Την ώρα που μαίνεται η μάχη των προεκλογικών προγραμμάτων και υποσχέσεων από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, η κυβέρνηση, με την κατάθεση του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης για την περίοδο 2023 – 2027 στις Βρυξέλλες, «κλείδωσε» τα βασικά μέτρα και τις παροχές προς εργαζόμενους και συνταξιούχους για τη νέα τετραετία.
Πρόκειται στην ουσία για το μεγαλύτερο κομμάτι του προεκλογικού προγράμματος της ΝΔ, το οποίο, μπαίνοντας κοστολογημένο στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και λαμβάνοντας την έγκριση της Κομισιόν, αποτελεί πλέον έναν «κλειδωμένο» οδικό χάρτη για την προσεχή τετραετία.
Βάση των αυξήσεων που θα δοθούν ώστε να υπηρετήσουν το κεντρικό προεκλογικό σύνθημα «καλύτεροι μισθοί για όλους», αποτελούν οι εγκεκριμένες μακροοικονομικές προβλέψεις οι οποίες προβλέπουν:
-Ρυθμό ανάπτυξης 2,3% για το έτος 2023, 3% για τo 2024, 3% για το 2025 και 2,1% για το 2026.
-Πληθωρισμό 4,5% το 2023, 2,4% το 2024 και 2% για τα έτη 2025 και 2026.
Οι (μίνιμουμ) αυξήσεις στις συντάξεις
Με βάση αυτές τις προβλέψεις, οι συνταξιούχοι πλέον μπορούν να προϋπολογίζουν ότι οι αυξήσεις που θα δοθούν σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (δηλαδή το μισό της αύξησης του ΑΕΠ και του πληθωρισμού) θα είναι τουλάχιστον:
- 3,8% το 2023
- 2,7% το 2024
- 2,5% το 2025
- 2,1% το 2026
Αν βέβαια οι προβλέψεις του προγράμματος σταθερότητας αποδειχθούν συντηρητικές και ο ρυθμός ανάπτυξης του 2023 είναι υψηλότερος, κοντά στο 3% (όπως συνέβη και το 2022), οι αυξήσεις στις συντάξεις θα ξεπεράσουν το 4% το 2024.
Για το εισόδημα των συνταξιούχων βασικό ρόλο θα έχουν και οι αποφάσεις για τις αυξήσεις του κατώτατου μισθού που θα δοθούν τα επόμενα χρόνια, καθώς παρασύρουν προς τα πάνω και την εθνική σύνταξη.
Ο κατώτατος μισθός
Οι εργαζόμενοι με τις κατώτατες αμοιβές (780 ευρώ το μήνα) μπορούν να περιμένουν με βεβαιότητα αυξήσεις πάνω από 3% κάθε χρόνο καθώς η πάγια πολιτική είναι να υπερβαίνουν το ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ και να καλύπτει η αύξηση τις απώλειες αγοραστικής δύναμης από τον πληθωρισμό.
Οι καθαρές αμοιβές αναμένεται να αυξηθούν επιπρόσθετα κατά 0,5 έως 1% καθώς στο Πρόγραμμα Σταθερότητας περιλαμβάνεται η πρόβλεψη για περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.
Πότε επιστρέφουν οι τριετίες
Με βάση τις εκτιμήσεις του Προγράμματος Σταθερότητας για τα επόμενα χρόνια (αρχής γενομένης από εφέτος), ο αριθμός των απασχολουμένων στην οικονομία θα αυξάνεται τουλάχιστον κατά 1% ετησίως. Αυτό σημαίνει ότι θα βρίσκουν δουλειά ή θα εντάσσονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας 35.000 άτομα το χρόνο, πέραν όσων εργάζονται σήμερα (3,3 εκατομμύρια απασχολούμενοι).
Η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει το 2024 το ποσοστό ανεργίας για πρώτη χρονιά από το 2010 που ξεκίνησε η εποχή των μνημονίων, κάτω από το 10%. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με το συντηρητικό σενάριο η ανεργία θα υποχωρήσει στο 10% το 2024, επίπεδο που θα διατηρηθεί και το 2025 και θα υποχωρήσει στο 9,8% το 2026.
Ετσι, από τη χρονιά που οι έρευνες εργατικού δυναμικού δείξουν ότι το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε κάτω από 10% (ακόμη και μισά του επόμενου έτους) θα τεθεί αυτόματα σε εφαρμογή ο νόμος που προβλέπει την καταβολή αυξήσεων μετά τη συμπλήρωση τριετούς προϋπηρεσίας στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα.
Οι αυξήσεις αυτές θα είναι σημαντικές, καθώς οι τριετίες είχαν παγώσει από το 2012 κι ο νόμος προβλέπει ότι η αύξηση υπολογίζεται στο 10% του κατώτατου μισθού ανά τριετία και μπορεί να γίνει έως τρείς φορές.
Κλειδί για τη μείωση της ανεργίας είναι η ενίσχυση των επενδύσεων. Με βάση τις προβλέψεις που συνυπογράφει η Κομισιόν στην Ελλάδα αναμένεται ιδιαίτερα σημαντική ετήσια αύξηση με τα εξής ποσοστά: 13,2% το 2023, 9,7% το 2024, 10,7% το 2025 και 7,2% το 2026.
Σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση των επενδύσεων αναμένεται να διαδραματίσει το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με δημόσιες επενδύσεις που υπολογίζονται σε 1,7% του ΑΕΠ το 2023, 1,9% του ΑΕΠ το 2024, 1,8% του ΑΕΠ το 2025 και 1,7% του ΑΕΠ το 2026.
Οι αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους
Το Πρόγραμμα Σταθερότητας περιλαμβάνει το σύνολο των μέτρων που έχουν θεσμοθετηθεί από την αρχή του 2023 έως σήμερα και την εξαγγελθείσα από τη ΔΕΘ, αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων από 1/1/2024 που θα εχει ετήσιο κόστος της τάξης των 300 εκατομμυρίων ευρώ.
Ετσι μετά την αναμόρφωση του μισθολογίου του ΕΣΥ και τις αυξήσεις 10% που δόθηκαν στους γιατρούς και τους στρατιωτικούς, έρχεται η ώρα των δημοσίων υπαλλήλων, για τους οποίους οι αμοιβές (πλήν γενικών διευθυντών) παραμένουν παγωμένες την τελευταία δεκαετία.
Κατάργηση τέλους επιτηδεύματος το 2026
Μάλιστα, όπως σημειώνει σε δηλώσεις ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο οποίος υπέβαλε το πρόγραμμα παραμονές Πρωτομαγιάς στην Κομισιόν «καθώς η χώρα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, στο πρόγραμμα δεν περιλαμβάνονται τυχόν επιπρόσθετα προεκλογικά μέτρα που έχουν ανακοινωθεί, ενώ παραμένει ο στόχος του 0,7% πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2023».
Τα μέτρα αυτά, που έχει εξαγγείλει η παρούσα κυβέρνηση είναι η αύξηση του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες με παιδιά, η αύξηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος κατά 8% και η σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος μέχρι το 2026.