Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας καθιερώθηκε εδώ και πάνω από 100 χρόνια, όμως μόλις τα τελευταία χρόνια αρχίσαμε να ακούμε περισσότερο για αυτήν. Αυτό που ξεκίνησε ως σοσιαλιστική διαμαρτυρία αποτελεί σήμερα επίσημη αργία σε περισσότερες από 20 χώρες –αλλά και μια πολύ καλή ευκαιρία για να πουληθούν κούκλες Barbie, καλλυντικά και ποτά στα μπαρ…
Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, η Washington Post θυμίζει τις ιστορικές περιπτώσεις γυναικών που συγκεντρώθηκαν για να διαμαρτυρηθούν και να εξεγερθούν.
Το Κίνημα του Τσαγιού του Εντεντον (Βόρεια Καρολίνα)
Το Κίνημα του Τσαγιού της Βοστώνης είναι γνωστό: άποικοι συγκεντρώθηκαν στο λιμάνι της πόλης και πέταξαν κούτες με τσάι στη θάλασσα προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για τους φόρους που τους επέβαλλε ο βρετανικός θρόνος.
Λίγους μήνες αργότερα ήρθε ένα άλλο Κίνημα του Τσαγιού, οργανωμένο αποκλειστικά από γυναίκες. Στις 25 Οκτωβρίου 1774, η Πενέλοπε Μπάρκερ οργάνωσε 50 γυναίκες με σκοπό να διαμαρτυρηθούν, επίσης για τους φόρους, στο Εντεντον της Βόρειας Καρολίνας. Το δικό τους κίνημα, που περιελάμβανε την υπογραφή μιας διακήρυξης και την υπόσχεση να μην ξαναπιούν τσάι, δεν ήταν τόσο δυναμικό όσο εκείνο της Βοστώνης, ωστόσο «ακούστηκε» στην Αγγλία: οι Βρετανοί έσπευσαν να το απαξιώσουν και να σατιρίσουν με άκομψο τρόπο τις γυναίκες που συμμετείχαν σε αυτό.
Η πορεία των γυναικών στις Βερσαλλίες (Γαλλία)
Στις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης, μετά την κατάληψη της Βαστίλλης αλλά πριν από την κορύφωση των γεγονότων, οι Γαλλίδες πήραν την κατάσταση στα χέρια τους.
Θυμωμένες με τις υψηλές τιμές των τροφίμων αλλά και την έλλειψη ψωμιού, άρχισαν να διαδηλώνουν. Αρκετές από αυτές μπήκαν σε ένα οπλοστάσιο, πήραν όπλα και με τη συνδρομή κάποιων ανδρών ξεκίνησαν μια πορεία προς τις Βερσαλλίες. Εφτασαν εκεί την αυγή της 6ης Οκτωβρίου 1789, εισέβαλαν στην κρεβατοκάμαρα του Λουδοβίκου ΙΣΤ’ και τον πήραν μαζί τους στο Παρίσι.
Η Εκκληση των Γυναικών (Νέα Ζηλανδία)
Το 1891, όταν έφθασε στη Βουλή της Νέας Ζηλανδίας ο νόμος που θα επέτρεπε στις γυναίκες να ψηφίζουν, δυναμικές σουφραζέτες ταξίδεψαν σε όλη τη χώρα κάνοντας κάλεσμα υπέρ του νόμου, το οποίο υπέγραψαν περίπου 9.000 γυναίκες. Ο νόμος πέρασε από την Κάτω Βουλή, αλλά κόπηκε από το Νομοθετικό Συμβούλιο.
Το επόμενο έτος ο νόμος επανήλθε. Αυτή τη φορά υπέγραψαν 20.000 γυναίκες, αλλά ο νόμος κόπηκε και πάλι με τον ίδιο τρόπο.
Το 1893, ο νόμος επανήλθε για τρίτη φορά και 32.000 γυναίκες, το 25% του γυναικείου πληθυσμού της χώρας με ευρωπαϊκή καταγωγή, υπέγραψαν τις εκκλήσεις να περάσει. Οταν πέρασε από την Κάτω Βουλή, οι φεμινίστριες οργάνωσαν διαδηλώσεις και έστειλαν ποταμούς τηλεγραφημάτων στα μέλη του Νομοθετικού Συμβουλίου.
Τελικά τα κατάφεραν. Ο νόμος πέρασε με 20-18 και ο κυβερνήτης τον υπέγραψε, καθιστώντας τη Νέα Ζηλανδία την πρώτη αυτόνομη χώρα που εκχώρησε δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες.
Η Πορεία για το Ψωμί και την Ειρήνη (Ρωσία)
Παρότι οι σοσιαλίστριες στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη είχαν ήδη καθιερώσει τη Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας, το 1917 οι γυναίκες της Σοβιετικής Ενωσης την πήγαν σε άλλο επίπεδο. Στις 8 Μαρτίου (με το Νέο Ημερολόγιο), εργαζόμενες στη βιομηχανία της κλωστοϋφαντουργίας στις μεγάλες πόλεις ξεκίνησαν απεργία απαιτώντας τον τερματισμό του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, τον τερματισμό των ελλείψεων στα τρόφιμα και, κυρίως, τον τερματισμό της βασιλείας του τσάρου.
Ζήτησαν από τους εργάτες να ενωθούν μαζί τους και, όπως έγραψε ο Τρότσκι, 90.000 άνθρωποι έκαναν απεργία τη συγκεκριμένη ημέρα. Την επομένη ο αριθμός τους είχες διπλασιαστεί. Ο τσάρος παραιτήθηκε από τον θρόνο σε λιγότερο από μία εβδομάδα. Από το 1975, ο ΟΗΕ γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου.
Η Επανάσταση των γυναικών στην Αμπεοκούτα (αποικιακή Νιγηρία)
Η Αμπεοκούτα είναι σήμερα πόλη της Νιγηρίας, αλλά στη δεκαετία του 1940 ήταν πόλη-κράτος υπό τον έλεγχο των βρετανικών αποικιοκρατικών Αρχών, που τη διοικούσαν μέσω ενός τοπικού ηγεμόνα.
Εκεί, μια γυναίκα, η Φουνμιλάγιο Ρανσόμε-Κούτι, ξεκίνησε ένα «κλαμπ γυναικών» για μορφωμένες γυναίκες, όπως και η ίδια. Σύντομα, η Κούτι και η ομάδα της ενώθηκε με εργαζόμενες γυναίκες που υποχρεώνονταν σε αδικαιολόγητα υψηλή φορολογία. Δεκάδες χιλιάδες γυναίκες διαδήλωσαν κατά τη διάρκεια της μακράς διαμάχης με τις Αρχές, τραγουδώντας προσβλητικά τραγούδια έξω από τα διαμερίσματα του τοπικού ηγεμόνα και, όπως έγραψε η Χάνα Τζούελ στο βιβλίο της «Εκείνη προκάλεσε μια διαδήλωση», έγδυσαν και χτύπησαν άνδρες αστυνομικούς που τους εναντιώθηκαν. Τους πήρε καιρό, αλλά τα κατάφεραν. Οι φόροι αποσύρθηκαν, ο ηγεμόνας παραιτήθηκε και έφυγε στην εξορία. Η Ρανσόμε-Κούτι ήταν η μητέρα του θρυλικού μουσικού Φέλα Κούτι.
Η Πορεία των Γυναικών (Νότια Αφρική)
Ενα από τα φριχτά πράγματα που συνέβαιναν κατά τη διάρκεια του Απαρτχάιντ ήταν και ο νόμος που απαγόρευε στους μαύρους άνδρες να μετακινούνται στη χώρα χωρίς ειδική άδεια.
Το 1952 η κυβέρνηση θέλησε να επεκτείνει το μέτρο και στις γυναίκες, αλλά εκείνες ξεσηκώθηκαν. Στις 9 Αυγούστου 1956, περίπου 20.000 γυναίκες διαδήλωσαν στην Πρετόρια. Ηταν μια πολυφυλετική διαδήλωση σε μια χώρα όπου απαγορευόταν η συνύπαρξη λευκών και μαύρων στους ίδιους χώρους.
Οι ηγέτες του κινήματος απηύθυναν εκκλήσεις για να αρθούν οι νόμοι της απαγόρευσης μετακίνησης και στη συνέχεια στάθηκαν για περίπου μισή ώρα σιωπηλοί, πριν αρχίσουν να τραγουδούν. Η 9η Αυγούστου γιορτάζεται ως Ημέρα της Γυναίκας στη Νότια Αφρική.
Η Αργία των Γυναικών (Ισλανδία)
Στις 24 Οκτωβρίου 1975, το 90% των γυναικών της Ισλανδίας δεν πήγαν στις δουλειές τους, θέλοντας να διαμαρτυρηθούν για τον σεξισμό και την ανισότητα. Σχολεία, εργοστάσια και καταστήματα έκλεισαν. Οι νοικοκυρές βγήκαν στους δρόμους, με συνέπεια πολλοί άνδρες να υποχρεωθούν να μείνουν με τα παιδιά και να μην μπορέσουν να πάνε στις δουλειές τους.
Από τότε τα πράγματα έχουν βελτιωθεί πολύ και το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ έχει ανακηρύξει την Ισλανδία ως τη χώρα με τις λιγότερες ανισότητες λόγω φύλου στον κόσμο, επί εννέα κατά σειρά έτη.