Η στάση των πολιτικών κομμάτων στο κοινοβούλιο είναι αποκαλυπτική. Παρότι τα περιθώρια συναίνεσης σε κρίσιμα ζητήματα του τόπου και της κοινωνίας είναι τεράστια, ο πρώτος στόχος τους είναι η φθορά της εκάστοτε κυβέρνησης, και ο πόλεμος αγριεύει όσο πλησιάζει ο χρόνος των εκλογών.
Αυτό αποκαλύπτει μελέτη για το πόσα νομοσχέδια της ΝΔ ψήφισαν ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ στη διάρκεια της τελευταίας τετραετίας, με το ΠΑΣΟΚ να φθάνει ακόμη και το 50% στην αρχή της κοινοβουλευτικής περιόδου και τον ΣΥΡΙΖΑ να ξεκινά από 22% το 2019 και να μηδενίζει από το καλοκαίρι του 2022.
Το ΚΚΕ, σταθερό όσο και δογματικό, δεν ψήφισε ούτε ένα νομοσχέδιο της ΝΔ. Το ίδιο κάνει άλλωστε από το 2004 μέχρι σήμερα.
Η μεγαλύτερη νομοθετική συναίνεση της περιόδου καταγράφηκε σε νομοσχέδια και διεθνείς συμβάσεις που αφορούν την Εθνική Αμυνα και την Εξωτερική Πολιτική, ενώ η μικρότερη σε νομοσχέδια που αφορούν την Παιδεία, την Υγεία, τη Δημόσια Διοίκηση και τη Φορολογία.
Μετά την προκήρυξη των εθνικών εκλογών και την ολοκλήρωση της 18ης Κοινοβουλευτικής Περιόδου του 2019-2023, το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών δημοσίευσε για έκτη φορά τον Δείκτη Νομοθετικής Συναίνεσης, που εξετάζει κατά πόσο τα κόμματα της αντιπολίτευσης συναινούν, ψηφίζοντας υπέρ επί της αρχής, με το νομοθετική έργο της εκάστοτε κυβερνητικής πλειοψηφίας.
Σύμφωνα με την Κωνσταντίνο Σαραβάκο, συντονιστή της έρευνας, αυτή αφενός καταγράφει τον βαθμό συναίνεσης εντός του κομματικού συστήματος, αφετέρου ελέγχει τις τοποθετήσεις των κομμάτων επί συγκεκριμένων προτάσεων πολιτικής σε βάθος χρόνου. Κατ’ επέκταση, ανιχνεύει τον βαθμό προγραμματικής ή και ιδεολογικής σύγκλισης ή απόκλισης των κομμάτων της αντιπολίτευσης με την εκάστοτε κυβερνητική πλειοψηφία.
Πιο κοντά ΝΔ – ΠΑΣΟΚ
Συγκεκριμένα, την κοινοβουλευτική περίοδο Ιουλίου 2019 – Απριλίου 2023 τα ποσοστά υπερψήφισης των κυβερνητικών νομοσχεδίων από τα κόμματα της αντιπολίτευσης είχαν ως εξής:
- ΣΥΡΙΖΑ 20,1%.
- ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ 49,4%.
- ΚΚΕ 0,4%.
- Ελληνική Λύση 14,1%.
- ΜέΡΑ25 4,1%.
Αλλο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης κατέγραψαν φθίνουσα νομοθετική συναίνεση από το 2019 προς το 2023, κάτι που σημαίνει ότι σκλήραιναν τη στάση τους (ακόμη και αν συμφωνούσαν με κάποια νομοσχέδια) όσο πλησίαζε ο χρόνος προκήρυξης των εκλογών.
Συγκεκριμένα, τα ποσοστά υπερψήφισης των κυβερνητικών νομοσχεδίων είχαν φθίνουσα πορεία όσο περνούσε ο χρόνος.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το ποσοστό υπερψήφισης νομοσχεδίων από το ΠΑΣΟΚ ήταν 55,6% το 2019, έπεσε στο 44% το 2023, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ μηδένισε κάθε προσπάθεια νομοθετικής συναίνεσης από το καλοκαίρι του 2022 (αμέσως μετά την αποκάλυψη της υπόθεσης των υποκλοπών).
| 2019 | 2023 | |
| ΣΥΡΙΖΑ | 22,2% | 0% |
| ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ | 55,6% | 44% |
| ΚΚΕ | 3,7% | 0% |
| Ελληνική Λύση | 48,1% | 4% |
| ΜέΡΑ25 | 11,1% | 0% |
Οπως επισημαίνεται στην έρευνα, μετά τη δημοσιοποίηση της υπόθεσης των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων και έως το τέλος του 2022 (Αύγουστος – Δεκέμβριος 2022), το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ υπερψήφισε το 44% των νομοσχεδίων της κυβερνητικής πλειοψηφίας καταγράφοντας μείωση της τάξεως των 9 ποσοστιαίων μονάδων σε σύγκριση με το ποσοστό υπερψήφισης κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2022.
Πού συναινούν
Στα επιμέρους πεδία πολιτικής, η μεγαλύτερη νομοθετική συναίνεση σημειώθηκε σε νομοσχέδια και διεθνείς συμβάσεις που αφορούν την Εθνική Αμυνα και την Εξωτερική Πολιτική, γεγονός αναμενόμενο, καθώς είναι το μοναδικό πεδίο όπου συμπεριλαμβάνονται οι διεθνείς συμβάσεις ως βασικό μέσο νομοθέτησης και άσκησης εφαρμοσμένης πολιτικής, για τις οποίες σταθερά η νομοθετική συναίνεση είναι υψηλή.
Ακολουθούν τα πεδία της Δικαιοσύνης και των Δικαιωμάτων, του Πολιτισμού και του Αθλητισμού, και του Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Το πιο συγκρουσιακό πεδίο πολιτικής, όπου καταγράφεται η χαμηλότερη νομοθετική συναίνεση, είναι αυτό της Παιδείας, ενώ ακολουθούν η Υγεία, το Κράτος και η Δημόσια Διοίκηση, και η Οικονομία.
Τα ίδια και στο παρελθόν
Η ίδια εικόνα καταγράφεται ουσιαστικά και στις προηγούμενες κοινοβουλευτικές περιόδους. Τα κόμματα που βρέθηκαν στην αξιωματική αντιπολίτευση κατά την περίοδο 2004-2023 δεν εμφανίζονται να διατηρούν ενιαία στάση απέναντι στο νομοθετικό έργο της αντίστοιχης πλειοψηφίας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, ως αξιωματική αντιπολίτευση την περίοδο 2012-2015, σημείωσε τη μικρότερη νομοθετική συναίνεση, όπως ακριβώς έκανε το ΠΑΣΟΚ την περίοδο 2007-2009.
Ο ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2019-2023 παρουσιάζει μια ηπιότερη στάση, υπερψηφίζοντας επί της αρχής περίπου 20%-24% των νομοσχεδίων της πλειοψηφίας.
Η ΝΔ τις περιόδους 2009-2011 και 2015-2019 σημείωσε τη μεγαλύτερη νομοθετική συναίνεση, υπερψηφίζοντας επί της αρχής περίπου ένα στα δύο νομοσχέδια της πλειοψηφίας.