Κάποτε τα ηνία της αποκαλούμενης ενήλικης ψυχαγωγίας τα κρατούσαν ιδιόρρυθμες προσωπικότητες – o Χιου Χέφνερ του Playboy για παράδειγμα – που περιφέρονταν στις επαύλεις τους, φορώντας μεταξωτές πιτζάμες.
Σήμερα, ωστόσο, το πρώτο λόγο σε αυτήν την εξαιρετικά επικερδή βιομηχανία τον έχουν ειδικοί στους αλγόριθμους, στη βελτιστοποίηση μηχανών αναζήτησης και στη στοχευμένη διαφήμιση. «Στην εποχή του Διαδικτύου το πορνό είναι πανταχού παρόν, αλλά οι ιδιοκτήτες του είναι άφαντοι», σημειώνει σε κείμενό της η Πατρίσια Νίλσον των Financial Times (με συνδρομή).
Η δημοσιογράφος της λονδρέζικης εφημερίδας αναγνωρίζει πως η πορνογραφία αποτελεί βασικό πυλώνα της διαδικτυακής οικονομίας, υπενθυμίζοντας ότι εγκαινίασε πολλά στοιχεία της παγκόσμιας διαδικτυακής διαφημιστικής βιομηχανίας, όπως τα στοχευμένα διαφημιστικά μηνύματα, η πληρωμή ανά κλικ και το email μάρκετινγκ.
Ωστόσο -παρατηρεί- αυτό δεν αλλάζει το γεγονός πως μερικά εκ των κορυφαίων sites πορνογραφικού περιεχομένου έχουν βρεθεί στο στόχαστρο και της κοινής γνώμης και των ΜΜΕ αλλά και των διωκτικών αρχών.
Στις αρχές του μήνα ο βραβευμένος με δύο Πούλιτζερ αμερικανός δημοσιογράφος των New York Times Νίκολας Κρίστοφ έβαλε κατά του Pοrnhub, αποκαλύπτοντας, μεταξύ πολλών άλλων, πως στην πλατφόρμα του μπορεί κανείς εύκολα να εντοπίσει μέσα σε λίγα λεπτά χιλιάδες βίντεο σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης ακόμα και ανήλικων παιδιών.
Λίγες ημέρες μετά τη δημοσίευση του άρθρου του, η Mastercard και η Visa διέκοψαν τη συνεργασία τους με τον γίγαντα της διαδικτυακής πορνογραφίας. Στη συνέχεια, περί τις 40 γυναίκες μήνυσαν το Pornhub, κατηγορώντας τον δημοφιλή ιστότοπο ότι συνέχιζε τη συνεργασία του με την εταιρεία παραγωγής «Girls Do Porn», παρότι είχε ενημερωθεί πως πολλές γυναίκες είχαν εξαπατηθεί για να συμμετάσχουν στα γυρίσματα πορνογραφικών ταινιών. Μάλιστα, στη μήνυση επισημαίνεται πως τα επίμαχα βίντεο ήταν διαθέσιμα στο Pornhub ακόμα και μετά την απαγγελία κατηγοριών για sex trafficking κατά της εταιρείας από το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης.
Στον απόηχο του σάλου που προκλήθηκε το Pornhub έσπευσε να διαγράψει δέκα εκατομμύρια βίντεο, το 80% των περιεχομένων του, τα οποία είχαν αναρτηθεί στην πλατφόρμα του από μη πιστοποιημένους παρόχους υλικού. Προέβη, επίσης, στη θέσπιση νέων αυστηρών μέτρων για την «ασφάλεια της κοινότητάς μας», όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση της εταιρείας, μέτρα τα οποία «πλατφόρμες όπως το Facebook, το Instagram, το TikTok, το YouTube, το Snapchat και το Twitter καλούνται ακόμα να θεσπίσουν».
Νο3 εταιρία στον κυβερνοχώρο!
Το Pornhub ανήκει στην καναδική (παρότι εδρεύει στο Λουξεμβούργο για φορολογικούς λόγους) MindGeek, έναν κολοσσό της πορνογραφίας με περισσότερα από 100 websites, εταιρείες παραγωγής και εμπορικές επιχειρήσεις.
Τα έσοδά της MindGeek το 2018 ξεπέρασαν τα 450 εκατομμύρια δολάρια ενώ τους ιστοτόπους της επισκέπτονται καθημερινά περισσότεροι από 115 εκατομμύρια άνθρωποι. Τον προηγούμενο μήνα στις ΗΠΑ πραγματοποιήθηκαν περισσότερες αναζητήσεις για το Pornhub παρά για τον κορονοïό ή για τον Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Google.
Εντύπωση, ωστόσο, προκαλεί ότι ελάχιστα στοιχεία είναι γνωστά για την μητρική εταιρεία η οποία όχι μόνον κυριαρχεί στη βιομηχανία της πορνογραφίας αλλά συγκαταλέγεται και μεταξύ των έξι τεχνολογικών εταιρειών που ασκούν την μεγαλύτερη επιρροή στην κοινωνία κατά τον 21ο αιώνα, πίσω από την Facebook και την Google αλλά μπροστά από την Microsoft, την Apple και την Amazon.
Αγνωστη ήταν, για παράδειγμα, έως πρόσφατα ακόμα και η ταυτότητα του κύριου μετόχου της, ενός επιχειρηματία ονόματι Μπέρναρντ Μπέργκεμαρ, τα στοιχεία του οποίου αποκάλυψαν οι Financial Times. Εως και πριν από λίγες ημέρες ποιος είναι το μεγάλο αφεντικό της MindGeek το γνώριζαν ελάχιστα υψηλόβαθμα στελέχη της και οι σύμβουλοί τους.
Στον ιστότοπό της τίποτα δεν μαρτυρά ότι πρόκειται για μια εταιρεία που δραστηριοποιείται (και κυριαρχεί) στη βιομηχανία της πορνογραφίας. Αυτοπαρουσιάζεται ως «ηγέτης στον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και τη διαχείριση ιστοτόπων με υψηλή κυκλοφορία».
Τα τελευταία χρόνια οι κορυφαίες εταιρείες του Διαδικτύου λόγω της πρωτοφανούς ισχύος που απέκτησαν, άρχισαν να απασχολούν και να ανησυχούν ιδιαίτερα και τους πολιτικούς και την κοινή γνώμη. Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ της Facebook καλείται πλέον συχνά να καταθέσει ενώπιον ειδικών επιτροπών του Κογκρέσου ενώ οι πολιτικές περιεχομένου (content policies) του YouΤube αποτελούν διαρκώς αντικείμενο δημόσιου διαλόγου. Το τελευταίο διάστημα καλούνται να λογοδοτήσουν και τα κορυφαία πορνογραφικά sites.
Ομολογία ενοχής…
Η αφαίρεση δέκα εκατομμυρίων βίντεο που αναρτήθηκαν στην πλατφόρμα του Pornhub από μη πιστοποιημένους παρόχους, αποτελεί στην ουσία μία έμμεση παραδοχή ενοχής η οποία είναι στην καλύτερη περίπτωση καθυστερημένη, δεδομένου ότι το πρόβλημα ήταν γνωστό εδώ και καιρό. Απλά παραλειπόταν.
«Κανένας πολιτικός δεν θέλει να μιλήσει για την βιομηχανία της πορνογραφίας γιατί μετά θα πρέπει να αναγνωρίσει ότι αποτελεί μέρος της καθημερινής ζωής. Οπότε κανένας δεν θεωρεί πως μια πολυεθνική όπως η MindGeek είναι υποχρεωμένη να λογοδοτήσει», εξήγησε η Κέιτ Αïσακς της οργάνωσης Not Your Porn που αντιμάχεται τη μη συναινετική πορνογραφία.
Τα περισσότερα από τα βίντεο που φιλοξενούνται στα sites της MindGeek αναρτώνται απευθείας από το κοινό. Και όπως ακριβώς η τεράστια εμβέλεια του Facebook ωθεί τους εκδότες να προωθούν περιεχόμενά τους μέσω της πλατφόρμας του – με την ελπίδα ότι θα κερδίσουν αναγνώστες – έτσι πολλές εταιρείες παραγωγής πορνογραφικών ταινιών αναρτούν στιγμιότυπα των παραγωγών τους στους ιστοτόπους της MindGeek, με την ελπίδα ότι κάποιοι χρήστες θα αποφασίσουν να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να δουν περισσότερα. Ομως πάρα πολλά από τα βίντεο που διατίθενται δωρεάν είναι κλεμμένα.
Η πειρατεία ανθεί στην πορνογραφία γιατί η πορνογραφία «αποτελεί το πιο επιθυμητό περιεχόμενο στον κόσμο», ανέφερε χωρίς περιστροφές ο Τζέισον Τάκερ, πρόεδρος της Battleship Stance, μιας συμβουλευτικής εταιρείας με ειδίκευση στα πνευματικά δικαιώματα.
Εχοντας εργαστεί για αρκετές διαδικτυακές πορνογραφικές εταιρείες από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, ο ίδιος υποστηρίζει πως τα πλέον δημοφιλή sites, με πρώτο το Pornhub, «είναι τα πλέον υπεύθυνα, διακινδυνεύουν πάρα πολλά για να μην συμμορφώνονται με τους νόμους».
Πνευματικά δικαιώματα
Δεν έχουν, ωστόσο, όλοι την ίδια άποψη. «Εισήλθαν στην αγορά με ένα επιχειρηματικό μοντέλο που βασίζεται στην πειρατεία και κατέστρεψαν ολοκληρωτικά τη βιομηχανία, ωθώντας στην ανεργία παραγωγούς και ηθοποιούς», ανέφερε η Ερικα Λαστ, μια παραγωγός πορνογραφικών ταινιών από τη Βαρκελώνη. Σημείωσε επίσης πως εκπρόσωποί της αποστέλλουν «σε εβδομαδιαία βάση, αν όχι καθημερινά» μηνύματα στην MindGeek, ζητώντας την απόσυρση των βίντεό της από τους ιστοτόπους της.
Η MindGeek από την πλευρά της υποστηρίζει πως έχει λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για τον εντοπισμό βίντεο που παραβιάζουν τα πνευματικά δικαιώματα άλλων εταιρειών ή εμπεριέχουν παράνομο περιεχόμενο, είτε πρόκειται για βιασμούς γυναικών είτε για κακοποίηση μικρών παιδιών ή για βίντεο εκδικητικής πορνογραφίας.
Οι διαβεβαιώσεις της εταιρείας, ωστόσο, αμφισβητούνται από πολλούς οι οποίοι υποστηρίζουν πως περί τα είκοσι, μόλις, άτομα ελέγχουν τον τεράστιο όγκο βίντεο που αναρτάται στην πλατφόρμα του Pornhub. Εκπρόσωποί του υποστηρίζουν πως ο αριθμός δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αρνήθηκαν, ωστόσο, να αποκαλύψουν πόσοι εργαζόμενοι καλούνται να κρίνουν τι δύναται και τι όχι να αναρτηθεί στην πλατφόρμα ενός από τα πιο δημοφιλή sites παγκοσμίως. Στο YouTube αυτήν τη δουλειά την κάνουν 10.000 «content moderators» όπως αποκαλούνται.
Σε κάθε περίπτωση αποτελεί γεγονός πως η εταιρεία που κυριαρχεί στην πορνογραφία κατά τον 21ο αιώνα περιβάλλεται από πυκνό μυστήριο. Πριν από την έρευνα των Financial Times ο Μπέρναρντ Μπέργκεμαρ, ο φερόμενος ως κύριος μέτοχος της MindGeek ήταν παντελώς άγνωστος. Το όνομά του δεν εμπεριέχεται στο καταστατικό της εταιρείας ενώ έως και πριν από τρεις ημέρες ήταν σχεδόν ανύπαρκτος στο Διαδίκτυο. Πραγματοποιώντας μια αναζήτηση με το όνομά του η Google δεν εντόπιζε περισσότερες από τρεις αναφορές.
Η δημοσιογράφος των FT αποπειράθηκε να συνομιλήσει μαζί του, εκείνος, ωστόσο, αρνήθηκε. Το άρθρο της αρνήθηκαν να σχολιάσουν επίσης και η Fortress Investment Group, η JPMorgan Chase και το κορυφαίο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Cornell, μόλις τρεις από τους 125 «μυστικούς επενδυτές» από τους οποίους η MindGeek έλαβε το 2011 δάνειο ύψους 362 εκατομμυρίων δολαρίων.