Σε μέσα μαζικής μεταφοράς, σε σούπερ μάρκετ, σε δημόσιες υπηρεσίες, ακόμη και μέσα σε αεροπλάνο, υπάρχουν πολίτες που δεν χρησιμοποιούν σωστά τη μάσκα τους ή απλώς την έχουν κατεβασμένη στο πιγούνι.
Αυτό σημαίνει ότι αν είναι θετικοί, ακόμη και αν οι υπόλοιποι φορούν τη μάσκα τους, μπορούν να μεταδώσουν τον κορονοϊό.
Είναι δεδομένο ότι οι μάσκες είναι πιο αποτελεσματικές όταν όλοι όσοι βρίσκονται σε έναν κλειστό χώρο τις φορούν, όπως επισημαίνουν οι New York Times. Εν τούτοις, υπάρχουν δεδομένα που συνηγορούν στο ότι οι μάσκες προστατεύουν τον χρήστη, ακόμη και αν όλοι οι άλλοι γύρω του είναι δίχως μάσκα.
Το ποσοστό της προστασίας εξαρτάται από δύο βασικούς παράγοντες. Ο πρώτος είναι η ποιότητα της μάσκας και ο δεύτερος πόσο καλά εφαρμόζει.
«Οι εργαζόμενοι στην Υγεία, που μπορούν ανά πάσα στιγμή να εκτεθούν στον κορονοϊό, φορούν ειδικές μάσκες, όπως είναι η τύπου N95, οι οποίες, όταν τοποθετούνται σωστά, παρέχουν υψηλή προστασία», εξηγεί η Λίνσεϊ Μαρ, καθηγήτρια Μηχανικής στο Virginia Tech, το κρατικό Πολυτεχνειακό Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια και μία από τις κορυφαίους ειδικούς στον κόσμο, που μελετά τον τρόπο μετάδοσης των ιών.
«Αν βρισκόμουν σε ένα περιβάλλον με ανεμβολίαστα άτομα και πολυκοσμία, όπου θα βασιζόμουν μόνο στη μάσκα μου για να μην κολλήσω, θα φορούσα την καλύτερη, δηλαδή τη Ν95. Η μετάλλαξη Δέλτα μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από άλλα στελέχη, ακόμα και από τους εμβολιασμένους. Επομένως πρέπει να φοράμε την καλύτερη μάσκα όταν βρισκόμαστε σε συνθήκες υψηλού κινδύνου», σχολιάζει η ίδια.
Τα αποτελέσματα από τις μελέτες
Σε μεγάλη μελέτη που έγινε από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, βρέθηκε ότι μια βασική χειρουργική μάσκα, που δεν εφαρμόζει καλά στο πρόσωπο, δεσμεύει μόνο το 7,5% των σταγονιδίων όταν κάποιος βήξει κοντά της. Οταν όμως κάποιος προσαρμόζει τα λάστιχά της, ώστε να καλύπτει σφικτά το πρόσωπο, χωρίς κενά στα πλάγια, η έκθεση στον κορονοϊό μειώνεται σχεδόν κατά 65%. Οταν η χειρουργική μάσκα καλυφθεί από μία υφασμάτινη, όταν δηλαδή χρησιμοποιηθεί διπλή μάσκα, η έκθεση μειώνεται κατά 83%.
Σε άλλη έρευνα που διεξήγαγε το Virginia Tech, οι ειδικοί αναζήτησαν πόσο καλά οι αυτοσχέδιες μάσκες, που μπορούμε να φτιάξουμε στο σπίτι, οι χειρουργικές μάσκες και οι ασπίδες προσώπου προστατεύουν τον χρήστη, με βάση το μέγεθος των σωματιδίων.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, οι περισσότερες μάσκες μπορούσαν να μπλοκάρουν μεγάλα σωματίδια, όπως αυτά από το φτέρνισμα. Ωστόσο, όταν οι επιστήμονες εξέτασαν τα μικρότερα σωματίδια, φάνηκε ότι η προστασία από την ασπίδα ήταν μηδενική, ενώ με χειρουργική μάσκα έφτανε στο 30%.
Οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μία υφασμάτινη μάσκα με δύο στρώσεις από πυκνό ύφασμα, σε συνδυασμό με ένα φίλτρο (όπως το φίλτρο καφέ ή η χειρουργική μάσκα) θα μπορούσε να προσφέρει καλή προστασία, μειώνοντας έως και το 70% των πιο διεισδυτικών σωματιδίων και παγιδεύοντας το 90% των πιο μεγάλων σωματιδίων.
Αλλη μελέτη, η οποία έγινε στο Τόκιο, εξέτασε την προστασία που παρέχουν διαφορετικοί τύποι μάσκας. Οπως έδειξε, η έκθεση στα αιωρούμενα σωματίδια μειώνεται κατά:
- 17%-27% με μια απλή υφασμάτινη (βαμβακερή) μάσκα
- 47%-50% με μια απλή χειρουργική μάσκα
- 57%-86% με μια χαλαρή μάσκα υψηλής προστασίας Ν95
- 79%-90% με μια μάσκα Ν95 που φοριέται σφιχτά
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η προστασία εξαρτάται και από διάφορες άλλες μεταβλητές, όπως είναι το πόσο σωστά φορούν οι άλλοι τις μάσκες γύρω μας, εάν κάποιος είναι εμβολιασμένος ή όχι και, φυσικά, το ποσοστό μόλυνσης στην κοινότητα.
Πάντως, εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι μία ιατρική μάσκα υψηλής ποιότητας, όπως οι Ν95, ΚΝ95 και KF95, είναι πιο αποτελεσματική.
Δεδομένου ότι η μετάλλαξη Δέλτα είναι πιο μεταδοτική από άλλα στελέχη, η δρ Μαρ συστήνει τη χρήση μάσκας με την υψηλότερη δυνατή προστασία, ειδικά στις περιπτώσεις που δεν είναι εύκολη η τήρηση της κοινωνικής απόστασης, ακόμα και σε εξωτερικούς χώρους, ή όταν οι περισσότεροι γύρω μας δεν φορούν.