Το σπίτι οφείλει να είναι ένας χώρος ιερός: ένα μέρος όπου κανείς αισθάνεται ασφαλής και μπορεί να χαλαρώσει στο τέλος μιας δύσκολης μέρας, να διασκεδάσει με τους φίλους του, να διαβάσει ή ακόμα και να δουλέψει. Και σίγουρα είναι ένας χώρος που αντανακλά την προσωπικότητα των ενοίκων του.
Τα νέα υλικά και οι τεχνολογίες, που άρχισαν να χρησιμοποιούνται στις αρχές του περασμένου αιώνα, πρόσφεραν στους αρχιτέκτονες άπειρες ευκαιρίες για να πειραματιστούν και να αξιοποιήσουν στην πράξη τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους ικανοποιώντας τα όνειρα των πελατών τους.
Οι κατοικίες που περιλαμβάνονται στον τόμο είναι αντιπροσωπευτικά δείγματα κινημάτων, όπως ο μπρουταλισμός, ο μοντερνισμός, ο μεταμοντερνισμός και ο κονστρουκτιβισμός.
Πρόκειται για κτίρια που έχουν κατασκευαστεί στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία, στη Γαλλία, στον Καναδά και σε άλλες χώρες οι οποίες έχουν διακριθεί για την αρχιτεκτονική τους πρωτοπορία και φέρουν την υπογραφή μερικών από τους πιο επιδραστικούς αρχιτέκτονες της εποχής μας, από τον Λε Κορμπιζιέ και τον Μις βαν ντερ Ρόε μέχρι τον Ταντάο Αντο.
Από τη συλλογή αυτή διαλέξαμε επτά αριστουργήματα.
Edgeland House, Ηνωμένες Πολιτείες
Ως μοντέλο για την κατοικία Edgeland, οι αρχιτέκτονες του γραφείου Bercy Chen Studio υιοθέτησαν μια σύγχρονη ερμηνεία της παραδοσιακής καλύβας των ιθαγενών Ινδιάνων και έσκαψαν τη γη σε βάθος δύο μέτρων σε μια προσπάθεια να αποκατασταθεί το έδαφος ενός πρώην επαγγελματικού χώρου, έδαφος το οποίο είχε μολυνθεί από τη βιομηχανία του Οστιν στο Τέξας.
Η κατοικία, που ολοκληρώθηκε το 2012, είναι βυθισμένη στη γη και διαθέτει κεκλιμένες ταράτσες-κήπους, πράγμα που της παρέχει διακριτικότητα καθώς είναι αθέατη από την πλευρά του δρόμου. Το κτίριο είναι πολύ καλά μονωμένο, έτσι κρατιέται ζεστό τον χειμώνα και δροσερό το καλοκαίρι. Σκόπιμα το καθιστικό και τα υπνοδωμάτια δεν επικοινωνούν ώστε οι ένοικοι να περνούν περισσότερο χρόνο έξω.
Graham House, Καναδάς
Ο διάσημος καναδός αρχιτέκτονας Αρθρουρ Ερικσον σχεδίασε -μαζί με τον συνεργάτη του Τζόφρεϊ Μάσεϊ- μια μοντερνιστική κατοικία η οποία χτίστηκε σε μια απίστευτα απότομη ακτή στο Δυτικό Βανκούβερ. Η δύσκολη κατασκευή στον άγριο βράχο ολοκληρώθηκε το 1963 και αναπτύσσεται σε τέσσερα επίπεδα. Διακρίνεται από οριζόντιες δοκούς και υαλοπίνακες που περιβάλλουν τους κύριους χώρους διαβίωσης, και βεράντες με εκπληκτική θέα στον Ειρηνικό.
Ο αείμνηστος Ερικσον έγραψε ότι: «Με την οικία Γκράχαμ καθιερώθηκε η φήμη μου ως αρχιτέκτονα στον οποίο θα πηγαίνατε αν είχατε μια αδιανόητη τοποθεσία». Δυστυχώς παρά το κύρος της, η οικία Γκράχαμ κατεδαφίστηκε το 2007.
Bubble Palace, Κάννες
Στο «παλάτι με τις φυσαλίδες» που σχεδίασε ο ούγγρος αρχιτέκτονας Αντι Λόβαγκ δεν θα βρείτε ούτε μία ευθεία γραμμή. Πρόκειται για ένα σουρεαλιστικό σύμπλεγμα από «σφαίρες» και θόλους, που χτίστηκε μεταξύ 1975 και 1989 στην Τεούλ-συρ-Μερ κοντά στις Κάννες για τον βιομήχανο Πιέρ Μπερνάρ. Μετά τον θάνατό του, το 1991, αγοράστηκε από τον διάσημο δημιουργό υψηλής ραπτικής Πιέρ Καρντέν.
Η κατοικία των 1.200 τ.μ. στην οποία έγιναν θρυλικά πάρτι, εκδηλώσεις μόδας αλλά και τα γυρίσματα της κωμωδίας «Absolutely Fabulous: Η Ταινία» (2016), διαθέτει δέκα υπνοδωμάτια, διακοσμημένα από διαφορετικό καλλιτέχνη το καθένα, ένα τεράστιο σαλόνι-τραπεζαρία, καταρράκτες, πισίνες, ένα ανοικτό αμφιθέατρο 500 θέσεων με εκπληκτική θέα στη Μεσόγειο, αλλά και τροπικούς κήπους έκτασης πάνω από 8.500 τ.μ. Το 2016 ολοκληρώθηκε η ανακαίνισή του που κράτησε μια πενταετία, και έναν χρόνο αργότερα βγήκε προς πώληση αντί 350 εκατ. ευρώ.
The House in Itsuura, Ιαπωνία
Η μονώροφη ξύλινη κατοικία που θυμίζει δενδρόσπιτο ολοκληρώθηκε το 2014. Βρίσκεται στην περιφέρεια Ιμπαράκι της Ιαπωνίας και σχεδιάστηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο Life Style Koubou. Τα δύο σκέλη της σχηματίζουν γωνία και στηρίζονται σε δύο πυλώνες, οι οποίοι επιτρέπουν στην κατασκευή να ενσωματωθεί αρμονικά στον λόφο. Οι εσωτερικοί χώροι είναι επενδυμένοι με ξύλο της περιοχής ενώ και στην πρόσοψη έχουν τοποθετηθεί ξύλινα δοκάρια υπό γωνίαν, τα οποία ρυθμίζουν τη θερμοκρασία, αφήνουν στο φως να περάσει στο εσωτερικό, ενώ επίσης παρέχουν διακριτικότητα.
Οι χώροι διαβίωσης βρίσκονται στη μακρύτερη πτέρυγα της δομής, ενώ τα υπνοδωμάτια έχουν τοποθετηθεί στη μικρότερη πτέρυγα. Για την αναγέννηση του περιβάλλοντος χώρου οι αρχιτέκτονες φύτεψαν 60 δέντρα και πιστεύουν ότι με την πάροδο του χρόνου η βιοκλιματική κατοικία θα ενσωματωθεί ακόμη περισσότερο στο φυσικό περιβάλλον καθώς το ξύλο θα αρχίσει να παλιώνει.
Till House, Χιλή
Στο Ναβιδάδ της Χιλής, κτισμένο σε έναν βράχο που τον χτυπούν από τρεις πλευρές τα άγρια κύματα του Ειρηνικού, είναι ένα μικρό καταφύγιο για τα Σαββατοκύριακα ενός ζευγαριού. Αόρατο από τον δρόμο, διαθέτει τεράστια βεράντα με πανοραμική θέα, ιδανική για χαλάρωση, ενώ ο υπόλοιπος χώρος του έχει διαμορφωθεί κατάλληλα για ύπνο και φαγητό.
Τα δωμάτια χωρίζονται με βιβλιοθήκες που παρέχουν προστασία της ιδιωτικής ζωής, ενώ η οροφή είναι ένα τεράστιο ντεκ στο οποίο μπορεί να ανέβει κανείς από ένα απότομο μονοπάτι. Και επειδή η θέα δεν ήταν αρκετή για χαλάρωση, κατασκευάστηκε επίσης ένα ξύλινο τζακούζι, όπου το νερό θερμαίνεται με φωτιά.
Dragspel House, Σουηδία
Το όνομα της κατοικίας σημαίνει ακορντεόν στα σουηδικά και στη συγκεκριμένη περίπτωση οφείλεται στις πτυχώσεις που σχηματίζουν οι λεπτές σανίδες από κόκκινο κέδρο με τις οποίες καλύφθηκε η επέκταση μιας αυθεντικής ξύλινης καλύβας από τα τέλη του 19ου αιώνα, που βρίσκεται στην όχθη της λίμνης Εβρε Γκλα (Övre Gla). Το σχήμα του σπιτιού εντάσσεται οργανικά στο φυσικό περιβάλλον της προστατευόμενης περιοχής του Γκλασκόγκεν και έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να ξεχωρίζει ελάχιστα και τα παράθυρά του να κρύβονται κάτω από την «φολιδωτή επιδερμίδα» της κατασκευής.
Με τον καιρό, η ξύλινη επιφάνεια θα γκριζάρει εξωτερικά, και δεν θα ξεχωρίζει ανάμεσα στα δέντρα και στο τραχύ, βραχώδες τοπίο που την περιβάλλει. Ενα άλλο έξυπνο τέχνασμα είναι ότι αυτή η ξύλινη κατασκευή μπορεί να προσαρμοστεί στο περιβάλλον ανάλογα με τις εποχές και τον αριθμό των επισκεπτών. Ετσι κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, το μπροστινό μέρος της καλύβας μπορεί να επεκταθεί σαν πρόβολος πάνω από το νερό, τα παράθυρα ανοίγουν εντελώς ώστε να ακούγεται το κελάρυσμά του, ενώ τον χειμώνα ή τις βροχερές μέρες ο πρόβολος τραβιέται και τα παράθυρα κλείνουν.
Malator House, Ουαλία
Το «σπίτι των Τελετάμπις», όπως ονόμασαν οι ντόπιοι την κατοικία Malator, είναι ένας παλιός στρατώνας που έχει μετατραπεί σε εξοχικό «καταφύγιο» δύο υπνοδωματίων από το ζευγάρι των αρχιτεκτόνων Γιαν Καπλίτσκι και Αμάντα Λέβετε του γραφείου Future Systems. Χτίστηκε το 1998 και είναι βυθισμένο σε έναν τεχνητό λόφο με θέα την ακτογραμμή του Πεμπρόκσιρ νοτιοδυτικά της Ουαλίας.
Η οροφή του από κόντρα πλακέ είναι καμουφλαρισμένη με γρασίδι, πράγμα που το καθιστά εντελώς αθέατο. Στον εσωτερικό του χώρο, το μπάνιο, η κουζίνα, τα υπνοδωμάτια και το σαλόνι χωρίζονται με πολύχρωμα πάνελ. Στο καθιστικό υπάρχει τζάκι και ένας μεγάλος καναπές, και η μόνη ένδειξη ότι μέσα στον λόφο υπάρχει κατοικία είναι ένα ελλειπτικό παράθυρο σαν μάτι που κοιτάζει προς τη θάλασσα.