Συνέβη μόλις πριν από λίγες ημέρες και για πρώτη φορά στην Ιστορία της αντιμετώπισης του καρκίνου. Σε μία μικρή κλινική μελέτη, στην οποία συμμετείχαν μόλις 18 εθελοντές, ο καρκίνος εξαφανίστηκε από όλους και δεν ήταν ανιχνεύσιμος ούτε με ενδοσκοπικά εργαλεία, ούτε με τις πιο λεπτομερείς και σύγχρονες απεικονιστικές εξετάσεις.
Καθώς, όμως, μια μικρή κλινική μελέτη φαρμάκων για τον καρκίνο του παχέος εντέρου έδωσε το άνευ προηγουμένου αποτέλεσμα 100% (εδώ) στην εξαφάνιση της κακοήθειας, ογκολόγοι, αλλά και ασθενείς, αναρωτιούνται εάν η προσέγγιση από την πειραματική δοκιμή φαρμάκων, θα μπορούσε να είναι αποτελεσματική και σε άλλους τύπους καρκίνου.
Η μελέτη έγινε από Αντικαρκινικό Κέντρο Memorial Sloan Kettering στη Νέα Υόρκη και έχει προκαλέσει ενθουσιασμό στους ειδικούς, καθώς πλέον εκτιμούν ότι υπάρχει προοπτική η ανοσοθεραπεία (τραστουζουµάµπη δερουξτεκάνη) που χρησιμοποιήθηκε στη συγκεκριμένη κλινική δοκιμή, να είναι εξαιρετικά αποτελεσματική στην εξαφάνιση των όγκων και μάλιστα δίχως χειρουργική επέμβαση.
Κοινός παρονομαστής
Υπάρχει βέβαια, μία μικρή λεπτομέρεια. Ολοι αυτοί οι ασθενείς, είχαν έναν κοινό παρονομαστή: οι όγκοι τους είχαν μία συγκεκριμένη ανωμαλία, που είναι γνωστή ως ανεπάρκεια επιδιόρθωσης αταίριαστων βάσεων (Mismatch Repair-MMR). Στην ουσία πρόκειται για ένα τύπο μετάλλαξης, που εμφανίζεται στο 5% με 10% των περιπτώσεων καρκίνου του ορθού και είναι επίσης παρούσα σε όγκους ενδομητρίου, ουροδόχου κύστης, μαστού και προστάτη.
«Τα αποτελέσματα της εν λόγω μελέτης μας παρέχουν ένα πρότυπο για τον τρόπο προσαρμογής των ανοσοθεραπευτικών φαρμάκων, ώστε να επιτίθενται σε συγκεκριμένους όγκους, οι οποίοι λόγω της μετάλλαξής τους, τείνουν να είναι πιο ανθεκτικοί στις παραδοσιακές θεραπείες», εξηγεί στην Washington Post (WP) η Τζούλι Γκράλοου, επικεφαλής ιατρός και εκτελεστική αντιπρόεδρος στην Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας.
Η ίδια εξηγεί ότι στην πραγματικότητα η μεγαλύτερη ανακάλυψη σε αυτήν την περίπτωση, είναι ότι οι ειδικοί κατάφεραν να αποκαλύψουν τι ακριβώς μπορεί να κάνει μία θεραπεία αποτελεσματική. «Είναι βέβαιο ότι με τα δεδομένα που έχουμε πλέον στα χέρια μας, μπορούμε να προχωρήσουμε τη θεραπεία και πέρα από αυτό το υποσύνολο ασθενών με καρκίνο του ορθού», εξηγεί η ίδια.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης που ξεκίνησε το 2019, ο καρκίνος του ορθού εξαφανίστηκε απρόσμενα και από τους 18 συμμετέχοντες στη μελέτη.
90.000 δολάρια το κόστος της θεραπείας
Οι ασθενείς έλαβαν το φάρμακο για έξι μήνες, ενώ γι’ αυτό το διάστημα, τους χορηγούνταν μία δόση κάθε τρεις εβδομάδες. Το κόστος της δόσης υπολογίζεται σε περίπου 11.000 δολάρια, δηλαδή το συνολικό κόστος της θεραπείας ανέρχεται σε περίπου 90.000 δολάρια. Στόχος της δραστικής ουσίας είναι διευκολύνει το ανοσοποιητικό σύστημα να εντοπίζει και να καταστρέφει επιλεκτικά τα καρκινικά κύτταρα. Δηλαδή το φάρμακο εκπαιδεύει τον οργανισμό να σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα και δεν εμπλέκεται καθόλου στη διαδικασία αυτή.
Τα αποτελέσματα σηματοδοτούν την πρώτη φορά που η ανοσοθεραπεία από μόνη της εξάλειψε την ανάγκη για χημειοθεραπεία, ακτινοβολία ή χειρουργική επέμβαση.
Οι συγγραφείς της μελέτης σημειώνουν ότι ο ασθενής που ολοκλήρωσε τη δοκιμή νωρίτερα, είναι περισσότερο από δύο χρόνια χωρίς καρκίνο και όλοι οι υπόλοιποι, θα παρακολουθούνται για τουλάχιστον πέντε χρόνια, ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει εκ νέου ανάπτυξη ή επανεμφάνιση του όγκου.
Αναφορικά με τις ανοσοθεραπείες, «η ιδέα της χορήγησής τους σε ασθενείς με καρκίνους του παχέος εντέρου πρώιμου σταδίου, σίγουρα κερδίζει έδαφος τον τελευταίο καιρό, καθώς παλαιότερα τις χορηγούσαμε μόνο σε ασθενείς τελικού σταδίου», λέει από την πλευρά του ο Σκοτ Κόπετζ, καθηγητής Ιατρικής Ογκολογίας Γαστρεντερικού στο Αντικαρκινικό Κέντρο MD Anderson στο Χιούστον του Τέξας.
Ο ίδιος συμπληρώνει ότι η νέα μελέτη παρέχει και μία διαφορετική γνώση και μας εξηγεί ότι αν καταφέρουμε να εμπλακούμε σωστά με το ανοσοποιητικό μας σύστημα, τότε θα καταφέρουμε να εξαλείψουμε αυτούς τους καρκίνους.
Εκπαιδεύοντας τον οργανισμό μας
Διευκρινίζεται ότι η ανοσοθεραπεία στην πραγματικότητα εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να αντιμετωπίσει τον καρκίνο και δεν είναι σαν τις παραδοσιακές χημειοθεραπείες που οι δραστικές τους ουσίες αναστέλλουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων.
Σύμφωνα πάντα με την WP, ακόμη και οι καρκίνοι σε προχωρημένο στάδιο έχουν δείξει ευαισθησία σε φάρμακα όπως η τραστουζουµάµπη δερουξτεκάνη. Τα φάρμακα αυτά ανήκουν στην κατηγορία Αναστολέων Σημείων Ελέγχου (ΑΣΕ). «Οταν εξαφανιστούν και περάσουν αρκετά χρόνια, τότε οι καρκίνοι σπάνια επιστρέφουν», σχολιάζει ο δρ Κόπετζ.
Δεδομένα από άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι το 70% των ατόμων με μεταστατικούς όγκους του παχέος εντέρου που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με ανοσοθεραπευτικά φάρμακα, θα είναι απαλλαγμένοι από καρκίνο τουλάχιστον τα πέντε επόμενα χρόνια. Οι μεταστατικοί καρκίνοι είναι ακόμη πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν από όγκους που περιορίζονται στο ορθό ή στο κόλον.
Επιφυλάξεις
Ωστόσο, υπάρχουν αρκετοί που εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους για τη μελέτη. Ο Κόπετζ και άλλοι ειδικοί ανέφεραν ότι έξι μήνες δεν είναι αρκετοί για να γνωρίζουμε εάν οι ασθενείς θα παραμείνουν μόνιμα απαλλαγμένοι από καρκίνο.
Επίσης, επεσήμαναν ότι αυτής της κατηγορίας τα φάρμακα, πρέπει συχνά να λαμβάνονται για ένα ή δύο χρόνια, προτού οι ασθενείς τα σταματήσουν, ώστε να είναι ακόμα πιο βέβαιοι, ότι ο καρκίνος τους έχει εξαλειφθεί.
Επιπλέον, το γενετικό ελάττωμα στους όγκους αυτών των ασθενών που επιτρέπει στα φάρμακα να είναι τόσο αποτελεσματικά, είναι πολύ λιγότερο συχνό σε άλλους τύπους καρκίνου.
Αυτό σημαίνει ότι αν το λάβει ένα άτομο με καρκίνο του πνεύμονα ή του εγκεφάλου, που δεν έχει αυτό το ελάττωμα, θα είχε πολύ λιγότερες πιθανότητες να θεραπευτεί, συμπληρώνει ο Κόπετζ.
Η Τζούλι Γκράλοου, πάντως, είπε ότι η μελέτη επιβεβαιώνει ότι το μέλλον της θεραπείας του καρκίνου είναι μια στενότερη προσέγγιση, η οποία βασίζεται στον τύπο του καρκίνου.
«Είμαι ενθουσιασμένη όταν βλέπω τόσο σημαντική αποτελεσματικότητα», είπε για τα αποτελέσματα της μελέτης και πρόσθεσε: «Μου δίνει ελπίδα ότι μπορούμε να βρούμε να βρούμε τα κατάλληλα φάρμακα για να νικήσουμε και άλλους καρκίνους».