Είναι Νοέμβριος του 2019 και το Λος Αντζελες δεν είναι ηλιόλουστο, αλλά βροχερό, αληθινά ζώα δεν υπάρχουν, παρά μόνο τεχνητά και η ανθρωπότητα απειλείται από ρομπότ που δημιούργησε κατ’ εικόνα της που ζητούν απαντήσεις από τους δημιουργούς τους. Αυτή είναι η εφιαλτική πραγματικότητα που εν έτει 1982 ο μέγας Ρίντλεϊ Σκοτ, εμπνευσμένος από το βιβλίο του Φίλιπ Ντικ «Το Ηλεκτρικό Πρόβατο», έφερε στη μεγάλη οθόνη με το θρυλικό, πλέον, «Blade Runner». Ηταν τέτοιες μέρες πριν από 37 χρόνια όταν το φιλμ έκανε την πρεμιέρα του στους ευρωπαϊκούς κινηματογράφους –και στη χώρα μας. Προέβλεπε ένα ζοφερό 2019. Πόσο μέσα έπεσε; Μια προσπάθεια για σύγκριση μελλοντολογίας και παρόντος επιχείρησε το BBC.
1. Τα ρομπότ γίνονται όντως εξυπνότερα
Στο «Blade Runner», τα ρομπότ έχουν σχεδόν τελειοποιηθεί. Είναι πανομοιότυπα με τους ανθρώπους και είναι τουλάχιστον το ίδιο έξυπνα με τους μηχανικούς που τα δημιούργησαν. Επιπλέον, έχουν την δυνατότητα να δημιουργήσουν αναμνήσεις και να νιώσουν συναισθήματα, όπως τον πιο ανθρώπινο φόβο από όλους, τον φόβο για τον θάνατο. Οταν τέσσερα από τα ανθρωποειδή της σειράς nexus 6 μαθαίνουν για την ύπαρξη της κυριολεκτικής ημερομηνίας λήξης τους, αποφασίζουν να έρθουν στη Γη και καθήκον του Ρικ Ντέκαρτ (Χάρισον Φορντ) είναι να τα εξουδετερώσει.
Στη δική μας πραγματικότητα, η τεχνητή νοημοσύνη δεν έχει φτάσει τόσο μακριά. Ευτυχώς ή δυστυχώς, τα ρομπότ μας δεν μπορούν, ακόμη, να σκαρφαλώσουν σε κορυφές κτιρίων ούτε να απαγγέλλουν ποιητικούς μονολόγους (εδώ). Αντίθετα, είναι περιορισμένα στο να ξεφουρνίζουν προγραμματισμένα λόγια και κρύα αστεία, όπως το ανθρωπόμορφο ρομπότ Sophia.
Φυσικά, υπάρχει πολύς δρόμος μέχρι τα σημερινά ρομπότ να θυμίζουν τον Ρόι, την Ζόρα, τον Λέον και την Πρις. Πάντως, όσον αφορά τα μοντέλα ικανοποίησης, όπως η Πρις, η ανθρωπότητα τα πάει αρκετά καλά, καθώς έχουν ήδη ανοίξει οίκοι ανοχής στους οποίους οι πελάτες πληρώνουν για να συνευρεθούν με κούκλες-ρομπότ.
2 Οι βιντεοκλήσεις είναι κοινό φαινόμενο
Μπορεί ο Ρίντλεϊ Σκοτ να ήταν υπερβολικά φιλόδοξος για την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης, όμως η σκηνή της βιντεοκλήσης μεταξύ του Ντέκαρτ και της Ρέιτσελ (Σον Γιανγκ) δείχνει πως η σημερινή τεχνολογία έχει ξεπεράσει αυτήν της ταινίας.
Η ιδέα της βιντεοκλήσης υπήρχε ακόμη και στις αρχές της δεκαετίας του 1920, με τον πρόεδρο τον Ηνωμένων Πολιτειών, Χέρμπερτ Χούβερ, να χρησιμοποιεί τηλεοπτικό σήμα και ραδιοφωνική γραμμή για να μιλήσει με τον πρόεδρο της εταιρίας AT&T .
Τα πάντα άλλαξαν με την ίδρυση του Skype το 2003 και από τότε η ανθρωπότητα δεν έχει κοιτάξει πίσω. Πλέον, ο καθένας μπορεί να κάνει μια οπτικοακουστική συνομιλία χρησιμοποιώντας μόνο το κινητό του τηλέφωνο και χωρίς να πληρώσει 1,5 δολάρια για μία μικρή κλήση, όπως κάνει ο Ντέκαρτ.
3 Τα έξυπνα σπίτια είναι γεγονός
Στο «Blade Runner», όπως και σε πολλές άλλες παλαιότερες ταινίες που διαδραματίζονται στο μέλλον, οι χαρακτήρες μπορούν να ανοίξουν την πόρτα ή τα φώτα δίνοντας φωνητικές εντολές, τις οποίες εκτελεί το ηλεκτρονικό σύστημα που κάθε σπίτι φαίνεται να έχει.
Αν και δεν έχουν γίνει, ακόμη, τόσο κοινότυπα, συστήματα σαν την Alexa, της Amazon λειτουργούν με πολύ παρόμοιο τρόπο, ενώ υπάρχουν και τα λεγόμενα «έξυπνα» σπίτια, στα οποία οι κάτοικοι μπορούν να ελέγχουν όλες τις ηλεκτρικές συσκευές τους με το κινητό τους τηλέφωνο.
4 Ανιχνευτές ψεύδους
Στο δυστοπικό Λος Αντζελες του 2019, οι Blade Runners ξεχωρίζουν τα ρομπότ από τους ανθρώπους κάνοντας τους μία σειρά από ερωτήσεις, γνωστή ως το τεστ Voight-Kampff. Για να εξετάσουν τις απαντήσεις τους χρησιμοποιούν έναν ανιχνευτή ψεύδους, μια μηχανή που εστιάζει στις κινήσεις του σώματος και τις συστολές της ίριδας.
Σήμερα, η εγκυρότητα του τεστ πολυγράφου αμφισβητείται, όμως γίνεται ακόμη χρήση του από τις αστυνομικές αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου.
5 Το Λος Αντζελες
Το Λος Αντζελες του «Blade Runner» παραπέμπει πιο πολύ σε ένα εφιαλτικό Σιάτλ με συνεχείς βροχοπτώσεις και γκρίζους ουρανούς. Στην ταινία, ο Τζέι Εφ Σεμπάστιαν/ Γουίλιαμ Σάντερσον μάς πληροφορεί πως υπάρχουν αμέτρητα άδεια σπίτια στην Πόλη των Αγγέλων, καθώς μεγάλο μέρος του πληθυσμού της έχει μεταναστεύσει για να ξεφύγει από την ρύπανση και το σκοτάδι.
Είναι ασφαλές να πούμε πως η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Ολο και περισσότεροι άνθρωποι μετακομίζουν στο ηλιόλουστο Λος Αντζελες κάθε χρόνο, ενώ η εξάπλωση του Airbnb έχει κάνει την εύρεση μόνιμης κατοικίας αρκετά δύσκολη. Ωστόσο οι ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή και την ποιότητα του αέρα στο LA είναι παρούσες.
6 Οι ψηφιακές φωτογραφίες
Οι φωτογραφίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην ταινία, όχι όμως με την σημερινή μορφή τους. Η Ρέιτσελ θεωρεί την μοναδική polaroid φωτογραφία της με τη μητέρα της ως απόδειξη για την ανθρώπινη φύση της και ο Ντέκαρτ εξετάζει αρκετές φωτογραφίες όσο ψάχνει για στοιχεία που θα τον οδηγήσουν στα ρομπότ που καταδιώκει.
Στη σημερινή εποχή, ο μέσος άνθρωπος βλέπει εκατοντάδες φωτογραφίες κάνοντας απλά μία βόλτα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά σπάνια πιάνει στα χέρια του ένα φυσικό αντίτυπο τους. Αν το «Blade »Runner πραγματικά διαδραματιζόταν το 2019 τότε η φωτογραφία της Ρέιτσελ με τη μητέρα της πιθανότατα θα ήταν σέλφι και ο Ντέκαρτ θα έψαχνε για στοιχεία στους λογαριασμούς των ρομπότ στο Instagram.
Ωστόσο, η μηχανή «Esper»που επιτρέπει στον Ντέκαρτ να επεξεργάζεται φωτογραφίες με μεγάλη ακρίβεια και να εξετάσει συγκεκριμένα σημεία από διαφορετικές γωνίες παραμένει πρωτοποριακή και επιστημονική φαντασία. Ερευνητές εξερευνούν σήμερα την πιθανότητα μίας τεχνολογίας που παράγει τρισδιάστατες εικόνες από απλές εικόνες, όμως λογικά θα περάσουν χρόνια μέχρι την εξέλιξη της.
7 Τα ιπτάμενα αυτοκίνητα δεν κυκλοφορούν…ακόμη
Στο «Blade Runner», όπως και στις περισσότερες sci-fi ταινίες του προηγούμενου αιώνα, τα μελλοντικά αυτοκίνητα δεν κυκλοφορούν στους δρόμους, αλλά στους αιθέρες και το εσωτερικό τους είναι γεμάτο gadgets, παραπέμποντας περισσότερο σε πιλοτήριο αεροπλάνου.
Προφανώς, οι άνθρωποι συνεχίζουν να οδηγούν βαρετά, απλά αυτοκίνητα που κινούνται μόνο στους δρόμους, όμως επιστήμονες από πολλά σημεία του πλανήτη προσπαθούν να φτιάξουν το πρώτο ιπτάμενο ΙΧ.
8 Οι στεγνωτήρες μαλλιών παραμένουν αργοί
Σε μία σκηνή της ταινίας, το ρομπότ Ζόρα στεγνώνει τα μαλλιά της με έναν στεγνωτήρα που παρότι θυμίζει αναποδογυρισμένη μπάλα χρυσόψαρου, κάνει τη δουλειά σε λίγα δευτερόλεπτα. Δυστυχώς, ακόμη και οι πιο ακριβοί στεγνωτήρες του σήμερα χρειάζονται λεπτά και όχι δευτερόλεπτα για να δράσουν.
9 Ο θάνατος του Ρόι Μπάτι
Στο φιλμ του Ρίντλεϊ Σκοτ, το ανδροειδές Ρόι Μπάτι πεθαίνει το 2019.
Ο Ρούτγκερ Χάουαρντ, ο σπουδαίος αυτός ολλανδός ηθοποιός που ενσάρκωσε το ανδροειδές, πέθανε τον Ιούλιο του 2019 (εδώ).