Καθώς είναι πλέον υποχρεωτική η χρήση μάσκας ΚΝ95 ή FFP2 σε χώρους λατρείας, σούπερ μάρκετ και μέσα μαζικής μεταφοράς, η φροντίδα της είναι εξαιρετικά σημαντική. Σε αντίθεση με τις υφασμάτινες, τις μάσκες υψηλής προστασίας δεν μπορούμε να τις βάλουμε στο πλυντήριο και να τις σιδερώσουμε. Ούτε και να τις πετάξουμε με μία χρήση, όπως κάνουμε με τις απλές χειρουργικές μάσκες, αφού η τιμή της είναι περίπου δεκαπλάσια.
Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, οι υγειονομικοί που αντιμετωπίζουν έλλειψη σε μάσκες υψηλής προστασίας, μπορούν να τις χρησιμοποιούν έως και πέντε φορές. Οπως σημειώνουν οι New York Times (ΝΥΤ), αυτό σημαίνει ότι φορούν τη μάσκα κατά τη διάρκεια μιας ολόκληρης βάρδιας εργασίας, δηλαδή για τουλάχιστον οκτώ ώρες. «Ο μέσος άνθρωπος όμως, τη φοράει για πολύ μικρότερα χρονικά διαστήματα, επομένως, πιθανότατα μπορεί να επαναχρησιμοποιήσει μια μάσκα αρκετές φορές», δηλώνει η Λίνσεϊ Μαρ, καθηγήτρια Μηχανικής στο Virginia Tech, το Πολυτεχνικό Ινστιτούτο της Πολιτείας της Βιρτζίνια και μία από τις κορυφαίους ειδικούς στον κόσμο, που μελετά τον τρόπο μετάδοσης των ιών.
Ετσι, με βάση τον κανόνα των πέντε ημερών για τους εργαζομένους στα νοσοκομεία και υποθέτοντας ότι φορούν τη μάσκα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, η μάσκα χρησιμοποιείται έως και 40 ώρες.
Εντούτοις, οι περισσότεροι από εμάς φορούν μάσκα κατά διαστήματα 15-30 λεπτών ή όσο χρειαστεί για να ολοκληρώσουν τις δραστηριότητές τους σε δημόσιους χώρους. Ρεαλιστικά, σημειώνουν οι NYT, όταν βάζουμε και βγάζουμε τη μάσκα αρκετές φορές μέσα στην ημέρα, είτε θα λερωθεί είτε οι ιμάντες της θα σπάσουν πριν φτάσουμε στο όριο των 40 ωρών. Αρα, θα μας δείξει από μόνη της πότε θα πρέπει να την αλλάξουμε.
Δεν πλένεται!
Αναφορικά με το πλύσιμο της μάσκας, η εφημερίδα αναφέρει ότι καλό θα ήταν να μην προσπαθήσουμε να την καθαρίσουμε με κανένα τρόπο. Διότι μπορεί το υλικό της να μοιάζει με συνθετικό ύφασμα, εντούτοις είναι κατασκευασμένη με στρώματα φίλτρων υψηλής τεχνολογίας, τα οποία έχουν φορτιστεί ηλεκτροστατικά, ώστε να έλκουν και να παγιδεύουν καλύτερα τα μικροσωματίδια του κορονοϊού.
Επιπλέον, το πλύσιμο με σαπούνι ή η προσπάθεια απολύμανσης με οινόπνευμα, οξυζένε ή ακόμα και με υπεριώδη ακτινοβολία, μπορεί να την επηρεάσει και να της μειώσει την αποτελεσματικότητα. (Δείτε εδώ περισσότερες πληροφορίες για τον σωστό καθαρισμό της μάσκας υψηλής προστασίας).
Ο καλύτερος τρόπος να διατηρηθεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα καθαρή η μάσκα, είναι να πλένουμε τα χέρια μας πριν τη βάλουμε και πριν την βγάλουμε. Επίσης, θα πρέπει να την κρεμάμε σε καθαρό και ξηρό μέρος μέχρι να τη χρησιμοποιήσουμε ξανά.
Την ίδια στιγμή, η δρ Μαρ απαντά σε πέντε ερωτήσεις των ΝΥΤ, σχετικά με τις μάσκες υψηλής προστασίας.
Πώς μπορώ να είμαι σίγουρος ότι η μάσκα μου συνεχίζει να φιλτράρει τα σωματίδια του ιού;
Η ιδιότητα του φιλτραρίσματος μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο εάν σε οποιοδήποτε σημείο της μάσκας υπάρξει ζημιά, με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργούνται διαρροές. Δηλαδή αν σε κάποιο σημείο σκιστεί ή ανοίξει τρύπα, ή χαλαρώσουν αρκετά οι ιμάντες, σημαίνει ότι η μάσκα δεν σφραγίζει σωστά το πρόσωπο, άρα δεν παρέχει πλήρη ασφάλεια.
Μπορεί η μάσκα μου να κορεστεί από τα σωματίδια;
Η μάσκες υψηλής προστασίας είναι κατασκευασμένες με τέτοιο τρόπο που μπορούν να διαχειρίζονται μεγάλη ποσότητα σωματιδίων και να να διατηρούν την ιδιότητα του φιλτραρίσματος. Σύμφωνα με μετρήσεις, μία μάσκα θα σταματούσε να φιλτράρει τα σωματίδια, εάν κάποιος τη φορούσε για 200 ημέρες, σε χώρο με πολύ μολυσμένο αέρα. Σε κάθε περίπτωση, το πιο πιθανό είναι να χαλάσουν οι ιμάντες και η μάσκα να έχει λερωθεί αρκετά, πριν πάψει να λειτουργεί ως φίλτρο αέρα. Αρα, η μάσκα δεν μπορεί να κορεστεί από σωματίδια.
Αν έχω επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα, θα μολυνθεί και η μάσκα μου;
Είναι δύσκολο να μεταφέρετε τον ιό στα μάτια, τη μύτη ή τον στόμα σας, αγγίζοντας απλώς την επιφάνεια της μάσκας. Σε κάθε περίπτωση, όμως, για να αισθάνεστε απόλυτα ασφαλείς, θα πρέπει να πιάνετε τη μάσκα από τις άκρες και τους ιμάντες και να αποφεύγετε να αγγίζετε τα σημεία που βρίσκονται μπροστά από τη μύτη και το στόμα.
Πόσο καιρό επιβιώνουν τα σωματίδια του κορονοϊού επάνω στη μάσκα υψηλής προστασίας;
Σύμφωνα με εργαστηριακές μελέτες, ο ιός μπορεί να μην είναι ανιχνεύσιμος σε περίπου μισή ώρα.
Είναι ασφαλής η χρήσης της για 40 ώρες;
Είτε σαράντα ώρες συνολικής χρήσης είτε για πέντε οκτάωρα, είτε για περισσότερες και μικρότερες χρονικές περιόδους, η μάσκα είναι ασφαλής. Μετά θα πρέπει να την αντικαταστήσετε.
Εχω διαβάσει συμβουλές, σύμφωνα με τις οποίες θα πρέπει να αφήνω τη μάσκα σε χάρτινη σακούλα, πάνω στην οποία θα γράφω την ημερομηνία και να εναλλάσσω τις μάσκες κάθε πέντε μέρες. Ωστόσο, οι περισσότεροι τις κρεμάνε κάπου ή τις αφήνουν σε ένα συρτάρι. Εχει πραγματικά σημασία που θα την αποθηκεύσω;
Δεν νομίζω ότι έχει σημασία. Ωστόσο, θεωρώ ότι είναι καλύτερη ιδέα να την αφήνουμε να αερίζεται, από το να τη βάζουμε μέσα σε μια τσάντα ή ένα συρτάρι.