Ήταν ένα θέαμα που πριν κάμποσες δεκαετίες δεκατίες πριν τα πλήθη. Ο αναβάτης, τολμηρός και αμάσητος, γυρνούσε στα όρια της ζάλης, σαν τον Στροβιλισμό των Σούφι, γύρω από το στενό εκείνο, συνήθως ξύλινο, κατασκεύασμα που στο εξωτερικό έγινε γνωστό ως “Wall of Death”.
Ο γύρος του θανάτου άρχισε να εμφανίζεται στις ΗΠΑ στις αρχές του 20ού αιώνα όταν τα μοτοποδήλατά της εποχής ξεκίνησαν να διαδίδονται. Τα πρώτα τσίρκα που εισήγαγαν τον «Γύρο του Θανάτου» σε παραστάσεις στην Ευρώπη έκαναν επίσης τεράστια επιτυχία, προσελκύοντας χιλιάδες θεατές, αφού αυτό το εντυπωσιακό νούμερο αποτελούσε τότε ένα σπάνιο ψυχαγωγικό θέαμα.Ήταν μία μίξη αδρεναλίνης, θεάματος, επικινδυνότητας και ενθουσιασμού. Μάλιστα ορισμένοι αναβάτες εκτελούσαν το νούμερό τους χωρίς εξοπλισμό ασφαλείας για να ενισχύουν το αίσθημα επικινδυνότητας.
Ο κόσμος ανεβασμένος ψηλά στο χείλος του βαρελιού, με τα χέρια μαζεμένα μη συμβεί κανένα ατύχημα, απολάμβανε το θέαμα εκείνων των θαρραλέων τύπων που έκαναν ό,τι μπορούσαν για να διασκεδάσουν τα πλήθη. Κάποιοι απλώς καβάλα στις μηχανές τους, κάποιοι ικανότεροι χωρίς χέρια στο χείλος του γκρεμού και κάποιοι σταρ της εποχής ακόμα και όρθιοι πάνω στη σέλα της μηχανής που γυρνούσε γύρω-γύρω, σχεδόν κάθετα με το έδαφος. Η φυγόκεντρος, ο συνδυασμός ταχύτητας και ακρίβειας έκαναν τη δουλειά εντυπωσιακά και ο κόσμος πλήρωνε για να δει από κοντά τους ανθρώπους εκείνους που έβγαζαν το ψωμί με το ζειν επικινδύνως.
Ακόμα και στην Ελλάδα ήταν πολύ διαδεδομένη η ατραξιόν. Μάλιστα στο YouTube κυκλοφορούν διάφορα βιντεάκια, σχεδόν cult θα έλεγες, με την οικογένεια Βερούτη, που ήταν μάστορες στο είδος.
Σαφώς και υπήρξαν και απρόοπτα. Κάποιοι τραυματίστηκαν, κάποιοι έσπασαν πλευρά, κάποιοι σκοτώθηκαν. Ήταν μέρος κι αυτό μιας παράστασης που φάνταζε τότε σαν κάτι τελείως συναρπαστικό και επικίνδυνο. Και ήταν, φυσικά.
Ο Γύρος του Θανάτου ήταν φυσιολογικό να εκπέσει της παλιάς του δόξας. Σήμερα δε που τα λεγόμενα ακραία σπορ είναι συνηθισμένο πιάτο ημέρας για εκείνους που αναζητούν την αδρεναλίνη (πλέον με μεγάλη ασφάλεια, τεχνολογική υποστήριξη και «δίχτυα ασφαλείας» κάθε λογής) μοιάζει με ανάμνηση από το παρελθόν. Ίσως να φαίνεται πλέον και αρκετά «παιδικό» μπροστά στα απίστευτα πράγματα που βλέπουμε κάθε τρεις και λίγο στις οθόνες μας από απίστευτος τύπους που κάνουν τα πραγματικά απίστευτα.
Ωστόσο υπάρχουν ακόμη αναβάτες. Και μάλιστα κάποιοι που δεν τρέχουν μόνο με εκείνες τις άψογα διατηρημένες Indian και Harley Davidson που κοντεύουν να γίνουν αιωνόβιες, αλλά και με νέες, ακόμα και ηλεκτρικές μοτοσικλέτες. Ψιλοξενέρωτες θα φαίνονται. Γνώμη.
Όπως και να ΄χει, θα πίστευες ότι ο «Γύρος του Θανάτου» είναι «νεκρός». Όμως συμβαίνει ακόμη και τώρα στο Οκτόμπερφεστ, τηνγνωστή γιορτή μπύρας στο Μόναχο. Εκεί όπου βρέθηκε το κανάλι της γερμανικής DW και μας ξαναθύμισε μέσω ενός προσεγμένου βίντεο τους τελευταίους των Μοϊκανών, αυτούς τους εναπομείνατες πρωταγωνιστές εκείνου του ιδιαίτερου, ίσως και κάπως μελαγχολικού, ιλίγγου. Αξίζει και είναι αυτό: