειτουργούν με τη λογική της ανάθεσης και στην προσωπική τους ζωή. Και την αντιμετωπίζουν σαν μια επιχείρηση».
Αυτού του είδους οι «παραγωγικές διακοπές» δεν είναι το μόνο είδος, επισημαίνουν οι FT. Μερικοί πλούσιοι προτιμούν να κάνουν όσο το δυνατόν λιγότερα όταν πηγαίνουν διακοπές. Δουλεύουν σκληρά και θέλουν να χαλαρώσουν μέσα στη χλιδή. Ο Κλέι Κόκρελ, ο οποίος διευθύνει το Walk and Talk Therapy, μια συμβουλευτική υπηρεσία που εστιάζει σε πολύ πλούσια άτομα, λέει: «Πολλοί πλούσιοι είναι συνεχώς εν κινήσει. Οχι μόνο στη δουλειά, αλλά και μετακινούμενοι μεταξύ πολλαπλών ιδιοκτησιών. Μέχρι να πάνε διακοπές, είναι ψυχικά εξαντλημένοι».
Αυτό είναι αναμφίβολα μέρος της έλξης για μέρη όπως το νησί Νέκερ του Ρίτσαρντ Μπράνσον ή τα κέντρα διακοπών που βρίσκει κανείς σε μέρη όπως τα Φίτζι, όπου μπορεί να ξοδέψει περίπου 200.000 δολάρια την εβδομάδα για να νοικιάσει ένα ιδιωτικό νησί.
«Οι περισσότεροι είναι πολύ κλειστοί», λέει στους FT ο Κόκρελ. «Θέλουν να συναναστρέφονται μόνο με άλλους πλούσιους όταν κάνουν διακοπές».
Ο λόγος για αυτό, εξηγεί, είναι ότι είναι πιο εύκολο να είσαι με τη φυλή σου. «Αν είσαι με άλλα άτομα που έχουν περιουσία ιδίας τάξης μεγέθους, έχεις τα ίδια ενδιαφέροντα και δεν υπάρχει καμία ενοχή για τις δαπάνες. Ολοι έχετε την πολυτέλεια να κάνετε το ίδιο πράγμα». Υπάρχουν διαβαθμίσεις σε αυτό. Δεν χρειάζεται να πάει κάποιος σε ιδιωτικά νησιά, μπορεί να κάνει το ίδιο σε μέρη όπως τα Χάμπτονς, έξω από τη Νέα Υόρκη και η νότια Γαλλία.
Οσο κι αν φαίνεται παράξενο, μερικοί πλούσιοι δεν αγαπούν καθόλου την πολυτέλεια, αλλά λαχταρούν την περιπέτεια. Μπορεί να αναζητήσουν μια αποκλειστική εμπειρία υψηλού επιπέδου, όπως μια επίσκεψη στην Ανταρκτική ή ακόμα και στο Διάστημα, όπως κάνει ο Τζεφ Μπέζος. Συχνά πρόκειται για πραγματικά απαιτητικές προκλήσεις, όπως η αναρρίχηση στο Εβερεστ, το τρέξιμο σε υπερμαραθώνιους ή η πεζοπορία στο Βόρνεο. Αυτές οι δραστηριότητες συνοδεύονται από την επιστροφή σε μια απόλυτα φυσική κατάσταση. Το να μην κάνεις ντους για δύο εβδομάδες ή να κουβαλάς τη σκηνή σου καθώς περπατάς στην έρημο Ατακάμα ή τη μογγολική στέπα είναι μια πρόκληση, αλλά και μια καινοτομία.
Ο Κόκρελ συμπληρώνει ότι μια άλλη ενδιαφέρουσα τάση που παρατηρεί είναι οι διακοπές με έναν πολύ καθορισμένο σκοπό. «Μπορεί να επισκεφτεί κάποιος όλα τα οινοποιεία σε ένα μέρος της Καλιφόρνιας ή της Γαλλίας, για παράδειγμα, ή να ακολουθήσει μια αθλητική ομάδα. Πολλοί επιτυχημένοι επιχειρηματίες είναι υπερβολικά συγκεντρωμένοι και αυτού του είδους οι διακοπές τούς αρέσουν», λέει στους FT.
Για τους απλούς πολίτες της μεσαίας τάξης, τα πιο τακτικά στέκια διακοπών των πλουσίων μπορεί να φαίνονται περίεργα μέρη. Για όλους εμάς, τους απλούς θνητούς, ένα υπερπολυτελές θέρετρο στο Μπαλί, για παράδειγμα, μπορεί να είναι ένα πολύ βαρετό μέρος. Είναι ωραία η χλιδή, αλλά όπως και οι πλούσιοι, έτσι και όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι, θέλουν άτομα «της φυλής τους» ώστε να έχουν κοινά ενδιαφέροντα.
Σίγουρα θα είναι ενδιαφέρων άνθρωπος ο Μπιλ Γκέιτς, αλλά πιθανώς τα κοινά μας σημεία θα εξαντλούνταν πολύ σύντομα…