Για κάποιους, διακοπές μπορεί να είναι δύο μέρες ξέφρενης διασκέδασης και για άλλους εννιά μήνες σε κρουαζιερόπλοιο για τον γύρο του κόσμου. Κάπου ανάμεσα βρίσκεται το ιδανικό. Ερευνα Ολλανδών επιστημόνων συμπεραίνει πως η ευεξία που νιώθει κανείς στις διακοπές κορυφώνεται την όγδοη ημέρα.
Οπως γράφει η Washington Post, η επιστήμη έχει αποφανθεί για το πόσο πρέπει να διαρκεί η ενασχόλησή μας με την άσκηση, ώστε να αποκομίσουμε τα μέγιστα δυνατή οφέλη, και έχει προσδιορίσει το «χρονικό όριο ασφαλείας» μπροστά από μια οθόνη. Δεν υπάρχουν όμως «οδηγίες» για τον ιδανικό χρόνο διακοπών, για τον χρόνο που χρειαζόμαστε για να αποσυμπιεστούμε από την καθημερινότητα.
Για τις διακοπές ξέρουμε πόση άδεια δικαιούμαστε, ξέρουμε και πόσα χρήματα μπορούμε να διαθέσουμε. Ξέρουμε όμως πόσο χρόνο θα μας πάρει να κάνουμε restart; Υπάρχει αλγόριθμος που μπορεί να υπολογίσει πόσο χρόνο χρειάζεται κάθε άνθρωπος για να μπει σε λειτουργία… διακοπών και να επιστρέψει ανανεωμένος;
«Γενικά, η απάντηση είναι ότι η βέλτιστη διάρκεια διακοπών είναι (σχεδόν) αδύνατο να προσδιοριστεί, επειδή δεν μπορούν να μπουν σε ερευνητικό πλαίσιο όλοι οι παράγοντες που αφορούν τις διακοπές (τοποθεσία, καιρός, κοινωνικό πλαίσιο κλπ)» δηλώνει στην Washington Post η Τζέσικα ντε Μπλουμ, που σήμερα είναι καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Groningen, στην Ολλανδία.
Η Ντε Μπλουμ ήταν επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο Journal of Happiness Studies (τότε δίδασκε στο επίσης ολλανδικό πανεπιστήμιο Radboud), η οποία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ευεξία των διακοπών κορυφώνεται στο τέλος της πρώτης εβδομάδας άδειας.
Στην έρευνα συμμετείχαν εργαζόμενοι με άδεια από 15 έως 34 ημέρες (μέση διάρκεια άδειας 23 ημέρες), οι οποίοι κλήθηκαν να απαντήσουν σε ειδικά ερωτηματολόγια. Από τις απαντήσεις τους οι ερευνητές συμπέραναν πως οι δραστηριότητες συμβάλλουν ελάχιστα στην αποσυμπίεση από την καθημερινότητα, ενώ ο ύπνος και η χαλάρωση φαίνεται να έχουν περισσότερα οφέλη. «Είδαμε κορύφωση της ευεξίας την όγδοη ημέρα των διακοπών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι αυτή η ιδανική διάρκεια», εξηγεί η Ντε Μπλουμ.
«Οχι πολύ λίγο, ούτε και πάρα πολύ»
«Είναι δύσκολο να δοθεί απάντηση στο ερώτημα “πόσος χρόνος διακοπών είναι ο ιδανικός”, επειδή κάτι τέτοιο είναι δύσκολο να μετρηθεί. Η γενική συμβουλή, πάντως, είναι: όχι πολύ λίγο, ούτε και πάρα πολύ» λέει στην Post ο Οντρεϊ Μίτας, ανώτερος λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών, στην Μπρέντα της Ολλανδίας.
Ο ίδιος εξηγεί ότι αν οι διακοπές διαρκούν πολύ λίγο, το σώμα (και το πνεύμα) δεν προλαβαίνει να ξεκουραστεί. Από την άλλη, οι παρατεταμένες διακοπές μπορεί να καταλήξουν σε πλήξη…
Οι Ντε Μπλουμ και Mίτας αναφέρουν στην Washington Post ότι μια καλή ιδέα θα ήταν να κάνει κανείς αρκετά μικρά διαλείμματα στη διάρκεια του έτους, παρά να παίρνει όλη την άδεια μαζεμένη το καλοκαίρι.
Πώς εξηγείται, όμως, η κορύφωση της ευεξίας την πρώτη εβδομάδα των διακοπών; Η Μαίρη Ελεν Ιμορντίνο-Γιανγκ, καθηγήτρια Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, στο Λος Αντζελες, εξηγεί στην Post ότι οι περισσότεροι εργαζόμενοι που έχουν προγραμματίσει τη ζωή τους σε συνθήκες επτά ημερών υπόκεινται σε συνθήκες λειτουργίας σε επτά ημέρες.
«Σκεφτόμαστε σε μονάδες – και μία εβδομάδα είναι μια από αυτές τις μονάδες. Οταν επιλέγουμε οκταήμερες διακοπές, αντικαθιστούμε μια μονάδα εργασίας με μια μονάδα χαλάρωσης, συν μια μέρα για να φτάσουμε στον προορισμό μας» εξηγεί.
Η Σούζαν Γουίτμπορν, επίτιμη καθηγήτρια Ψυχολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Amherst της Μασαχουσέτης, προσθέτει πως το να πάρεις τρεις ή τέσσερις ημέρες άδεια, όχι μόνο δεν σε χαλαρώνει, αλλά μπορεί να εντείνει το στρες, αφού μέχρι να φύγεις πρέπει να επιστρέψεις.
Πώς θα ευχαριστηθείς καλύτερα την άδεια
Τελικά, όσες και αν είναι οι ημέρες της άδειας, καλό είναι να αξιοποιηθούν στο έπακρο. Η Ιμορντίνο-Γιανγκ συμβουλεύει να καταγράψουμε όλες τις δουλειές που πρέπει να έχουμε ολοκληρώσει μέχρι να ξεκινήσει η άδεια και να τις διεκπεραιώσουμε διαδοχικά, με στόχο στις διακοπές να μη μας απασχολούν πράγματα που αφήσαμε στη μέση.
Στις διακοπές «αδειάζουμε» το μυαλό από τις υποχρεώσεις και όλα αυτά που θα βρούμε μπροστά μας όταν θα επιστρέψουμε. Επικεντρωνόμαστε στο εδώ και το τώρα και απολαμβάνουμε τη χαλάρωση και το «δεν κάνω τίποτα».
Οταν η άδεια πλησιάζει στο τέλος της, καλό είναι να επιστρέψουμε μία ημέρα πριν επιστρέψουμε στη δουλειά, ώστε να μπούμε ομαλά στη ρουτίνα της καθημερινότητας (και να προλάβουμε να βάλουμε κανένα πλυντήριο!)
Πάντως, όλα τα καλά τελειώνουν γρήγορα. Η μελέτη των Ολλανδών διαπίστωσε ότι όλα τα οφέλη των διακοπών εξανεμίζονται την πρώτη εβδομάδα μετά την επιστροφή στη δουλειά.