Οπως ο Χίτλερ, αρχίζοντας με το «Mein Kampf» το 1925, δεν σταματούσε να δηλώνει προς πάσα κατεύθυνση και να εξηγεί ποιος ήταν και τι σκόπευε να κάνει, δίχως, ωστόσο, να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη, έτσι και ο Πούτιν τα τελευταία χρόνια εκφώνησε δεκάδες λόγους όσον αφορά τις αχαλίνωτες εθνικό-ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες του, αλλά σχεδόν κανένας στη Δύση δεν έδινε τη δέουσα προσοχή. Ισως γιατί πολλοί από αυτούς τους λόγους του αφορούσαν το παρελθόν, ήταν ομιλίες ιστορικού περιεχομένου.
Ωστόσο πλέον είναι ξεκάθαρο πως «είχαμε ξεχάσει ότι στην εποχή μας η ιστορία (η χειραγώγησή της) είναι το προτιμώμενο εργαλείο των δικτατόρων για να επιβεβαιώνουν την κοσμοθεωρία τους και να επικυρώνουν τις αδικοπραγίες τους και, κυρίως, για να δικαιολογούν τις επιθετικές τους προθέσεις», γράφει ο Ερνέστο Γκάλι ντέλα Λότζα σε άρθρο του στην Corriere della Sera.
Στο κείμενό του ο διακεκριμένος ιταλός ιστορικός, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Ιταλικό Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών Σπουδών, επικαλείται το «Poutine historien en chef», ένα σύντομο δοκίμιο του επιφανούς γάλλου σλαβιστή ιστορικού Νικολά Βερτ που κυκλοφόρησε τον προηγούμενο μήνα και βρίθει από αποσπάσματα ομιλιών του Πούτιν που επιβεβαιώνουν τη μανία του με την χειραγώγηση της Ιστορίας.
Οντας πεπεισμένος από την αρχή της πολιτικής του σταδιοδρομίας πως «η κύρια πηγή της ισχύος και του μέλλοντος της Ρωσίας έγκειται στην ιστορική μας μνήμη» και ότι «για να αποκαταστήσουμε την εθνική μας ταυτότητα, την εθνική μας συνείδηση, πρέπει να αποκαταστήσουμε τους δεσμούς μεταξύ διαφορετικών εποχών μιας ενιαίας, αδιάκοπης, χιλιετούς ιστορία», ο Πούτιν «αφιερώθηκε με πάθος στην αναμόρφωση αυτής της ιστορίας με απόλυτη περιφρόνηση για την αλήθεια», γράφει ο ντέλα Λότζα.
Ο κύριος στόχος του ήταν η «αποκομμουνιστικοποίηση» της σοβιετικής εποχής. Σύμφωνα με τον ρώσο πρόεδρο η Οκτωβριανή Επανάσταση ήταν ένα «ατύχημα της Ιστορίας», έργο μιας χούφτας εγκληματιών που δεν είχαν ουσιαστικούς δεσμούς με τη Ρωσία και, επιπλέον, υπέγραψαν τη Συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ με τη Γερμανία το 1918. Ετσι «η χώρα μας ανακηρύχθηκε ηττημένη απέναντι σε μια χώρα που η ίδια είχε χάσει τον πόλεμο!», έχει δηλώσει ο Πούτιν εξοργισμένος, κάνοντας λόγο για «ένα μοναδικό γεγονός στην Ιστορία της ανθρωπότητας! Ηταν το αποτέλεσμα της προδοσίας εκείνων που κυβερνούσαν τη χώρα εκείνη την εποχή […] Τεράστια εδάφη, ζωτικά συμφέροντα της χώρας μας ξεπουλήθηκαν για να ικανοποιηθούν τα συμφέροντα μιας ομάδας που ήθελε μόνο να ενισχύσει τη θέση της εξουσίας της», σύμφωνα με τον νυν δεσπότη της Ρωσίας.
Εχοντας απαλλαγεί από τον λενινισμό, η σοβιετική εμπειρία μπορούσε πλέον να συνδεθεί απευθείας με το τσαρικό παρελθόν της Ρωσίας το οποίο ο Πούτιν είχε φροντίσει να εξωραΐσει «με τα χρώματα του πιο λαμπρού μεγαλείου», αναφέρει ο ντέλα Λότζα. Οσον αφορά τον Στάλιν, ο ρώσος πρόεδρος έχει παραδεχτεί πως εξαιτίας του «εκατομμύρια συμπατριώτες μας υπέφεραν», μην παραλείποντας, όμως, να επισημάνει, ότι «δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η δαιμονοποίηση του Στάλιν είναι μια από τις κατευθυντήριες γραμμές της επιθετικής πολιτικής της Δύσης εναντίον της Ρωσίας και της Σοβιετικής Ενωσης».
Γιατί, όμως, ο Βλαντίμιρ Πούτιν ήθελε πάση θυσία να διαφυλάξει τη σοβιετική κληρονομιά της Ρωσίας; «Γιατί μέσα σε αυτήν εμπεριέχεται η νίκη επί του ναζισμού και αυτή η νίκη καλείται να αποτελέσει το απαραίτητο ιστορικό θεμέλιο τόσο της νεοϊμπεριαλιστικής ορμής του καθεστώτος Πούτιν όσο και της ρωσικής εθνικοπατριωτικής υπερηφάνειας που ο ίδιος ο Πούτιν σκοπεύει να καλλιεργήσει με κάθε τρόπο για να υποστηρίξει αυτή την ορμή», εξηγεί ο ιταλός ιστορικός στο άρθρο του.
Οπότε δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση ότι στο βασικό εγχειρίδιο ιστορίας από το οποίο διδάσκονται οι μαθητές και οι μαθήτριες των ρωσικών λυκείων ο «Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος» (1941-1945) παρουσιάζεται εντελώς αποκομμένος από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δίχως, οπότε, ούτε καν μια αναφορά στο Δυτικό Μέτωπο, στη νίκη των Γερμανών εναντίον των Γάλλων, στη Μάχη της Αγγλίας, στη Νορμανδία ή στο Περλ Χάρμπορ. Επιπλέον εδώ και μερικά χρόνια ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος προστατεύεται και από τον νόμο στη Ρωσία.
«Ενα άρθρο των μνημονικών νόμων που εγκρίθηκαν μετά την κατοχή της Κριμαίας το 2014 επιβάλλει έως και πέντε χρόνια φυλάκιση σε οποιονδήποτε, πέρα από το να αμφισβητεί την εγκυρότητα της απόφασης του Δικαστηρίου της Νυρεμβέργης, α) “διαδίδει εν γνώσει του ψευδείς πληροφορίες για τις δραστηριότητες της ΕΣΣΔ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου”, β) “διαδίδει εμφανώς ασεβείς πληροφορίες σχετικά με τις ημερομηνίες στρατιωτικής δόξας και αξέχαστες ημερομηνίες της Ρωσίας που σχετίζονται με την υπεράσπιση της πατρίδας ή βεβηλώνει τα σύμβολα του ρωσικού στρατιωτικού μεγαλείου”», μας πληροφορεί ο ντέλα Λότζα. Από την 24η Φεβρουαρίου στη Ρωσία απαγορεύεται επίσης ρητά «κάθε απόπειρα, σε δημόσιο χώρο, εξίσωσης των ενεργειών της Σοβιετικής Ενωσης και της ναζιστικής Γερμανίας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Οσον αφορά την άποψη του «ιστορικού» Πούτιν για την Ουκρανία, συνοψίζεται σε ένα μακροσκελές κείμενό του που εκδόθηκε το 2021 με τον πλέον ενδεικτικό τίτλο «Περί της ιστορικής ενότητας των Ρώσων και των Ουκρανών».
Οι Ουκρανοί χαρακτηρίζονται ως σλαβικός λαός, ο οποίος, όμως, εξωθήθηκε προς τα δυτικά, εξαιτίας της εισβολής των Μογγόλων τον 13ο αιώνα, και πέρασε υπό την επιρροή της Πολωνίας και του καθολικισμού. Αντιθέτως οι Ρώσοι ίδρυσαν τη Μόσχα, που επρόκειτο να καταστεί, χάρη στον Μέγα Πέτρο και τους διαδόχους του, το «ενωτικό κέντρο» όλου του σλαβισμού. Ως εκ τούτου, η Ουκρανία ως αυτόνομη οντότητα δεν υπήρξε ποτέ, ήταν μια επινόηση της «μπολσεβίκικης πολιτικής των εθνοτήτων σε βάρος της ιστορικής Ρωσίας». Αλλά επειδή αφέθηκε στην τύχη της, τείνει να συμπαρατάσσεται με την άλλη πλευρά, με τους Πολωνούς, τους καθολικούς, τους Σουηδούς και τους ναζί.
Εως σήμερα ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει αναφερθεί πότε δημόσια ούτε στον χαρακτήρα ούτε στο περιεχόμενο της «αποναζιστικοποίησης» της Ουκρανίας που επιδιώκει. Εχουν μιλήσει, όμως, για αυτήν, κάποιοι από τους πιο πωρωμένους απολογητές της ιδεολογίας του, όπως ο Τιμοφέι Σεργκέιτσεφ, οι απόψεις του οποίου είναι πραγματικά ανατριχιαστικές:
«Η αποναζιστικοποίηση συνίσταται σε ένα σύνολο μέτρων κατά της ναζιστικής μάζας του πληθυσμού που για πρακτικούς λόγους δεν μπορεί να διωχθεί άμεσα για εγκλήματα πολέμου […] Είναι απαραίτητο να διεξαχθεί μία πλήρης εκκαθάριση […] Εκτός από τα κορυφαία στελέχη, εξίσου ένοχο πρέπει να θεωρείται και ένα σημαντικό μέρος των λαϊκών μαζών, ένοχο για παθητικό ναζισμό, για συνεργασία με τον ναζισμό […] Η διάρκεια της αποναζιστικοποίησης δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να διαρκέσει λιγότερο από μία γενιά […] Η αποναζιστικοποίηση θα είναι αναπόφευκτα απο-ουκρανοποίηση […] Η αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας συνεπάγεται και την αναπόφευκτη απο-ευρωπαϊκοποίηση της», σύμφωνα με τον σύμβουλο του Πούτιν.
«Υπάρχει ακόμα κάποιος που στο όνομα της «ειρήνης» σκοπεύει να αρνηθεί τα όπλα σε όσους αντιμετωπίζουν παρόμοιους εγκληματίες εδώ και μήνες;», διερωτάται ο Ερνέστο Γκάλι ντέλα Λότζα, ολοκληρώνοντας το άρθρο του.