Στην Ουκρανία οι βόμβες και οι πυραυλικές επιθέσεις καθιστούν σχεδόν αδύνατη τη ζωή για ανθρώπους με αναπηρία. Μέσα από τον φακό της βραβευμένης φωτογράφου Τζούλια Κοτσέτοβα, η ActionAid φέρνει στο φως τις αληθινές και ξεχωριστές αυτές ιστορίες, με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για τα Ατομα με Αναπηρία, στις 3 Δεκεμβρίου.
Ιστορία 1
Η Σβετλάνα, μια κωφή γυναίκα από το Τσερνίχιφ, δεν μπορούσε να ακούσει τους πυραύλους που χτύπησαν την πόλη της τους πρώτους μήνες εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά, 1.000 ημέρες μετά την έναρξη του πολέμου νιώθει ακόμη την ίδια ένταση που ένιωθε και τότε. Θυμάται με τρόμο τη στιγμή που ρωσικοί πύραυλοι χτύπησαν το σουπερμάρκετ στο οποίο εργαζόταν. Η αδυναμία της να ακούσει τις σειρήνες την άφησε απροστάτευτη, όπως και πολλούς άλλους.
«Βασίζομαι στα μάτια μου» λέει. «Αν δω τους άλλους να τρέχουν, τότε κι εγώ κινούμαι. Δεν ακούω τις σειρήνες, και αυτό το κάνει πολύ πιο δύσκολο». Την ημέρα εκείνη είδε τρεις άλλους ανθρώπους με προβλήματα ακοής να σκοτώνονται έξω από το σουπερμάρκετ περιμένοντας στην ουρά για να ψωνίσουν τρόφιμα.
«Νιώθω τους βομβαρδισμούς με το σώμα μου. Για μήνες ολόκληρους κοιμόμουν και ένιωθα τα πόδια μου να τρέμουν για κάποιον λόγο. Δεν καταλάβαινα τι συνέβαινε και θεώρησα ότι ήταν μια μορφή νευρικότητας. Για τρεις ολόκληρους μήνες αναρωτιόμουν τι συνέβαινε, μέχρι που κατάλαβα τι ήταν» συνεχίζει η Σβετλάνα.
Οι προκλήσεις για τα άτομα με αναπηρία στην Ουκρανία είναι τεράστιες. Πριν από τον πόλεμο πάνω από 2,7 εκατομμύρια Ουκρανοί είχαν καταγραφεί ως άτομα με αναπηρία, αριθμός που έχει αυξηθεί λόγω των τραυματισμών από τις συγκρούσεις. Πολλοί δεν μπορούν να αναζητήσουν ασφάλεια κατά τη διάρκεια των αεροπορικών επιδρομών λόγω ακατάλληλων καταφυγίων, έλλειψης ενημέρωσης στη νοηματική ή στη γραφή braille, και ανεπαρκών δημόσιων υπηρεσιών, καθώς οι πόροι ανακατευθύνονται προς τις πολεμικές ανάγκες.
Ιστορία 2
Η Λένα, μια μητέρα, επίσης από το Τσερνίχιβ, είναι κωφή και φροντίζει τον γιο της, ο οποίος πάσχει από εγκεφαλική παράλυση. Μέσα από τη μαρτυρία της στον φακό της ActionAid μοιράζεται τη δική της μάχη: «Με τον πόλεμο οι υπηρεσίες υποστήριξης που είχαμε εξαφανίστηκαν. Δεν έχω καμία υποστήριξη για το παιδί μου πια – καμία αποκατάσταση, καμία θεραπεία. Εχουμε μείνει μόνοι μας».
Ιστορία 3
Το πρόβλημα με την όρασή της έκανε πολύ πιο δύσκολη την καθημερινότητα της Ιρίνα, η οποία ζει στο Χάρκοβο. «Υπάρχουν συνάνθρωποί μου εδώ που είναι τυφλοί και μένουν μόνοι τους. Δεν μπορώ να φανταστώ πόσο δύσκολο είναι για αυτούς όταν γίνεται μια έκρηξη και δεν μπορούν να δουν καν τις φλόγες και προς τα πού να κατευθυνθούν» τονίζει η ίδια.
Οι φωτογραφίες της Τζούλια Κοτσέτοβα αποτυπώνουν τις άγνωστες ιστορίες, υπενθυμίζοντάς μας το ανθρώπινο κόστος του πολέμου. «Η γνωριμία με άτομα όπως η Σβετλάνα και η Λένα ήταν μια βαθιά εμπειρία» λέει η φωτογράφος. «Η αντοχή τους είναι ένα μάθημα για όλες και όλους μας».
Τι κάνει η Action Aid στην Ουκρανία
Η ActionAid, σε συνεργασία με τοπικούς οργανισμούς, έχει αναλάβει δράση, δημιουργώντας επιτροπές προστασίας σε περιοχές της πρώτης γραμμής όπως η πόλη Τσερνίχιφ, το Σούμι και το Χάρκοβο. Αυτές οι επιτροπές, που συχνά διοικούνται από ανθρώπους με αναπηρία, παρέχουν ασφαλείς χώρους, υποστηρικτικές υπηρεσίες και υπεράσπιση των μοναδικών αναγκών τους κατά τη διάρκεια του πολέμου. Οι γυναίκες, που φέρουν το διπλό βάρος της φροντίδας και της αυξημένης ευαλωτότητας, βρίσκονται στο επίκεντρο αυτών των προσπαθειών.
To ελληνικό γραφείο της ActionAid έχει υποστηρίξει τα θύματα και τις ευάλωτες ομάδες στην Ουκρανία, τόσο με συλλογή πόρων όσο και με αποστολή ανθρώπων της Οργάνωσης στο πεδίο.
Η Ναταλία Ρούντικα, υπεύθυνη Προστασίας στην έκτακτη ανθρωπιστική παρέμβαση της ActionAid στην Ουκρανία, τονίζει την επείγουσα φύση της κατάστασης: «Οι τελευταίες χίλιες μέρες ήταν οδυνηρές, ειδικά για εκείνους με αναπηρίες, που αντιμετωπίζουν εμπόδια ακόμα και σε κανονικές συνθήκες. Η δουλειά μας αφορά την ανασυγκρότηση των δικτύων υποστήριξης που κατέστρεψε ο πόλεμος, αλλά η αληθινή προστασία θα έρθει μόνο με το τέλος της σύγκρουσης».
Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, η ActionAid επαναλαμβάνει την έκκλησή της για ειρήνη και την αφοσίωσή της στην ενίσχυση των φωνών εκείνων που επηρεάζονται περισσότερο από τον πόλεμο. Εδώ περισσότερα για το έργο της ActionAid στην Ουκρανία.