Η υπόθεση του βιασμού στο ξενοδοχείο στη Νέα Υόρκη έριξε στην αφάνεια από τη μία ημέρα στην άλλη τον πανίσχυρο γάλλο επικεφαλής του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος-Καν, αλλά δεν τον συνταξιοδότησε. Στη δεκαετία που πέρασε από τότε, οι δραστηριότητες του πρώην σοσιαλιστή πολιτικού κινούνται στους σκοτεινούς και δαιδαλώδεις διαδρόμους των εταιρειών συμβουλών σε χώρες με εξαιρετικά ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς.
Αυτό το –στην καλύτερη περίπτωση– ημίφως για τον Στρος-Καν φωτίζουν τα Pandora Papers που δείχνουν ότι οι δραστηριότητές του, αν και φαίνονται νόμιμες, αφήνουν πολλά ερωτήματα για την ηθική διάσταση των ενεργειών του.
Ο Στρος-Καν είναι πλέον κάτοικος Μαρόκου και ιδιοκτήτης εταιρείας με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Τις συμβουλές του ζητούν αυταρχικά καθεστώτα, όπως και Ρώσοι και Κινέζοι, γράφει ο Monde, που χαρτογραφεί την πορεία ενός ανθρώπου που είχε βάλει πλώρη, όπως πίστευαν πολλοί, προς την προεδρία της Γαλλίας.
Η εταιρεία του Στρος-Καν, η Parnasse Global Limited, έχει την έδρα της στο εμιράτο Ρας-Αλ-Χάιμα, το πιο αφιλόξενο από όσα αποτελούν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μια no man’s land ανάμεσα στην έρημο και τον Περσικό Κόλπο. Πρόκειται για μια «διεθνή εμπορική εταιρεία» με ημερομηνία ίδρυσης την 3η Απριλίου 2018 και διευθυντή τον ίδιο (δεν μετέβη ο ίδιος στα Εμιράτα, φυσικά, για τα τυπικά της ίδρυσης). Διαλύθηκε στις 2 Απριλίου 2021.
Πέντε χρόνια νωρίτερα, εξίσου διακριτικά, είχε ιδρύσει στο Μαρόκο μια εταιρεία συμβουλών για πολιτικά και οικονομικά ζητήματα, την Parnasse International. Και εδώ η επιλογή του δεν ήταν τυχαία. Η εταιρεία εδρεύει σε μια ειδική οικονομική ζώνη που του επέτρεπε να έχει μηδενικό φόρο για τα πάνω από 20 εκατ. ευρώ κερδών που αποκόμισε σε μια πενταετία. Αυτό το οικονομικό hub το γνώριζε ο ίδιος καλά – εξάλλου αυτός είχε συστήσει στη μαροκινή κυβέρνηση τη δημιουργία του. Κάτι άλλο που γνώριζε είναι ότι μετά την πρώτη πενταετία το ευνοϊκό καθεστώς έληγε. Όχι τυχαία, ίδρυσε αμέσως την άλλη εταιρεία στα Εμιράτα.
Ο Στρος-Καν δεν θέλησε να απαντήσει στα ερωτήματα που του τέθηκαν από τη γαλλική εφημερίδα. Συνεργάτες του είπαν ότι η επιλογή του εμιράτου έγινε όχι για φορολογικούς λόγους, αλλά λόγω της επιθυμίας σημαντικού πελάτη από την περιοχή.
Στην πραγματικότητα, σημειώνουν οι συντάκτες της εφημερίδας, το εμιράτο έχει μηδενική φορολόγηση, ενώ οι ξένοι που εγκαθιστούν εκεί εταιρείες τους δεν χρειάζεται να δώσουν ούτε διεύθυνση γραφείων ούτε καν ταχυδρομική θυρίδα. Το άνοιγμα μιας εταιρείας είναι πανεύκολο, δεν απαιτείται ελάχιστο κεφάλαιο ούτε δημοσίευση ισολογισμών. Ενας πραγματικός και πολύ διακριτικός παράδεισος για τις offshore. Διακριτικός και πολυάνθρωπος παράδεισος: μόνο στον όγδοο όροφο ενός γυάλινου εμπορικού κέντρου στο εμιράτο εδρεύουν 30.000 εταιρείες!
Με τι ασχολείται λοιπόν ο Στρος-Καν όλα αυτά τα χρόνια; Τα έγγραφα που διέρρευσαν δείχνουν ότι είχε επαφές με το Τόγκο και το Κονγκό, αφρικανικές χώρες με αυταρχικά καθεστώτα, οι οποίες αντιμετώπισαν προβλήματα με το χρέος τους. Επίσης με τη Σενεγάλη, η οποία το 2017 αναζητούσε τρόπους για να ενισχύσει την ανάπτυξή της και ζήτησε τις συμβουλές της εταιρείας του Στρος-Καν καταβάλλοντας περίπου 1 εκατ. ευρώ.
Πελάτης του πρώην ισχυρού άνδρα του ΔΝΤ ήταν και η Rosneft που κατέβαλε 1,75 εκατ. ευρώ το 2016 και το 2017. Επιπλέον δύο ιδιώτες που σχετίζονταν με άλλη πετρελαϊκή εταιρεία και κατέβαλαν 1,4 εκατ. ευρώ στην εταιρεία για υπηρεσίες η φύση των οποίων δεν διευκρινίζεται. Συμβουλές ζήτησε και ο χειμαζόμενος οικονομικά κινεζικός γίγαντας HNA καταβάλλοντας 400.000 ευρώ το 2017.
Τα ερωτήματα για αυτή τη δραστηριότητα, η οποία κατά την πλευρά Στρος-Καν είναι νόμιμη, είναι πολλά. Όπως γιατί συνεργάζεται με κλεπτοκρατικά καθεστώτα; Ή πώς ένας άνθρωπος που ως υπουργός Οικονομικών αγωνιζόταν κατά των φορολογικών μεθοδεύσεων για την απόκρυψη εισοδημάτων δίνει τώρα συμβουλές για αυτό;