Η δραματική τηλεοπτική σειρά της prime time ζώνης του BBC One, «Luther», με πρωταγωνιστή έναν μαύρο ηθοποιό, έφερε έναν νέο αέρα στον τρόπο, που απεικονίζονται χαρακτήρες στην μικρή οθόνη.
Στη σειρά, o Ιντρις Ελμπα υποδύεται τον ιδιοφυή αλλά διαταραγμένο επιθεωρητή Τζον Λούθερ. Ο ρόλος του χάρισε πολλά βραβεία ερμηνείας, μεταξύ άλλων και μια Χρυσή Σφαίρα, καθώς και αναγνώριση από τον NAACP (Εθνικός Σύνδεσμος για την Υποστήριξη των Εγχρωμων), κορυφαίο οργανισμό πολιτικών δικαιωμάτων στις ΗΠΑ.
Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα με τον χαρακτήρα του Λούθερ, γράφει ο Μάθιου Μουρ στη βρετανική εφημερίδα The Times. Σύμφωνα με την Υπεύθυνη για τη Διαφορετικότητα του BBC (ναι έχουν τέτοια υπηρεσία στη βρετανίκή δημόσια τηλεόραση)α, δεν είναι πολύ αυθεντικός μαύρος. Η Μιράντα Γουέιλαντ ανέφερε το δημοφιλές αστυνομικό δράμα ως παράδειγμα μιας σειράς, που είναι μόνο επιφανειακά διαφορετική. Ωστόσο το BBC αναζητά πιο πειστικές και ολοκληρωμένες απεικονίσεις ομάδων μειονοτήτων.
«Οταν προβλήθηκε για πρώτη φορά, όλοι λάτρεψαν το γεγονός ότι έπαιζε ο Ιντρις Ελμπα, ένας πραγματικά δυνατός, μαύρος χαρακτήρας», δήλωσε η Υπεύθυνη Διαφορετικότητας του BBC. «Toν ερωτευθήκαμε όλοι. Αλλά μπαίνοντας στη δεύτερη σεζόν, ναι, ok, μας αρέσει, αλλά δεν έχει μαύρους φίλους, δεν τρώει φαγητά της Καραϊβικής, αυτό δεν είναι αυθεντικό», παρατήρησε η Γουέιλαντ.
Το στέλεχος του BBC είπε ακόμη ότι ενώ είναι σημαντικό οι βασικοί χαρακτήρες σε σειρές- ορόσημα να προέρχονται από διαφορετικά πολιτισμικά υπόβαθρα, το να συμμετέχουν περισσότεροι μαύροι ηθοποιοί είναι μόνο ένα μέρος της λύσης. «Χρειάζεται να διασφαλίζουμε ότι όλα γύρω τους, το περιβάλλον τους, η κουλτούρα τους, τα σκηνικά, αντανακλούν απολύτως την πραγματικότητα», τόνισε Γουέιλαντ σε συνέδριο του MIPTV.
Τα σχόλιά της μπορεί να προκαλέσουν έκπληξη στον Νιλ Κρος, δημιουργό και σεναριογράφο της σειράς, ο οποίος στο παρελθόν αποκάλυψε ότι ο ρόλος είχε προσελκύσει τον Ελμπα ακριβώς επειδή η φυλή δεν ήταν σημαντικός παράγοντας. Ο χαρακτήρας έγινε μαύρος απλά γιατί τον έπαιξε ένας μαύρος ηθοποιός.
«Δεν έχω τη γνώση ή την εμπειρία ή το δικαίωμα να προσπαθήσω να αντιμετωπίσω με κάποιο τρόπο την εμπειρία του να είσαι μαύρος στη σύγχρονη Βρετανία», δήλωσε ο Κρος, ο οποίος είναι λευκός. «Θα ήταν μια πράξη τεράστιας αλαζονείας εκ μέρους μου να προσπαθήσω να περιγράψω έναν μαύρο χαρακτήρα. Θα καταλήγαμε με την ιδέα που έχει ένας ελαφρώς ντροπαλός, αδαής, λευκός συγγραφέας της μεσαίας τάξης για έναν μαύρο χαρακτήρα», είπε.
Αμέσως μετά πάντως το BBC φρόντισε να απαλύνει την κριτική της Μιράντα Γουέιλαντ για μια από τις πιο δημοφιλείς σειρές του. Ενας εκπρόσωπος Τύπου του σταθμού δήλωσε: «Ο εμβληματικός ρόλος του επιθεωρητή Τζον Λούθερ είναι ένας από τους πιο δυνατούς χαρακτήρες τηλεοπτικού ντετέκτιβ για τον οποίο είμαστε εξαιρετικά υπερήφανοι».
Η σειρά «Luther» άρχισε να προβάλλεται στο BBC-1 το 2010 και συνεχίστηκε για πέντε σεζόν, προσελκύοντας περίπου 10 εκατ. τηλεθεατές στη Βρετανία. Έχει πουληθεί σε 200 περιοχές σε όλο τον κόσμο (στην Ελλάδα προβλήθηκε από το Star), ενώ επίσης ετοιμάζεται και μια ταινία μεγάλου μήκους.
Ο Τζον Λούθερ είναι ένας λαμπρός αλλά δυσλειτουργικός ντετέκτιβ. Είναι εργασιομανής για να καλύπτει στην ουσία μια προβληματική προσωπική ζωή. Οι τραχείς τρόποι του και τα ξεσπάσματα θυμού τον έχουν κάνει μια φιγούρα μοναχική. Ο γάμος του με τη Ζόε, την οποία υποδύεται η βρετανοϊνδή ηθοποιός Ιντίρα Βάρμα, καταρρέει στον πρώτο κύκλο.
Πρόκειται για ένα ψυχολογικό θρίλερ που δεν διερευνά την εμπειρία του μαύρου Τζον Λούθερ σε μια αστυνομική υπηρεσία στην οποία κυριαρχούν οι λευκοί. Η Γουέιλαντ υποστήριξε ότι αυτό δεν θα συνέβαινε εάν η σειρά γυριζόταν σήμερα.
Και ανέφερε τις σειρές «A Suitable Boy», μεταφορά του μυθιστορήματος του Βίκραμ Σεθ, και «I May Destroy You», που γράφτηκε από την ηθοποιό Μικαέλα Κοέλ (πρωταγωνιστεί επίσης), ως παραδείγματα πρόσφατων σειρών του BBC με «ψαγμένη» διαφορετικότητα. «Είναι ιστορίες με το αφήγημα των οποίων οι περισσότεροι από εμάς νιώθουμε πολύ άνετα, έδειξαν όμως μια διαφορετική όψη», είπε.
Τέλος η Γουέιλαντ -αρμοδιότητα της οποίας είναι να βελτιώσει την έκφραση της διαφορετικότητας στις παραγωγές του BBC- πρόσθεσε ότι η διαφορετικότητα δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν ένας κίνδυνος που μπορεί να κάνει τις σειρές αδιάφορες για τον πολύ κόσμο, αλλά σαν ευκαιρία «να προχωρήσουμε στην αφήγηση» και να απομακρυνθούμε από τα στερεότυπα.
Στο αποκορύφωμα του κινήματος Black Lives Matter το περασμένο καλοκαίρι, το BBC υποσχέθηκε να δαπανήσει 100 εκατ. λίρες για την παραγωγή τηλεοπτικών προγραμμάτων με περιεχόμενο «διαφοροποιημένο και χωρίς αποκλεισμούς».
Ο Ιντρις Ελμπα γεννήθηκε το 1972 στο Λονδίνο από αφρικανούς μετανάστες (η μητέρα του κατάγεται από τη Γκάνα και ο πατέρας του από τη Σιέρα Λεόνε). Εχει καταδικάσει πολλές φορές την έλλειψη πολυμορφίας στην βρετανική τηλεόραση, λέγοντας ότι στις αρχές της καριέρας του αναγκάστηκε να μετακομίσει στις ΗΠΑ, επειδή δεν υπήρχαν ευκαιρίες για μαύρους ηθοποιούς στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ηθοποιός, παραγωγός, σκηνοθέτης, μουσικός, DJ και ράπερ (με το ψευδώνυμο Big Driis the Londoner), ο Ελμπα είναι γνωστός για την ερμηνεία πολύπλευρων ρόλων, όπως του επίδοξου επιχειρηματία Ράσελ «Στρίνγκερ» Μπελ στην αστυνομική σειρά του HBO, «The Wire». Η σειρά «Luther» του BBC του άνοιξε τον δρόμο για τον ρόλο του Νέλσον Μαντέλα στην ταινία «Μαντέλα: Ο Δρόμος προς την Ελευθερία». Παρόλο που δεν μοιάζει καθόλου στον εμβληματικό ηγέτη του κινήματος κατά του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική, o Ελμπα ερμηνεύει τον ρόλο του εντυπωσιακά.