Θέματα

Οταν ξένοι μουσικοί «ανακαλύπτουν» το μπουζούκι

Η πιο πρόσφατη αφορμή ήταν η χρήση του από τον Eminem στο κομμάτι «Lucifer», από τον τελευταίο δίσκο του «The Death of Slim Shady». Το ελληνικό μουσικό όργανο, ωστόσο, έχει χρησιμοποιηθεί από διαφόρων εθνικοτήτων μουσικούς, και σε διαφορετικά είδη και ιδιώματα - από τη φολκ έως την ηλεκτρική ροκ
Protagon Team

Ηλεκτρικός Φρανκ Ζάππα

Το 1981 η δισκογραφική εταιρεία Barkins Pumpkin κυκλοφόρησε τρία άλμπουμ του Φρανκ Ζάππα: τo «Tinsel Town Rebellion», το «Shut Up ’n Play yer Guitar» και το «You Are What you Is». Το δεύτερο ήταν ουσιαστικά ένα project που αποτελούνταν από τρία ορχηστρικά άλμπουμ: το «Shut Up ‘n Play yer Guitar», το «Shut Up ‘n Play yer Guitar Some More» και το «Return of the Son of Shut Up ‘n Play yer Guitar». Σε αυτό ο μεγάλος αμερικανός εκκεντρικός έπαιζε ηλεκτρικό μπουζούκι στο κομμάτι «Canard du Jour», κάτι που είχε ήδη κάνει στο «Excentrifugal Forz» από το άλμπουμ «Apostrophe» του 1974.

Στον «εθνικό ύμνο» της Σκωτίας

Το «Aνθος της Σκωτίας» (Flower of Scotland) είναι ένα φολκ τραγούδι που συνέθεσε ο σημαντικός μουσικός Ρόι Γουίλιαμσον και μέσα στα χρόνια χρησιμοποιήθηκε ως ο άτυπος (από τη στιγμή που o επίσημος είναι o βρετανικός) εθνικός ύμνος της Σκωτίας. Το 1968 ο Γουίλιαμσον με τον παρτενέρ του Ρόνι Μπράουνι, που συναποτελούσαν την μπάντα Corries, εμφανίστηκαν στην τηλεόραση και ερμήνευσαν το τραγούδι, με τον πρώτο να παίζει ελληνικό μπουζούκι. Το συγκεκριμένο όργανο, μάλιστα, δωρήθηκε το 2021 στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, ώστε το ίδρυμα να εμπλουτίσει τη μεγάλη συλλογή μουσικών οργάνων που διαθέτει.

 Calexico με Takim

Στο όγδοο άλμπουμ της καριέρας τους, με τίτλο «Edge οf the Sun» (2015), το ελληνικό στοιχείο είναι πανταχού παρόν. Το δικό μας συγκρότημα των Takim, για παράδειγμα, συμμετέχει σε ορισμένα από τα τραγούδια και κυρίως στο «Roll Tango», στο οποίο ακούγεται μπουζούκι και κάνει φωνητικά ο θρυλικός Ερικ Μπάρντον. Οπως διηγήθηκε ο τραγουδιστής του αμερικανικού συγκροτήματος, Τζόι Μπερνς, «ο Τζον Κονβερτίνο έγραψε το κομμάτι και μου έστειλε ένα demo. Στη συνέχεια ανέλαβα εγώ και μαζί με τον Ράιαν Αλφρεντ, τον μπασίστα μας, προσαρμόσαμε την ενορχήστρωση για full μπάντα. Κατά την περιοδεία μας στην Ελλάδα (σ.σ.: το 2014) σκεφτήκαμε να ζητήσουμε τη βοήθεια του συγκροτήματος Takim, που παίζει παραδοσιακή ελληνική μουσική. Αρχικά ρώτησα τον μπουζουξή αν ήθελε να αναλάβει το σόλο, αλλά εκείνος είχε την ιδέα να βάλει περισσότερα όργανα να παίζουν μαζί την ίδια μελωδία».

 

 Μια… παλιοπαρέα από την Ολλανδία

Είναι οι Loek Schrievers, Margôt Schenk, Carel van Rijn, Osama Abdulrasol και Azzedine Jazouli. Ολοι και όλες μαζί συναποτελούν το ολλανδικό συγκρότημα Palio-parea, το οποίο από το 1992 ερμηνεύει και παρουσιάζει ελληνική μουσική σε αρκετά άλμπουμ, εμπνευσμένη από παλιά ρεμπέτικα. Ακολουθούν έτσι μια τάση που εμφανίστηκε τη δεκαετία του 1980, με μουσικούς του ευρωπαϊκού Βορρά να ανακαλύπτουν τον ελληνικό «εξωτικό» ήχο.

 

Ο Ισπανός που αγάπησε το τρίχορδο

Ο Φέλιξ Σλιμ είναι ένας από τους σημαντικότερους ισπανούς δεξιοτέχνες. Ειδικεύεται στα μπλουζ, στο σουίνγκ και στο ραγκτάιμ. Μια άλλη «λατρεία» του είναι το τρίχορδο μπουζούκι, το οποίο ανακάλυψε –μαζί με τα ρεμπέτικα τραγούδια– κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα το 2004. Λίγα χρόνια αργότερα, μάλιστα, δημιούργησε το μουσικό δίδυμο The Grekos μαζί με τον κιθαρίστα Κίκο Ματσούκα. Ο ίδιος ο Σλιμ έπαιζε μπουζούκι, όπως ακούμε στο άλμπουμ «The Grekos – 14 Rebetiko Classics».

Σε γερμανική διασκευή

O δίσκος τιτλοφορείται «Die Bouzouki Κlingt» (Παίζει το μπουζούκι), οπότε τα λέει όλα από μόνος του. Το 1974 ο Ρομπέρτο Ντελγάδο, δηλαδή ο Γερμανός (!) Χορστ Βέντε, επέλεξε το ελληνικό όργανο και μια σειρά δημοφιλών κομματιών για να τα «πειράξει» σε ένα ύφος φολκ και world μουσικής, που τότε ήταν πολύ της μόδας στην Κεντρική Ευρώπη (ας μην ξεχνάμε την απήχηση της Νάνας Μούσχουρη). Ανάμεσα στα κομμάτια εντοπίζουμε τα «Μαρία με τα Κίτρινα», «Ποτέ την Κυριακή» και, φυσικά, τον «Ζορμπά».

Πενιές και από την… αγγλόφωνη Monika

Κανονικά δεν θα έπρεπε να αποτελεί έκπληξη η χρήση μπουζουκιού σε ένα τραγούδι της Monika. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι η τραγουδοποιός έγραφε και τραγουδούσε αμιγώς αγγλόφωνη ποπ, με αντίστοιχη τεχνολογία και ενορχήστρωση. Πρώτη φορά, λοιπόν, επέλεξε το απόλυτο λαϊκό όργανο στο κομμάτι «Yes I do», στον δίσκο της «Exit» (2010). Το αποτέλεσμα σαφώς και τη δικαίωσε, αφού το τραγούδι έγινε ραδιοφωνικό χιτ.