Το 2002 εντοπίστηκαν στην ακτή του χωριού Τράχηλος, κοντά στο Καστέλι Κισσάμου της δυτικής Κρήτης, απολιθωμένα ίχνη όρθια βάδισης. Η χρονολόγηση που ακολούθησε μετά την ανακάλυψη είχε δείξει ότι οι πατημασιές είχαν ηλικία 5,7 εκατ. έτη και είχαν γίνει από κάποιο μακρινό, ανθρωποειδές, προγονικό μας είδος.
Νέα μελέτη, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Scientific Reports», αναφέρει ότι οι πατημασιές είναι ακόμη αρχαιότερες από όσο πιστεύαμε και τοποθετούν τον σχηματισμό τους πριν από 6,05 εκατομμύρια έτη.
Είναι δεδομένο ότι αυτές οι πατημασιές αποτελούν ένα πολύ σημαντικό εύρημα στην προσπάθεια κατανόησης της εξέλιξης των ειδών που οδήγησαν τελικά στην εμφάνιση του ανθρώπου. Η ακριβής χρονολόγηση και η γενικότερη μελέτη σε αυτά τα ίχνη θα βοηθήσουν πολύ σε αυτή την προσπάθεια εξελικτικής καταγραφής.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι είναι πιθανό τις πατημασιές αυτές να έκανε ένα μέλος του δίποδου είδους Graecopithecus freybergi, ένας από τους αρχαιότερους προγόνους του ανθρώπου. Η ύπαρξη αυτού του είδους ανακαλύφθηκε το 1994 και έλαβε τον χαρακτηρισμό «Ελ Γκρέκο».
«Οι πατημασιές είναι σχεδόν 2,5 εκατ. έτη αρχαιότερες από εκείνες του Australopithecus afarensis» αναφέρει ο Ούβε Κίρσχερ, ειδικός στην Παλαιογεωγραφία στο Πανεπιστήμιο Τίμπινγκεν στη Γερμανία, εκ των επικεφαλής της νέας μελέτης. Ο Australopithecus afarensis θεωρούνταν μέχρι πρόσφατα ο αρχαιότερος πρόγονος του ανθρώπου, αλλά έχουν εντοπιστεί ευρήματα που υποδεικνύουν την ύπαρξη ακόμη αρχαιότερων δίποδων ειδών που συγγενεύουν με τον άνθρωπο.
Οπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το περιοδικό Smitshonian, στην επιστημονική κοινότητα υπάρχει σκεπτικισμός για τα αποτελέσματα τόσο της νέας μελέτης για τις πατημασιές στην Κρήτη όσο και γενικότερα, σε σχέση με όσα πιστεύουμε για αυτές. Υπάρχουν ειδικοί που αμφισβητούν ότι υπήρξε το είδος Graecopithecus freyberg και θεωρούν ότι οι πατημασιές δεν ανήκουν σε κάποιο προγονικό είδος του ανθρώπου, αλλά σε ένα είδος πιθήκων που ζούσε στην ευρωπαϊκή ήπειρο εκείνη τη χρονική περίοδο.
«Αυτό που υπήρχε στην Ευρώπη ήταν ένα είδος πιθήκων που οι κλιματικές συνθήκες εκείνης της εποχής ευνόησαν την παρουσία τους εκεί, αλλά δεν νομίζω ότι συνδέονται με κάποιον άμεσο ή έστω έμμεσο τρόπο με την εξέλιξη του ανθρώπου» υποστηρίζει ο Ισραελ Χέρσκοβιτζ, καθηγητής Βιολογικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. «Κάποια από τα ίχνη πράγματι μοιάζουν με ένα δίποδο ον, αλλά κάποια άλλα διαφέρουν σε μέγεθος και χαρακτηριστικά και ορισμένα μάλιστα δεν μοιάζουν καν με πατημασιές. Αρα, εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα ερευνητικό αποτέλεσμα που βασίζεται σε στοιχεία που επιδέχονται αρκετές ερμηνείες» δηλώνει από την πλευρά του o Τζούλιεν Λούις, παλαιοντολόγος στο Πανεπιστήμιο του Γκρίφιθ στην Αυστραλία.