Παρατηρώντας τις 100 μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου βλέπει κανείς ότι σε ποσοστό 78% βρίσκονται πλάι στο νερό, το νερό είναι στην ουσία ένα ιδιαίτερο στοιχείο όλων αυτών των πόλεων. Αντί, λοιπόν, να το αγνοήσουμε θεωρώντας το νερό απλά όριο μπορούμε να το δούμε ως ευκαιρία. «Η πλωτή αρχιτεκτονική είναι το μέλλον της ανάπτυξης των πόλεων», υποστηρίζει σε συνέντευξή του στο BBC ο Κόεν Ολτχούις, ολλανδός αρχιτέκτονας και ιδρυτής του αρχιτεκτονικού γραφείου Waterstudio.NL.
Ο Ολτχούις ζει σε μια χώρα, που όπως λέει, είναι τρομαγμένη από το νερό: «Τα τελευταία 10-15 χρόνια έχουμε δει ότι δεν μπορούμε να πολεμάμε τη φύση, είναι πολύ καλύτερο να ζούμε με τη φύση και να δούμε τι ευκαιρίες έχουμε για να γίνουμε φίλοι με το νερό», λέει, υπενθυμίζοντας ότι στην Ολλανδία –όπως και σε άλλες παραθαλάσσιες χώρες- οι άνθρωποι ανέκαθεν ζούσαν μέσα σε πλωτά σπίτια.
Τα τελευταία 100 χρόνια περισσότερες από 10.000 βάρκες είναι δεμένες στα ολλανδικά κανάλια, τώρα λοιπόν, ο Ολτχουίς προσπαθεί να φέρει αυτή την ιδέα σε ένα ανώτερο επίπεδο δημιουργώντας υπερσύγχρονα πολυτελή πλωτά σπίτια στα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί οι τεχνολογίες των κανονικών σπιτιών της στεριάς.
«Μια από τις προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε ήταν η προσπάθεια να αναπτύξουμε μια τυπολογία για πλωτά σπίτια και το πετύχαμε παρατηρώντας κοινότητες που ζουν σε πλωτούς οικισμούς», λέει ο βρετανός αρχιτέκτονας Ρίτσαρντ Κουτς, διευθυντής του γραφείου Baca Architects που δημιούργησε το πρώτο «Αμφίβιο Σπίτι», στις όχθες ενός μικρού νησιού στη μέση του ποταμού Τάμεση. Το υπόγειό του είναι βυθισμένο στο νερό και όταν τα νερά του ποταμού φουσκώνουν τότε ολόκληρη η κατασκευή υψώνεται και κινείται πλέοντας όπως μια βάρκα δεμένη σε αποβάθρα.
Η «υδροαρχιτεκτονική» του γραφείου Baca Architects, που έχει έδρα το Λονδίνο, περιλαμβάνει πλωτά σπίτια αλλά και ολόκληρα πλωτά χωριά, πράγμα που επιτρέπει την ανάπτυξη πλωτών κοινοτήτων σε αποβάθρες και κανάλια. Οι Baca Architects έχουν σχεδιάσει ακόμη και μια πλωτή αγωνιστική διαδρομή για Grand Prix, που έχει τη δυνατότητα να μεταφέρεται.
«Χτίζοντας στο νερό μπορούμε να έχουμε ένα νέο είδος κτιρίων, που θα είναι ευέλικτα και εποχιακά, θα αντιδρούν δηλαδή ανάλογα με τις εποχές», λέει ο Ολτχούις, «Μπορούν να είναι ακίνητα και αγκυροβολημένα πάνω σε τέσσερις δοκούς 3-4 μέτρα πάνω από την επιφάνεια του νερού, αλλά επίσης η βάση τους θα μπορεί να βυθίζεται και να μετακινούνται από πόλη σε πόλη με ένα σύστημα παρόμοιο με αυτό των τζετ σκι».
Το καλό είναι ότι αυτά τα σπίτια συνδυάζουν από τη μια πλευρά την άνεση και από την άλλη τη υπέροχη θέα αφού μπορούν εύκολα να μετακινηθούν. Εξάλλου, επειδή ο καιρός γίνεται όλο και πιο απρόβλεπτος εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, οι πόλεις που βρίσκονται δίπλα στο νερό απειλούνται περισσότερο από αυτό. Αυτές οι πλωτές δομές όμως είναι πολύ πιο ασφαλείς από αντίστοιχα κτίρια της στεριάς.
«Σκεφτείτε ότι αν έχετε ένα σπίτι που μπορεί να μετακινηθεί μέσα στο νερό, όταν αρχίσει να φυσάει δυνατός αέρας μπορεί να ανεβοκατεβαίνει μέσα στο νερό, αντίθετα ένα σπίτι στην στεριά είναι άσχημα εκτεθειμένο σε μια καταιγίδα», εξηγεί ο Ολτχούις, «Η ευελιξία τους είναι που κάνει τα πλωτά σπίτια πολύ πιο ασφαλή». Προς το παρόν βέβαια υπάρχουν ελάχιστα μέσα στα επόμενα 10-15 χρόνια τα πλωτά σπίτια θα μπορούσαν να αναπτυχθούν αποτελώντας ένα σημαντικό στοιχείο των πόλεων του μέλλοντος, υποστηρίζει ο πρωτοπόρος ολλανδός αρχιτέκτονας.
Ηδη οι Baca Architects έχουν αρχίσει να δημιουργούν ένα ολόκληρο πλωτό χωριό στα Λόντον Ντοκλαντς που διαθέτει υπέροχα στοιχεία: κατοικίες, εργασιακούς χώρους και χώρους αναψυχής. Ένα πλωτό χωριό έχει πολλά πλεονεκτήματα, μεταξύ άλλων μπορεί να επεκταθεί ή να περιοριστεί, να αναπτυχθεί, να αλλάξει ανάλογα με τις εποχές. «Αποτελεί, λοιπόν μεγάλη ευκαιρία για οικισμούς που βρίσκονται κοντά σε νερό», λέει ο βρετανός αρχιτέκτονας Κουτς.
Τα πλωτά κτίρια, εξάλλου, είναι πιο ασφαλή, προσαρμόζονται πιο εύκολα, είναι φιλικά στο περιβάλλον, «η μελλοντική πόλη λοιπόν θα βρίσκεται η μισή στη στεριά και η άλλη μισή μέσα στο νερό ανταποκρινόμενη απολύτως στις απαιτήσεις των κατοίκων της περιοχής», οραματίζεται ο Κόεν Ολτχουίς.