Η τελευταία κυβερνητική κρίση στην Ιταλία, που οδήγησε στην πτώση του Μάριο Ντράγκι και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών για τον Σεπτέμβριο, έχει πάνω της τα δακτυλικά αποτυπώματα του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Ντράγκι αντέδρασε με τρόπο που δεν άφηνε καμία αμφιβολία ότι η Ιταλία ανήκει στη Δύση: υποστήριξε ξεκάθαρα τις δυτικές κυρώσεις εναντίον της Μόσχας και πρόσφερε στρατιωτική, πολιτική και οικονομική βοήθεια στο Κίεβο.
Και για τα δύο, ο Ντράγκι έπρεπε να ξεπεράσει την αντίσταση της λαϊκιστικής πτέρυγας του συνασπισμού του: του Κινήματος των Πέντε Αστέρων του Τζουζέπε Κόντε και της Λέγκας του Ματέο Σαλβίνι.
Καθώς ο πόλεμος συνεχιζόταν, οι φιλορωσικές αντιδράσεις μέσα στην κυβέρνησή τους γίνονταν ολοένα και πιο έντονες.
Διακρίνοντας την ευκαιρία, η ρωσική πρεσβεία στη Ρώμη άρχισε το φλερτ με τον Σαλβίνι πριν από μήνες. Μία εβδομάδα μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο αρχηγός της Λέγκας δείπνησε με τον ρώσο πρεσβευτή, ενώ η πρεσβεία μέχρι και αεροπορικό εισιτήριο για τη Μόσχα τού αγόρασε τον Μάιο, δήθεν για «ειρηνευτική αποστολή» στη ρωσική πρωτεύουσα. Ο Σαλβίνι «ξέχασε» να το πει στον ιταλό πρωθυπουργό και αναγκάστηκε τελευταία στιγμή να ακυρώσει το ταξίδι του μετά τον σάλο που ξέσπασε στην Ιταλία όταν μαθεύτηκε.
Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι ήταν ήδη φίλος και σύμμαχος του Πούτιν από παλιά, και ο ρώσος πρεσβευτής τού τηλεφώνησε τουλάχιστον μια φορά τις ημέρες πριν την πτώση του Ντράγκι.
Τον Μάιο, ένα στέλεχος του κόμματος Φόρτσα Ιτάλια του Μπερλουσκόνι και ένας ανώτερος ρώσος διπλωμάτης ρώτησαν, και οι δύο, στέλεχος της Λέγκας πότε σκοπεύει να παραιτηθεί ο Σαλβίνι από την κυβέρνηση Ντράγκι.
Αλήθεια, πώς τα ξέρουμε όλα αυτά; Δεν υποτίθεται ότι επαφές τέτοιου είδους γίνονται μυστικά και παραμένουν κρυφές; Σε άλλες χώρες μπορεί, όμως όχι στην Ιταλία, όπου το πολιτικό σύστημα είναι τόσο χαοτικό και γεμάτο ερασιτέχνες, που είναι αδύνατο να μείνει οτιδήποτε μυστικό.
Για αυτό τον λόγο, περισσότερες λεπτομέρειες για τον ρωσικό δάκτυλο στην κατάρρευση της κυβέρνησης αναμένεται να έρθουν στο φως σύντομα
Το Κρεμλίνο έχει διεισδύσει στην ιταλική πολιτική σκηνή από παλιότερα. Το 2018, στελέχη της Λέγκας ταξίδεψαν στη Μόσχα για να βρουν χρηματοδότηση. Στις αρχές του 2020, η κυβέρνηση του Κόντε επέτρεψε στον Πούτιν να στείλει μία τεράστια στρατιωτική αποστολή στην Ιταλία, με τη δικαιολογία της προσφοράς βοήθειας για την πανδημία.
Μετά από όλα αυτά, κανείς στην Ιταλία δεν πέφτει από τα σύννεφα ακούγοντας ότι οι Ρώσοι πίεσαν τους φίλους τους στη Ρώμη για να ξεφορτωθούν τον Ντράγκι.
Το Κρεμλίνο είναι γνωστό ότι παρεμβαίνει στην πολιτική των δυτικών χωρών, από το δημοψήφισμα για το Brexit και τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ το 2016, έως την χρηματοδότηση της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία. Δεν υπάρχει κάποιος λόγος να νομίζουμε ότι δεν θα έκαναν το ίδιο και στην Ιταλία, καθώς είχαν την ευκαιρία να σπείρουν τον διχασμό στην ΕΕ.
Στο ίδιο πλαίσιο, η διαβόητη ομάδα Wagner, οι μισθοφόροι του Κρεμλίνου, λέγεται ότι βρίσκεται πίσω από τα καραβάνια προσφύγων και μεταναστών που ξεκινούν από τη Λιβύη και φτάνουν στις ιταλικές ακτές, δίνοντας την δυνατότητα στον Σαλβίνι να προωθεί την γνώριμη αντιμεταναστευτική του πλατφόρμα στην προεκλογική περίοδο. Το ίδιο έκανε ο Πούτιν και εναντίον της Πολωνίας και της Λιθουανίας, βάζοντας τη Λευκορωσία να στείλει χιλιάδες μετανάστες στα σύνορά τους, ως μέσο αποσταθεροποίησης.
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, η συμμαχία της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς στην Ιταλία έχει το προβάδισμα και η Τζόρτζια Μελόνι είναι η επικρατέστερη υποψήφια για τη θέση της πρωθυπουργού. Μένει να δούμε, αν οι Ρώσοι επηρεάσουν και το αποτέλεσμα των ιταλικών εκλογών.
Το σίγουρο είναι ότι ο Πούτιν παραμένει αντιπαθής στους Ιταλούς, το 56% των οποίων κατηγορούν τη Ρωσία για τον πόλεμο. Αλλά οι Ιταλοί δεν είναι οι μόνοι που τείνουν να ψηφίσουν με βάση την τσέπη τους και όχι τις διεθνείς ίντριγκες. Η δεξιά συμμαχία μπορεί να ικανοποιήσει όλες τις προτιμήσεις: Οι φιλορώσοι μπορούν να ψηφίσουν τη Λέγκα ή το Φόρτσα Ιτάλια και οι φιλοδυτικοί τα Αδέλφια της Ιταλίας της Μελόνι, που έχουν δηλώσει τη θέση τους υπέρ της Ουκρανίας.
Παρόλο που η Μελόνι ήταν αντίθετη με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας το 2018, φέτος πήρε το μέρος του Ντράγκι και επικρότησε την απόφασή του να προμηθεύσει με όπλα το Κίεβο. Είχε πει μάλιστα, ότι δεν πρέπει να γίνει η Ιταλία ο αδύναμος κρίκος της Δύσης. Παραμένει όμως άγνωστο το τι θα κάνει μία κυβέρνηση υπό την ηγεσία της.
Η Μελόνι χρωστά την πολιτική της άνοδο κατά μεγάλο ποσοστό στο προσωπικό της χάρισμα και μία σταθερά ασαφή ατζέντα με βασικούς άξονες «τον θεό, την οικογένεια και την πατρίδα», η οποία της έχει επιτρέψει να αποφεύγει τις λεπτομέρειες για το τι σκέφτεται ή τι θα κάνει αν γίνει πρωθυπουργός.
Δεν έχει πει σχεδόν τίποτα για την οικονομική της πολιτική, τις φασιστικές ρίζες του κόμματός της ή τις φιλικές της σχέσεις με τον Βίκτορ Ορμπαν και το ισπανικό νεο-φρανκικό κόμμα Vox. Για αυτό και οι Ιταλοί δεν παίρνουν τοις μετρητοίς τα περί «ανήκουμε στη Δύση» της Μελόνι.
Θα ακολουθήσει όμως την πολιτική των κυρώσεων κατά της Ρωσίας; Το πιθανότερο είναι να μην τηρήσει τις δεσμεύσεις του Ντράγκι. Την άνοιξη, είχε πει ότι η Ιταλία πρέπει να λάβει αποζημίωση από την ΕΕ για το κόστος των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, όπως και ότι οι ΗΠΑ δεν πρέπει να περιμένουν από την Ιταλία να μειώσει τις εξαγωγές της στη Ρωσία.
Ασχέτως του τι άλλο θα μάθουμε για τις προσπάθειες της Ρωσίας να προκαλέσει την πτώση του Ντράγκι, ένα πράγμα είναι ήδη σίγουρο: ότι το Κρεμλίνο περιμένει μία κυβέρνηση Μελόνι-Σαλβίνι-Μπερλουσκόνι με ελπίδα και χαρά.
Ο Federico Fubini είναι κεντρικός αρθρογράφος της ιταλικής Corriere Della Sera. Tο κείμενο αυτό αναδημοσιεύεται αποκλειστικά για την Eλλάδα από το Project Syndicate