Οι Rolling Stones δεν ξεκαθαρίζουν γιατί «έκοψαν» τον στίχο «Φώναξα “Ποιος σκότωσε τους Κένεντι”/ ενώ τελικά όλοι ξέρουμε πως ήμασταν εσείς κι εγώ» | REUTERS/Mario Anzuoni
Θέματα

Οι Rolling Stones απέσυραν στίχο τους για τη δολοφονία των Κένεντι

Το θρυλικό ροκ συγκρότημα κατάργησε από τους στίχους του εμβληματικού «Sympathy for the Devil» την αναφορά στις δολοφονίες των Τζον και Ρόμπερτ Κένεντι χωρίς να δώσει καμία εξήγηση, ιντριγκάροντας τους οπαδούς του
Protagon Team

Πέντε δεκαετίες μετά τη σύνθεσή του, το «Sympathy for the Devil» εξακολουθεί να περιλαμβάνεται στα συναυλιακά setlist των γερόλυκων της ροκ, Rolling Stones – με τη διαφορά ότι ένας χαρακτηριστικός στίχος από την εισαγωγή του Εωσφόρου στο τραγούδι δεν βγαίνει πια από τα διάσημα χείλη του 80χρονου τραγουδιστή Μικ Τζάγκερ.

Μόλις ξεκινούν τα γνωστά φωνητικά «woo hoo» της εισαγωγής, όλοι στο κοινό της αρένας γνωρίζουν ότι ξεκινά η παρουσίαση του Διαβόλου σε πρώτο πρόσωπο: «Παρακαλώ, επιτρέψτε μου να συστηθώ/ είμαι ένας άνθρωπος με πλούτη και γούστο». Ακολουθεί η λίστα με τις μεγαλύτερες τραγωδίες της ανθρωπότητας – από τη θυσία του Ιησού Χριστού μέχρι τη δολοφονία του «τσάρου και των υπουργών του» στην Αγία Πετρούπολη, καθώς «η Αναστασία ούρλιαζε μάταια».

Οποιος αγαπά το «Sympathy for the Devil» ξέρει τι ακολουθεί στον τρίτο στίχο – όπως ακριβώς οι φίλοι του «Νονού» γνωρίζουν τι περιμένει τον Σόνι όταν καταφθάνει στα διόδια. Αλλά ξαφνικά, τους τελευταίους μήνες, στις συναυλίες των Stones ο Μικ παραλείπει τον στίχο που αφορά τις δολοφονίες των Κένεντι («Φώναξα “Ποιος σκότωσε τους Κένεντι”/ ενώ τελικά όλοι ξέρουμε πως ήμασταν εσείς κι εγώ»).

Το ερώτημα χιλιάδων οπαδών της μπάντας είναι αν οι Rolling Stones επέλεξαν να «απολυμάνουν» τους στίχους της εμβληματικής ωδής τους στην παράνοια και στο Κακό. Η Washington Post αναρωτιέται αν έπεσε και το «Sympathy for the Devil» θύμα της πολιτικής ορθότητας – μήπως τελικά έγινε πιο… λάιτ;

Ο Τζάγκερ έγραψε το τραγούδι το 1968, χρονιά που η Αμερική φλέρταρε με την πλήρη πολιτικοκοινωνική κατάρρευση, καθώς ο πόλεμος του Βιετνάμ πυροδοτούσε τεράστιες αντιπολεμικές διαδηλώσεις και δολοφόνοι σταματούσαν τις πολιτικές διαδρομές του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και του Ρόμπερτ Κένεντι.

Εμπνευσμένος από τα γραπτά του γάλλου ποιητή του 19ου αιώνα Σαρλ Μποντλέρ, ο Τζάγκερ έχει πει ότι σκόπευε το τραγούδι να «είναι στο στιλ του Μπομπ Ντίλαν», αλλά ο Κιθ Ρίτσαρντς πρότεινε έναν ρυθμό σάμπα, προσφέροντας στη μελωδία μια σχεδόν πυρετώδη ατμόσφαιρα.

Μπαίνοντας στο στούντιο ηχογράφησης στις αρχές Ιουνίου του ’68 –όπως φαίνεται και στο ντοκιμαντέρ του Ζαν-Λικ Γκοντάρ «Sympathy for the Devil»– ο στίχος του Τζάγκερ ήταν «Φώναξα “Ποιος σκότωσε τον Κένεντι”». Αλλά στη διάρκεια των ηχογραφήσεων έμαθε για τη δολοφονία του Μπόμπι Κένεντι, οπότε τον άλλαξε σε «Φώναξα “Ποιος σκότωσε ΤΟΥΣ Κένεντι”».

Η μπάντα διένυε την πιο δημιουργική περίοδο της καριέρας της και το τολμηρό (αν όχι ανίερο) τραγούδι ήταν μια ένδειξη ότι οι Rolling Stones είχαν συλλάβει το zeitgeist της συγκεκριμένης εποχής: ήταν απόλυτα συνδεδεμένοι με τις διαθέσεις της ριζοσπαστικοποιημένης αμερικανικής νεολαίας.

Από τις αρχές του 2024, όμως, σε όλες τις εμφανίσεις του συγκροτήματος, ο στίχος για τους Κένεντι παραλείπεται. Οι Stones έχουν στο παρελθόν κάνει αντίστοιχες κινήσεις: σταμάτησαν να παίζουν ζωντανά το «Brown Sugar», που περιγράφει σκληρές σκηνές δουλεμπορίου και σεξ, ενώ παραλείπουν έναν στίχο του τραγουδιού «Some Girls» σχετικά με τις σεξουαλικές ορέξεις των μαύρων γυναικών, που είχε εξοργίσει τον μαύρο πολιτικό, αιδεσιμότατο Τζέσε Τζάκσον.

Η Washington Post ανακάλυψε ότι ο στίχος για τους Κένεντι παραλείφθηκε για πρώτη φορά το 2006, στη διάρκεια μιας φιλανθρωπικής συναυλίας της μπάντας με αφορμή τα 60ά γενέθλια του πρώην αμερικανού προέδρου Μπιλ Κλίντον στη Νέα Υόρκη – μια συναυλία που κινηματογραφήθηκε από τον Μάρτιν Σκορσέζε για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ του για τους Stones με τίτλο «Shine a Light».

Η εφημερίδα New York Daily News υπέθεσε τότε ότι ο Τζάγκερ είχε παραλείψει τον στίχο επειδή ο Ρόμπερτ Κένεντι τζούνιορ –που σήμερα είναι ανεξάρτητος υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ– βρισκόταν ανάμεσα στο κοινό. Σε ερώτηση δημοσιογράφου στην πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ γιατί δεν τραγούδησε τον στίχο, ο Τζάγκερ απάντησε με μια τυπική για εκείνον υπεκφυγή: «Το τραγούδι είναι τόσο μεγάλο, που πάντα κόβω έναν στίχο – μάλλον αυτό συνέβη και εδώ».

Η εξήγησή του ακούγεται εύλογη, με τη διαφορά ότι ο συγκεκριμένος στίχος έχει συνολική διάρκεια 30 δευτερολέπτων, σε ένα τραγούδι που διαρκεί πάνω από έξι λεπτά. Ενα τηλεφώνημα της Washington Post στο τμήμα δημοσίων σχέσεων της μπάντας δεν απέδωσε καρπούς. Μια εκπρόσωπός τους μετέφερε στον δημοσιογράφο της εφημερίδας μια μη δημοσιεύσιμη εξήγηση, αφού πρώτα ξεκαθάρισε ότι μιλάει «off the record».

Το μυστήριο σχετικά με τη διαγραφή του συγκεκριμένου στίχου από τις λάιβ εμφανίσεις της μπάντας παραμένει άλυτο. Ενοχλεί και ιντριγκάρει όμως τους φανατικούς φίλους των Rolling Stones, οι οποίοι στη διάρκεια των συναυλιών ξεκινούν να τραγουδούν το εδάφιο για τους Κένεντι μόνοι τους, με τον Τζάγκερ να μην ακολουθεί.