Στην επιστολή με αποδέκτη τον αρχηγό της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας Γιαχία Σινουάρ (υπό το ψευδώνυμο Αμπού Ιμπραήμ) καταγράφονται λεπτομερώς ποσά πολλών εκατ. δολαρίων που ελήφθησαν από το Ιράν | CreativeProtagon
Θέματα

Πακτωλός δολαρίων από το Ιράν στη Χαμάς

Δύο απόρρητες επιστολές που περιήλθαν στην κατοχή των Ισραηλινών αποδεικνύουν τους ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς μεταξύ της εξτρεμιστικής οργάνωσης και της Τεχεράνης
Protagon Team

Στην επιστολή με αποδέκτη έναν άνδρα ονόματι Αμπού Ιμπραήμ αναφέρεται ξεκάθαρα πως «επισυνάπτεται πίνακας πληρωμών από το Ιράν μεταξύ 2014 και 2020». O Αμπού Ιμπραήμ, γνωστός ευρέως ως Γιαχία Σινουάρ, είναι ο αρχηγός της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας και η εν λόγω επιστολή είναι μία από τις δύο που εντοπίστηκαν κατά την ισραηλινή εκστρατεία στη Γάζα. Σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό, αποδεικνύουν τη διαρκή και μεγάλης κλίμακας χρηματοδότηση της Χαμάς από την Τεχεράνη.

Οι δύο επιστολές, μία δακτυλογραφημένη και μία χειρόγραφη, γράφτηκαν από τον Μαρουάν Ισα, στρατιωτικό υποδιοικητή της Χαμάς, ο οποίος τις υπέγραψε ως Αμπού αλ-Μπαράα –σύμφωνα με τους Ισραηλινούς, ο φερόμενος ως ένας εκ των εγκεφάλων των σφαγών της 7ης Οκτωβρίου, που σκοτώθηκε τον προηγούμενο μήνα σε αεροπορική επιδρομή στην κεντρική Γάζα.

Οσον αφορά το περιεχόμενό τους, «φαίνεται ότι καταγράφονται λεπτομερώς ποσά τουλάχιστον 222 εκατ. δολαρίων που ελήφθησαν από το Ιράν» γράφει Ανσελ Πφέφερ, εξωτερικός συνεργάτης των λονδρέζικων Times στο Ισραήλ, έχοντας αποκτήσει πρόσβαση, κατ’ αποκλειστικότητα για τη βρετανική εφημερίδα, στις επιστολές.

Η πρώτη επιστολή χρονολογείται στο 2020 και εμπεριέχει στοιχεία για μηνιαίες πληρωμές από το Ιράν, από τον Ιούλιο του 2014, εν μέσω μιας άλλης σύρραξης στη Λωρίδα της Γάζας. Την επόμενη εξαετία (έως το 2020) μεταφέρθηκαν συνολικά 154 εκατ. δολάρια. Στα σχόλια της επιστολής εμφανίζονται και τα ποσά, από το σύνολο των χρημάτων, που παραδόθηκαν απευθείας στον Γιαχία Σινουάρ σε μετρητά – και μία φορά σε έναν Αμπού αλ-Αμπέντ, ο οποίος πιστεύεται πως είναι ο Ισμαήλ Χανίγια, επικεφαλής του Πολιτικού Γραφείου της Χαμάς.

Η δεύτερη (συντάχθηκε τον Νοέμβριο του 2021) αρχίζει ως εξής: «Στο όνομα του Αλλάχ του ελεήμονα. Στον αγαπητό μου αδελφό Αμπού Ιμπραήμ, ο Αλλάχ να τον προστατεύει, (στέλνω) θερμούς χαιρετισμούς, ειρήνη, το έλεος και την ευλογία του Αλλάχ». Στη συνέχεια περιγράφονται λεπτομερώς οι πληρωμές από το Ιράν μετά τον πόλεμο εκείνης της χρονιάς.

Μετά τον πόλεμο, το Ιράν μετέφερε το μεγαλύτερο ενιαίο ποσό, 58 εκατ. δολάρια, ενώ ως ληφθέντα καταγράφονται ακόμη δύο ποσά των 5 εκατ. δολαρίων. Στην επιστολή επεξηγείται επίσης πώς το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων κατέληξε στον «μηχανισμό» –την ένοπλη πτέρυγα της Χαμάς–, ένα μικρότερο ποσό στην πολιτική πτέρυγα και 2 εκατ. δολάρια απευθείας στον Γιαχία Σινουάρ.

Τα χρήματα πιστεύεται ότι έφθαναν στη Βηρυτό από το Ιράν, σε μετρητά, και δίνονταν από αξιωματικούς των Φρουρών της Επανάστασης στους συνδέσμους τους με τη Χαμάς. Οπως εξηγεί ο Ανσελ Πφέφερ στην ανταπόκρισή του από την Ιερουσαλήμ, ο Σαΐντ Ιζάντι, ο οποίος στην επιστολή αναφέρεται ως Χατζ Ραμαντάν και μάλλον ήταν αυτός που μετέφερε τα χρήματα, είναι επικεφαλής του παλαιστινιακού τμήματος στο επίλεκτο σώμα Δύναμη Αλ Κουντς των Φρουρών της Επανάστασης, που συντονίζει και χρηματοδοτεί από τη Βηρυτό επιχειρήσεις με τη Χαμάς, την Ισλαμική Τζιχάντ και άλλες ένοπλες παλαιστινιακές οργανώσεις.

Μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα, άμεσος διοικητής του ήταν ο Μοχαμάντ Ρεζά Ζαχεντί, διοικητής της Δύναμης Κουντς στη Συρία και στον Λίβανο. Ο Ζαχεντί ήταν ο ανώτερος από τους επτά αξιωματικούς που σκοτώθηκαν σε φερόμενη ισραηλινή αεροπορική επιδρομή την 1η Απριλίου κατά του προξενείου, στη διπλωματική έδρα του Ιράν στη Δαμασκό.

Η Τεχεράνη δεν έχει ακόμη αντιδράσει στην επίθεση, ενώ με τα μικρόφωνα κλειστά ισραηλινοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι θέλησαν να δείξουν στην Τεχεράνη ότι δεν μπορεί πλέον να κρύβεται πίσω από τους πληρεξούσιούς της στην περιοχή. Οι υπηρεσίες πληροφοριών στη Δύση και στη Μέση Ανατολή πιστεύουν ότι το Ιράν θα αντεπιτεθεί άμεσα και ότι το δίλημμα της Τεχεράνης είναι αν θα το επιχειρήσει μέσω μιας εκ των οργανώσεων που υποστηρίζει στην περιοχή, όπως έκανε στο παρελθόν, ή αν θα εξαπολύσει μια σπάνια άμεση επίθεση κατά ισραηλινών στόχων.

Οι ισραηλινοί αξιωματικοί των υπηρεσιών πληροφοριών πιστεύουν ότι τα χρήματα κατέληγαν στον Σαλέχ αλ-Αρούρι, τον στρατιωτικό ηγέτη της Χαμάς στη Βηρυτό, ο οποίος δολοφονήθηκε σε μια άλλη ισραηλινή επιδρομή, τον περασμένο Ιανουάριο, σε προάστιο της Βηρυτού, προπύργιο της Χεζμπολάχ.

Από τη Βηρυτό τα κεφάλαια μεταφέρονταν στη Γάζα μέσω ενός δικτύου ανταλλακτηρίων συναλλάγματος, χρησιμοποιώντας είτε λογαριασμούς κρυπτονομισμάτων είτε ένα σύστημα πιστώσεων σε εμπόρους στη Γάζα, οι οποίοι στη συνέχεια μετέφεραν τα χρήματα στον Μαρουάν Ισα ή σε εκπροσώπους του.

Ενας από τους κύριους συνδέσμους στον Λίβανο που φέρεται να συμμετείχε στις μεταφορές των χρημάτων της Τεχεράνης, ο Μοχαμάντ Σουρούρ, βρέθηκε νεκρός με αρκετούς πυροβολισμούς στα πόδια, αυτή την εβδομάδα, σε μια μικρή πόλη κοντά στη Βηρυτό. Ο Σουρούρ, ο οποίος ήταν γνωστό πως διατηρούσε στενούς δεσμούς με τη Χεζμπολάχ, βρισκόταν στο στόχαστρο και των ΗΠΑ για συμμετοχή στη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

Οπως εξηγεί ο Ανσελ Πφέφερ στο ρεπορτάζ του, η Χαμάς θεωρείται πληρεξούσιος του Ιράν, αλλά είναι σχετικά ανεξάρτητη σε σύγκριση με τη Χεζμπολάχ, η οποία ιδρύθηκε από ιρανούς πράκτορες και μοιράζεται τη σιιτική πίστη τους, ή την Ισλαμική Τζιχάντ, η οποία χρηματοδοτείται πλήρως και διευθύνεται από την Τεχεράνη. Οι ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών πιστεύουν ότι το Ιράν δεν είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων για τις αιφνιδιαστικές επιθέσεις και τις σφαγές στο Ισραήλ τον περασμένο Οκτώβριο.

Ο ιδρυτής της Χαμάς, Αχμέντ Γιασίν, που ήταν οπαδός του κινήματος των Αδελφών Μουσουλμάνων της Αιγύπτου και είχε δεσμούς με τους Ιρανούς (συναντήθηκε, μάλιστα, με τον τέως ανώτατο ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Χομεϊνί, στην Τεχεράνη), προτίμησε να μη λάβει χρήματα από το Ιράν. Οι διάδοχοί του, ωστόσο, στην ηγεσία της παλαιστινιακής οργάνωσης άλλαξαν στάση, αποδεχόμενοι εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια από τους Ιρανούς.

Πάντως η συμμαχία μεταξύ των δύο πλευρών κλονίστηκε αρκετές φορές. Το 2012, για παράδειγμα, ο πρώην επικεφαλής του Πολιτικού Γραφείου της Χαμάς, Χαλέντ Μασάλ, αποφάσισε να κλείσει τα κεντρικά γραφεία της οργάνωσης στη Δαμασκό και να την απομακρύνει από τους Ιρανούς, εξαιτίας της στήριξης που παρείχαν στην αιματηρή καταστολή των εξεγέρσεων κατά του καθεστώτος Ασαντ, όταν πολλά μέλη της τοπικής Μουσουλμανικής Αδελφότητας δολοφονήθηκαν. Ωστόσο, παρά τις όποιες διαφωνίες, όπως αποδεικνύουν οι δυο επιστολές που εντόπισαν οι ισραηλινές δυνάμεις στη Γάζα, έπειτα από μια διετία η χρηματοδότηση της Χαμάς από την Τεχεράνη είχε αποκατασταθεί πλήρως.

Αυτό συνδέεται σχεδόν σίγουρα με το γεγονός ότι το καλοκαίρι του 2014 η Χαμάς διεξήγαγε πόλεμο διάρκειας επτά εβδομάδων εναντίον του Ισραήλ. Οι πληρωμές του Ιράν πιστεύεται ότι ήταν «κίνητρο» ώστε να συνεχίσουν οι μαχητές της οργάνωσης να πολεμούν.

Το 2017 και το 2018, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στις επιστολές, δεν έγιναν πληρωμές «κατόπιν αιτήματός μας», κάτι που θα μπορούσε να συνδεθεί με το γεγονός ότι εκείνη την εποχή η Χαμάς εστίαζε περισσότερο στην προσπάθεια ανοικοδόμησης της Γάζας παρά στην άμεση σύγκρουση με το Ισραήλ. Θα μπορούσε, όμως, να οφειλόταν και στις διαφορές μεταξύ των ανώτερων στελεχών της Χαμάς σχετικά με τους δεσμούς της οργάνωσης με το Ιράν.

Η αύξηση των πληρωμών μετά τον πόλεμο των 12 ημερών, το 2021, εκτιμάται επίσης ότι έγινε ως έκφραση εκτίμησης και ενθάρρυνσης. Οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες πιστεύουν ότι οι πληρωμές συνεχίστηκαν τουλάχιστον μέχρι τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.