Ξεκίνησε από το Ιράν, έκανε τον γύρο της Αφρικής για να αποφύγει τους ελέγχους στη διώρυγα του Σουέζ, βρετανοί κομάντος το συνέλαβαν στα στενά του Γιβραλτάρ όπου κρατήθηκε για 45 ημέρες και τώρα έχει ξεκινήσει την πορεία του όπως φαίνεται προς τη χώρα μας όπου και έχει σημάνει συναγερμός για την έλευσή του. Τελικός προορισμός του, σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν οι Αμερικανοί, είναι η Συρία, παρά τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από ΗΠΑ και Ευρώπη. Όμως το «Grace1», το τάνκερ που μεταφέρει ιρανικό πετρέλαιο προκαλώντας εδώ και ένα μήνα διπλωματικό θρίλερ, βρισκόταν εδώ και καιρό υπό παρακολούθηση από τις αμερικανικές αρχές.
Στο ένταλμα σύλληψης και κατάσχεσης του τάνκερ που υποβλήθηκε από το αμερικανικό κράτος σε δικαστήριο της Ουάσινγκτον στις 16 Αυγούστου περιλαμβάνονται στοιχεία από έρευνες του FBI και της Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ.
Οι έρευνες αυτές αφορούσαν την παράνομη χρήση του χρηματοπιστωτικού συστήματος των ΗΠΑ για τη χρηματοδότηση μεταφοράς και πώλησης πετρελαϊκών προϊόντων του Ιράν –στο οποίο οι Αμερικανοί έχουν επιβάλει κυρώσεις– σε διάφορους προορισμούς, συμπεριλαμβανομένης της Συρίας. Επιπλέον, διερευνήθηκαν περιουσιακά στοιχεία που συνδέονται με τους Φρουρούς της Επανάστασης, την στρατιωτική ελίτ του θεοκρατικού ιρανικού καθεστώτος, τους οποίους οι Αμερικανοί έχουν χαρακτηρίσει «τρομοκρατική οργάνωση» από τον Απρίλιο του 2019. Ακόμα, στο στόχαστρο των ερευνών μπήκαν και εταιρείες που παρέχουν στους Φρουρούς υλική υποστήριξη.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ διεμήνυσε την Τρίτη σε αυστηρούς τόνους προς την ελληνική κυβέρνηση (εδώ) και προς άλλες χώρες ότι η παροχή βοήθειας στο «Grace 1» –το οποίο έχει μετονομαστεί πλέον σε «Adrian Darya 1»– μπορεί να θεωρηθεί υποστήριξη σε τρομοκρατική οργάνωση, καθώς το έχουν συνδέσει με δραστηριότητες των Φρουρών της Επανάστασης.
Οι εταιρείες και τα πρόσωπα
Οπως φαίνεται από στοιχεία της Λίστας Lloyd’s, της ιδιωτικής εταιρείας πληροφοριών για σκάφη, το «Grace1» ανήκει στην Russian Titan Shipping, μία θυγατρική εταιρεία του ομίλου TNC Gulf με έδρα το Ντουμπάι. Στο αμερικανικό ένταλμα δεν κατονομάζονται η πλοιοκτήτρια και οι συνδεόμενες εταιρείες – αναφέρουν για παράδειγμα «Company 1» και «Company Group 1». Αν και το πλέγμα των εταιρειών που συνδέονται με το τάνκερ είναι αδιαφανές και περίπλοκο, αυτό δεν είναι κάτι ασύνηθες για σκάφη που δραστηριοποιούνται σε διεθνές εμπόριο. Όμως, οι Αμερικανοί συνδέουν πρόσωπα από τις εταιρείες που περιβάλλουν το «Grace 1» με τους Φρουρούς της Επανάστασης.
Επίσης, έχουν εντοπίσει χρηματικές ροές από πρόσωπα που περιλαμβάνονται σε λίστες κυρώσεων προς εταιρείες που συνδέονται με το τάνκερ. Ενα από αυτά τα πρόσωπα, ο Μοχάμεντ Σαΐντ Αλ Ακίλι και ο όμιλος εταιρειών του, φέρεται να έχει παίξει ρόλο σε πωλήσεις πετρελαίου για λογαριασμό των Φρουρών της Επανάστασης και σε ενέργειες ώστε να συγκαλυφθεί το γεγονός ότι το πετρέλαιο αυτό προερχόταν από το Ιράν με στόχο να παρακαμφθούν οι κυρώσεις των ΗΠΑ.
Στα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο ένταλμα κατάσχεσης αναφέρεται επίσης ότι η εταιρεία του τάνκερ συνδέεται άμεσα και με την Κρατική Εταιρεία Πετρελαίου του Ιράν, ενώ τουλάχιστον ένας υπάλληλός της πρώτης σχετίζεται επαγγελματικά και με τη δεύτερη. Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών παρέθεσαν και τα στοιχεία προσώπου των Φρουρών της Επανάστασης που έχει θητεύσει και στην ιρακινή Κρατική Εταιρεία Πετρελαίου στην προσπάθειά τους να αποδείξουν την άμεση σχέση, ενώ όπως αναφέρεται στο ένταλμα, «μετά την κατάληψη του «Grace 1» ο αναπληρωτής διοικητής των Φρουρών Αλί Φανταβί δημόσια επιβεβαίωσε ότι “εμείς (οι Φρουροί) μισθώσαμε το πλοίο και εμείς μεταφέραμε το φορτίο”».
To «Grace 1» και η Avin
Η ελληνική «εμπλοκή» στην υπόθεση του τάνκερ εμφανίζεται σύμφωνα με τα στοιχεία των Αμερικανών τον Ιανουάριο του 2019. Τον προηγούμενο μήνα το «Grace1» απενεργοποίησε τους πομπούς του που δίνουν το στίγμα του και κατέπλευσε στο ιρανικό λιμάνι της Ασαλίε, «μιας θέσης όπου τα πετρελαιοφόρα είναι γνωστό ότι φορτώνουν και εκφορτώνουν πετρέλαιο». Όταν οι πομποί του άρχισαν να λειτουργούν ξανά το «βύθισμα» του τάνκερ ήταν τέτοιο που έδειχνε ότι είχε φορτώσει πετρέλαιο. «Τα δεδομένα στίγματος και συνεντεύξεις μαρτύρων δείχνουν ότι γύρω στις 16 Ιανουαρίου 2019 το Grace1 βρίσκεται στην ίδια τοποθεσία με ένα πετρελαιοφόρο που ονομάζεται Kriti Island στον Κόλπο του Ομάν, όπου διενεργήθηκε μεταφορά από πλοίο σε πλοίο στο Kriti Island». Λίγες ημέρες μετά το Grace 1 «συνυπήρξε» και με άλλο τάνκερ, το «Marshal Z», το οποίο θεωρείτο ύποπτο για μεταφορές πετρελαίου στη Συρία.
Σύμφωνα με τη σειρά γεγονότων που παρατίθενται στο ένταλμα κατάσχεσης των ΗΠΑ, το «Grace1», αφού είχε καταπλεύσει σε λιμάνι του Ιράν και ενώ ήταν γεμάτο πετρέλαιο, μεταφόρτωσε τον Ιανουάριο του 2019 μέρος του φορτίου στο τάνκερ «Kriti Island», που εκείνη την περίοδο η Avin το είχε ναυλώσει σε εταιρεία με έδρα τη Σιγκαπούρη. Τα έγγραφα όμως που παρουσιάστηκαν για την προέλευση του φορτίου ήταν πλαστά – έδειχναν ότι το πετρέλαιο προερχόταν από την Βασόρα στο Ιράκ. Στο ένταλμά τους οι Αμερικανοί αναφέρουν ότι αυτά τα πλαστά έγγραφα χρησιμοποιήθηκαν από την πλοιοκτήτρια του «Grace 1» όχι μόνο για να ξεγελάσουν τα τρίτα μέρη με τα οποία συναλλάσσονταν, αλλά και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, μέσω των οποίων γίνονταν οι πληρωμές.
Στις 20 Μαρτίου, δύο εβδομάδες πριν το Grace1 ξαναπιάσει λιμάνι του Ιράν για να φορτώσει πετρέλαιο και να ξεκινήσει το ταξίδι του για τον περίπλου της Αφρικής, το Reuters δημοσιεύει έρευνα για τις μεταφορές στα δύο προαναφερόμενα τάνκερ. Στα πλαίσια αυτής της έρευνας, το ειδησεογραφικό πρακτορείο εντόπισε ότι το «Kriti Island» διαχειριζόταν η Avin και έτσι επικοινώνησε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας Γιώργο Μυλωνά.
Όπως αποκαλύφθηκε, το «Kriti Island» είχε ναυλωθεί από την Blutide Pte, μία εταιρεία με έδρα στην Σιγκαπούρη, όπου και ταξίδεψε το τάνκερ για να ξεφορτώσει το φορτίο που είχε λάβει από το «Grace 1». Ο κ. Μυλωνάς απέστειλε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο Reuters το πιστοποιητικό προέλευσης του φορτίου το οποίο είχε λάβει από την σιγκαπουριανή ναυλώτρια εταιρεία, όπου αναφερόταν ότι το «Grace 1» είχε φορτώσει πετρέλαιο στη Βασόρα του Ιράκ στις 10 και 12 Δεκεμβρίου του 2018. «Το Πιστοποιητικό Προέλευσης και όλες οι πληροφορίες που αποκτήθηκαν δεν αποκάλυψαν καμία σχέση με το Ιράν, πόσο μάλλον ότι το φορτίο του πετρελαίου προερχόταν από εκεί», ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος της Avin, σύμφωνα με το Reuters. Επιπλέον φέρεται να δηλώνει ότι οι ιδιοκτήτες, οι διαχειριστές, οι φορτωτές, οι παραλήπτες και οι ναυλωτές του «Grace1» εξετάστηκαν από την Avin. «Δεν υπήρξαν περιστάσεις που θα καθιστούσαν πιστοποιητικό του φορτίου αμφίβολης προέλευσης», εμφανίζεται να σημειώνει ο κ. Μυλωνάς στο δημοσίευμα.
Οι δημοσιογράφοι του ειδησεογραφικού πρακτορείου που έλαβαν το πιστοποιητικό απευθύνθηκαν σε πηγή τους στο Ιράκ εντός της κρατικής εταιρείας προμήθειας πετρελαίου, η οποία ανέφερε ότι το έγγραφο είναι πλαστό. Άλλες δύο πηγές του Reuters με γνώση του λιμανιού της Βασόρα και εμπόριο πετρελαίου ανέφεραν τα ίδια. «Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Avin International μετέφερε εν γνώσει της ιρανικό πετρέλαιο. Ο κ. Μυλωνάς δήλωσε ότι η εταιρεία του είχε πραγματοποιήσει όλες τις απαραίτητες επιμέρους προσπάθειες για να εξασφαλίσει τη νόμιμη προέλευση του φορτίου», αναφέρεται στο δημοσίευμα του Reuters.
Η έρευνα του Reuters φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο ένταλμα κατάσχεσης του «Grace 1», όπου αναφέρεται ότι οι εταιρείες που λειτουργούν το τάνκερ πλαστογράφησαν έγγραφα.
Σημειώνεται ότι η εταιρεία με έδρα τη Σιγκαπούρη που είχε ναυλώσει το «Kriti Island», ήταν επίσης ναυλώτρια του άλλου τάνκερ, του «Marshal Z», το οποίο επίσης έχει λάβει πετρέλαιο από το «Grace 1». Στις προσπάθειες του Reuters να επικοινωνήσει με τον εμφανιζόμενο ως ιδιοκτήτη της εταιρείας στη Σιγκαπούρη, εκείνος δήλωσε ότι έχει συνταξιοδοτηθεί και ότι δεν είναι σε θέση να σχολιάσει τη δραστηριότητά της.
Τα στοιχεία για το ταξίδι στη Συρία
Το ταξίδι του «Grace1» για να φτάσει, σύμφωνα με πληροφορίες, στη Συρία ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2019. Αντί να κόψει δρόμο από το Σουέζ, έκανε τον περίπλου της Αφρικής και ενώ περνούσε στις αρχές Ιουλίου από το Γιβραλτάρ βρετανοί κομάντος πήδηξαν στο κατάστρωμα από ελικόπτερο και το κατέλαβαν. Όπως αναφέρεται στο ένταλμα των Αμερικανών, «πριν από την κράτηση του Grace 1 στο Γιβραλτάρ, μια εμπιστευτική πηγή αποκάλυψε ότι είχε προγραμματιστεί να φτάσει στη Συρία στις αρχές Ιουλίου».
Το γεγονός ότι τελικός προορισμός του τάνκερ ήταν η Συρία, και συγκεκριμένα το διυλιστήριο του Banyas, όπου έχουν επιβληθεί ευρωπαϊκές κυρώσεις, φαίνεται σύμφωνα με τα στοιχεία του εντάλματος και από χάρτες πλοήγησης και ηλεκτρονικό εξοπλισμό που εξετάστηκαν κατά την κράτησή του τάνκερ στο Γιβραλτάρ καθώς και μηνύματα WhatsApp που ανακτήθηκαν από μέλη του πληρώματος. Το Ιράν από την πλευρά του χαρακτήρισε την κράτηση του «Grace 1» «πράξη πειρατείας» και προχώρησε λίγο μετά τα μέσα Ιουλίου στην κράτηση δύο δεξαμενόπλοιων με βρετανική σημαία. Οι Ιρανοί ξεκαθάρισαν δε ότι η κρίση δεν πρόκειται να ξεπεραστεί μέχρι το «Grace 1» να φτάσει στον τελικό προορισμό του.
Όπως όλα δείχνουν, η υπόθεση μπορεί να μας απασχολήσει και τις επόμενες ημέρες, καθώς το πέρασμα του «Grace 1» από την Ελλάδα αναμένεται γύρω στις 25 Αυγούστου.