«Θα θέλαμε μια πολιτική λύση να αποτελέσει τη βάση για ένα ειρηνικό και βιώσιμο πλαίσιο στην Ευρώπη», δήλωσε το πρωί της Τρίτης ο Γουάνγκ Γι, ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, καθ’ οδόν προς τη Μόσχα. Λίγες ημέρες νωρίτερα, από το βήμα της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου, ο κορυφαίος κινέζος διπλωμάτης ανακοίνωσε πως στην επέτειο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, την Παρασκευή 24η Φεβρουαρίου του 2023, το Πεκίνο θα παρουσιάσει την ειρηνευτική του πρόταση.
Σε ανάλυσή του ο γάλλος ευρωβουλευτής και δημοσιογράφος Μπερνάρ Γκετά, εστιάζοντας την προσοχή του στην Κίνα, γράφει πως εάν το ειρηνευτικό σχέδιο της κινεζικής κυβέρνησης όντως συμβάλει στη λύση της σύρραξης στην Ουκρανία, το Πεκίνο θα ωφεληθεί τριπλά.
Καταρχάς γιατί θα αποτραπεί ο κίνδυνος μιας απότομης επιβράδυνσης του παγκόσμιου εμπορίου, η οποία δύναται να πλήξει όχι μόνον την κινεζική οικονομία αλλά και την πολιτική σταθερότητα στη χώρα. «Για την Κίνα, το ζήτημα είναι ζωτικής σημασίας, αλλά δεν είναι το μοναδικό», γράφει ο Γκετά, εξηγώντας πως εάν το Πεκίνο «καταφέρει να κάνει τα κανόνια του πολέμου να σιγήσουν στην Ευρώπη», η Κίνα αυτομάτως θα καταστεί και πολιτική υπερδύναμη (δεύτερο όφελος) πέρα από οικονομική και στρατιωτική. Και εάν η κινεζική πρωτοβουλία οδηγήσει, τελικά, στον τερματισμό του πολέμου, το κύρος της χώρας στη διεθνή σκηνή θα αυξηθεί κατακόρυφα, τόσο πολύ που ήδη από την τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα (τρίτο όφελος) θα βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τις ΗΠΑ, ως δεύτερη υπερδύναμη στον κόσμο.
Τι, μπορεί, όμως, όντως να κάνει πρακτικά η Κίνα για την ειρήνη, ούτως ώστε να αποκομίσει τα παραπάνω τρία οφέλη; Το πρώτο που επισημαίνει ο Γκετά στην ανάλυσή του είναι πως «δεν θα μπορέσει να επιβάλει τίποτα σε κανέναν και σίγουρα όχι από τη μια μέρα στην άλλη». Θεωρεί επίσης πιθανό οι όποιες αρχικές κινεζικές προσπάθειες να αποτύχουν ενώ δεν αποκλείει ούτε το ενδεχόμενο κάποια στιγμή το Πεκίνο να αλλάξει γνώμη (παρότι δεν θα το συνέφερε) επιλέγοντας, τελικά, να συσφίξει τις σχέσεις του με το Κρεμλίνο.
Στην παρούσα φάση, όμως, και δεδομένων των δηλωμένων ειρηνευτικών προθέσεων της κινεζικής διπλωματίας, αποτελεί γεγονός πως η Κίνα είναι σε θέση να «ασκήσει αποφασιστική πίεση στον Βλαντίμιρ Πούτιν. Οχι μόνο μπορεί να απειλήσει να τον απομονώσει στη διεθνή σκηνή, καταδικάζοντας τελικά την επιθετικότητα που διαπράχθηκε κατά της Ουκρανίας, αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσει σοβαρή ζημιά στη ρωσική οικονομία, παύοντας να αγοράζει το ρωσικό πετρέλαιο στο οποίο η Ευρώπη έχει επιβάλει εμπάργκο».
Πρακτικά αυτό σημαίνει πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοήσει, πόσο μάλλον να απολέσει, τον μοναδικό σύμμαχο που έχει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη πως το κινεζικό ειρηνευτικό σχέδιο (το γενικό πλαίσιο του οποίου διέρρευσε την κατάλληλη στιγμή το περασμένο Σαββατοκύριακο) παρουσιάζει ενδιαφέρον για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Από τη μία πλευρά, οι Κινέζοι σκοπεύουν να απαιτήσουν σεβασμό των αρχών του ΟΗΕ και, κατά συνέπεια, της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών. «Εάν οι λέξεις έχουν κάποιο νόημα, αυτό σημαίνει ότι η Ρωσία πρέπει, σύμφωνα με την Κίνα, να αποσυρθεί από ολόκληρη την επικράτεια της Ουκρανίας, περιλαμβανομένης της Κριμαίας», συνοψίζει ο Γκετά, και το γεγονός αυτό σίγουρα ευχαριστεί τους Ουκρανούς.
Από την άλλη πλευρά, όμως, η κινεζική διπλωματία επιμένει ότι προϋπόθεση για οποιαδήποτε λύση είναι ο σεβασμός των νόμιμων συμφερόντων ασφαλείας της Ρωσίας, το οποίο είναι επίσης σημαντικό: «Οι Κινέζοι νομιμοποιούν, έτσι, τους λόγους που υποτίθεται ότι ώθησαν τον Βλαντιμίρ Πούτιν στον πόλεμο, παρόλο που στην πραγματικότητα ωθούνταν μόνο από αυτοκρατορικές φιλοδοξίες. Ακόμα καλύτερα, του προσφέρουν έναν τρόπο να σώσει το γόητρο του με την προσφορά νέων εγγυήσεων (ασφαλείας) που θα του επέτρεπαν να δικαιολογήσει την αποχώρησή του από την Ουκρανία ή ακόμα και από την Κριμαία», εξηγεί ο Γκετά.
Αναγνωρίζει, φυσικά, πως το εν λόγω ζήτημα ασφάλειας, είναι εξαιρετικά περίπλοκο. «Ποιες εγγυήσεις ασφαλείας και από ποιον θα μπορούσε να λάβει η Ρωσία και ποιος θα μπορούσε, σε αντάλλαγμα, να εγγυηθεί τι στην Ουκρανία, η οποία δεν είναι ο θύτης αλλά το θύμα;», διερωτάται σχετικά.
Αλλά θεωρεί πως σε αυτό το πλαίσιο, έχοντας εξασφαλίσει την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από τα εδάφη της, η Ουκρανία θα μπορούσε να εγκαταλείψει την ιδέα περί ένταξής της στο ΝΑΤΟ και να κηρυχθεί ουδέτερη, υπό την στρατιωτική προστασία, όμως, μεγάλων δυτικών δυνάμεων – των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Βρετανίας και, ενδεχομένως, και της Πολωνίας, σύμφωνα πάντα με τον Γκετά, ο οποίος αναφέρει πως το εν λόγω ζήτημα της προστασίας της Ουκρανίας συζητιέται ολοένα πιο συχνά, τόσο στην Ουάσιγκτον όσον και στο Λονδίνο και στο Παρίσι.
«Something is cooking», «κάτι μαγειρεύεται», σημειώνει ο γάλλος ευρωβουλευτής και δημοσιογράφος, ολοκληρώνοντας την ανάλυσή του. «Αλλά τίποτα το σταθερό δεν μπορεί να επιτευχθεί δίχως μια ειρηνευτική συμφωνία που θα καθορίζει τελικά μια ηπειρωτική σταθερότητα που θα βασίζεται σε εγγυήσεις και περιορισμούς δεσμευτικούς για όλους, από τη Λισαβόνα μέχρι το Βλαδιβοστόκ. Ο μόνος τρόπος για να απαλλαγούμε από αυτόν τον πόλεμο είναι να μην έχουμε νικητές ούτε ηττημένους. Οπως η Γαλλία, έτσι και οι Κινέζοι το έχουν καταλάβει αυτό, αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμα εκεί».