Από το Στετίνο της Πολωνίας στη Βαλτική έως την Τεργέστη της Ιταλίας στη Μεσόγειο, «ένα νέο σιδηρούν παραπέτασμα ορθώθηκε στην Ευρώπη σε μια προσπάθεια ελέγχου της εξάπλωσης του κορονοϊού», αναφέρουν χαρακτηριστικά σε κείμενο τους η Καλίνα Οροστσάκοφ και η Χάνα Κόουκλερ του Politico, «με αποτέλεσμα οι τελευταίοι ελεύθεροι άνθρωποι της Ευρώπης να είναι οι οδηγοί φορτηγών».
Την περασμένη Τρίτη 12 χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης ενημέρωσαν την Κομισιόν για την επιβολή νέων συνοριακών περιορισμών με στόχο την ανάσχεση της πανδημίας ενώ ανάλογα μέτρα έλαβαν και χώρες εκτός της ΕΕ όπως η Ελβετία και η Νορβηγία. Σε όλες, όμως, αυτές τις χώρες προβλέπονται εξαιρέσεις για τα φορτηγά διεθνών μεταφορών.
Λόγω της επιβολής αυστηρών περιορισμών όσον αφορά τις μετακινήσεις των πολιτών, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρη την Ευρώπη έχουν κλειστεί στα σπίτια τους ενώ, όντας ελάχιστοι όλοι όσοι ακόμα οδηγούν, οι αυτοκινητόδρομοι της Γηραιάς Ηπείρου είναι σχεδόν άδειοι, όπως άδεια είναι και τα κατάμεστα έως πριν από μερικές ημέρες κέντρα των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων, και οι μοναδικοί που κινούνται είναι οι οδηγοί φορτηγών.
«Επικρατεί νεκρική σιγή», παραδέχτηκε ο Μάρτιν Λίντερ από την Αυστρία, οδηγός φορτηγών επί μία εικοσαετία, ο οποίος πρόσφατα μετέβη στο Πρίντεζι και από εκεί με το πλοίο στην Ελλάδα για να παραλάβει φρούτα και λαχανικά, προϊόντα που πλέον αντιμετωπίζονται ως «πολύτιμο φορτίο» από τους ευρωπαίους ηγέτες, καθώς αναζητούν τρόπους να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη μεταφορά βασικών αγαθών.
Πρόσφατα η υπουργός Υποδομών της Ολλανδίας Κόρα βαν Νιουενχάουζεν χαιρέτησε τους οδηγούς φορτηγών ως «ήρωες των δρόμων», αλλά ο Γιούρι Βόστερς από το Βέλγιο που οδηγεί φορτηγά για περισσότερα από είκοσι πέντε χρόνια δηλώνει πως «δεν αισθάνομαι πως είμαι ήρωας επειδή συνεχίζω να οδηγώ, κάνω απλά τη δουλειά μου». Συνήθως μεταφέρει αγαθά μεταξύ Γαλλίας, Ισπανίας, Γερμανίας και Βρετανίας και στο Politico μίλησε αμέσως μετά την εκφόρτωση ράβδων χάλυβα στην Αμβέρσα. Την προηγούμενη ημέρα, βρισκόταν στη Δανία και επέστρεψε στο Βέλγιο, περνώντας από τη Βρέμη.
Ενώπιον της δραματικής εξάπλωσης του κορονοϊού ανά την Ευρώπη ελήφθησαν άρον άρον έκτακτα περιοριστικά μέτρα και όσον αφορά την ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών των κρατών -μελών της ΕΕ ανά την ευρωπαϊκή επικράτεια, γεγονός το οποίο αρχικά επηρέασε αρνητικά και τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές. Την προηγούμενη εβδομάδα, για παράδειγμα, σε πολλούς συνοριακούς σταθμούς υπήρχαν τεράστιες, δεκάδων χιλιομέτρων, ουρές φορτηγών φορτωμένων με κάθε λογής εμπορεύματα.
Στις αρχές της τρέχουσας εβδομάδας ουρές υπήρχαν ακόμη στα σύνορα μεταξύ Γαλλίας – Γερμανίας, Σλοβενίας – Κροατίας και Ουγγαρίας – Σλοβακίας. Για να ξεπεραστεί το πρόβλημα, τη Δευτέρα, η Κομισιόν εξέδωσε νέες οδηγίες με στόχο τον περιορισμό της κυκλοφοριακής συμφόρησης στους συνοριακούς σταθμούς, χαράσσοντας «πράσινες λωρίδες» κυκλοφορίας αποκλειστικά για τα φορτηγά.
«Οι διαδικασίες στις διασταυρώσεις των συνόρων με πράσινες λωρίδες θα πρέπει να περιοριστούν σε ό,τι είναι απολύτως απαραίτητο», επισήμανε εκπρόσωπος της Κομισιόν. «Οι έλεγχοι θα πρέπει να διενεργούνται δίχως οι οδηγοί να υποχρεούνται να εγκαταλείψουν τα οχήματά τους ενώ ελάχιστα θα πρέπει να ελέγχονται και οι ίδιοι. Από τους οδηγούς των φορτηγών διεθνών μεταφορών δεν θα πρέπει να ζητείται η επίδειξη άλλων εγγράφων πέραν της ταυτότητάς τους και της άδειας οδήγησης και εάν κριθεί απαραίτητο μιας υπεύθυνης δήλωσης του εργοδότη τους».
Η Κομισιόν ζήτησε επίσης από τα κράτη – μέλη της ΕΕ να προβούν άμεσα στην προσωρινή άρση των όποιων απαγορεύσεων κυκλοφορίας – κατά τη διάρκεια των Σαββατοκύριακων, για παράδειγμα, ή τις νυχτερινές ώρες – με στόχο «την προστασία των εφοδιαστικών αλυσίδων της ΕΕ σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες», όπως εξήγησε η ευρωπαία επίτροπος Μεταφορών Αντίνα Βαλεάν.
Το ότι οδηγούν σε σχεδόν άδειους δρόμους δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι οι οδηγοί φορτηγών δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα. Σε πολλές χώρες της ΕΕ έχουν διακόψει τη λειτουργία τους και πολλοί σταθμοί εξυπηρέτησης αυτοκινητιστών με αποτέλεσμα πολλοί οδηγοί να γεμίζουν πλέον τις καμπίνες τους με τρόφιμα, ακόμα και φούρνους μικροκυμάτων.
Ενα άλλο ζήτημα είναι η χαλάρωση των περιορισμών όσον αφορά τις ώρες που οι οδηγοί μπορούν να οδηγούν αλλά και τις ώρες που δικαιούνται και πρέπει να ξεκουράζονται, γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση πολλών επαγγελματιών του κλάδου που ανησυχούν ιδιαίτερα μην πέσουν θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης, θέτοντας, συγχρόνως, σε κίνδυνο ακόμα και τις ίδιες τους τις ζωές. Το ότι «αντιμετωπίζουμε μια κρίση δεν σημαίνει ότι τα ατυχήματα λόγω κόπωσης απλά δεν συμβαίνουν», ανέφεραν χαρακτηριστικά μέλη του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, απευθυνόμενα προς την κ. Βαλεάν.
Και όλοι οι οδηγοί φορτηγών φοβούνται φυσικά, όντας άνθρωποι και αυτοί, μην τυχόν προσβληθούν από τον νέο κορονοϊό ενώ όταν επιστρέφουν στις πατρίδες τους, αντιμετωπίζονται με φόβο. «Σου λένε ότι γύρισες από την Ιταλία αλλά δεν αντιλαμβάνονται πως δεν ερχόμαστε σε επαφή με κανέναν. Είμαι ολημερίς μόνος μου. Δεν πιστεύω πως θα γίνουμε εμείς η κύρια πηγή μετάδοσης του ιού όπως φαίνεται ότι πιστεύουν κάποιοι», σημείωσε ο βέλγος οδηγός.
Καθώς όμως η πανδημία συμβάλλει στην ανάδειξη του εξαιρετικά σημαντικού έργου που επιτελούν οι οδηγοί φορτηγών, όχι μόνον κατά τη διάρκεια μιας κατάστασης έκτακτης ανάγκης, όπως αυτή που καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα ολόκληρος ο πλανήτης, αλλά και υπό κανονικές συνθήκες, όλοι ελπίζουν πως όταν η κρίση ξεπεραστεί κάποια πράγματα θα βελτιωθούν. «Εύχομαι πως κάτι θα αλλάξει, πως η οικονομία θα αντιληφθεί πως χωρίς οδηγούς δεν θα υπάρχουν χαρτιά υγείας, ούτε οδοντόκρεμες, δεν θα υπάρχει τίποτα».