Υπάρχει μια συμπαθής κατηγορία Ελλήνων (δημοσιογράφων, δημοσιολογούντων και πολιτικών) που είναι πιο «όρθιοι» ή «καθαροί» από εμάς τους υπόλοιπους. Που δεν φοβούνται τον Ερντογάν (άσχετο αν τον θαυμάζουν και λιγάκι), δεν σηκώνουν ποτέ μύγα στο σπαθί τους στα εθνικά θέματα και διαθέτουν αλάνθαστο αισθητήριο όταν νομίζουν ότι κάποιος «το πάει» για εθνικές υποχωρήσεις.
Αναγκαστικά, βρίσκονται πάντα σε επιφυλακή, περίπου όπως οι ακρίτες ή οι εθνοφρουροί μας και καταγγέλλουν με άρθρα, πρωτοσέλιδα και αναρτήσεις τα παιχνίδια που μόνο αυτοί καταλαβαίνουν ότι «πάνε να παιχτούν» στην πλάτη του Ελληνισμού.
Το σκεπτικό είναι απλό: Εφόσον κανείς δεν είναι πιο υπεύθυνος και «όρθιος» από αυτούς, λόγω της εποπτείας που φυσικά χαρίζει η ευθυτενής στάση, επωμίζονται μοιραία και την ευθύνη να αφυπνίζουν συνειδήσεις.
Κάποιοι κατάγονται από την καραμανλική ΝΔ της δεκαετίας του 2000. Τα ίδια πρόσωπα, τη δεκαετία του 2010 επικροτούσαν τον Πάνο Καμμένο όταν έλεγε «στα τέσσερα εσείς, στα τέσσερα» στους πολιτκούς του αντιπάλους στη Βουλή, με τον Τσίπρα να μειδιά με ικανοποίηση. Στάθηκαν δε αρωγοί την περίοδο 2015-2019 στις εξυγιαντικές πρωτοβουλίες του Δημήτρη Παπαγγελόπουλου.
Το σημαντικότερο ίσως είναι ότι στήριξαν με πάθος τις «αυστηρές προειδοποιήσεις» του Προκόπη Παυλόπουλου προς την Τουρκία όταν ήταν Πρόεδρος της Δημοκρατίας επί ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.
Θα ρωτήσετε: Μα πού ήταν όλοι αυτοί το 2017 όταν ο Ερντογάν έκανε σόου μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο έχοντας απέναντί του τον εκλεκτό τους τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας που κατάπινε τη γλώσσα του; Λεπτομέρειες…
Αυτό που έχει σημασία είναι ότι οι «όρθιοι» αυτοί Ελληνες παρενέβησαν εγκαίρως όταν τα ανωτέρω αγαπημένα τους πρόσωπα (Τσίπρας, Παυλόπουλος, Καμμένος. Παπαγγελόπουλος) παραλίγο να αντιμετωπίσουν πρόβλημα τον Ιούλιο του 2015. Και τι έκαναν; Μα το αυτονόητο: Ζήτησαν από τους άλλους (κυρίως από την ΝΔ) να τους διασώσουν ψηφίζοντας το τρίτο μνημόνιο.
Στα εθνικά μας θέματα είναι ασφαλώς πάντοτε ανυποχώρητοι, όπως για παράδειγμα στο Κυπριακό, όπου οι «όρθιοι Ελληνες» απορρίπτουν κάθε λύση. Και μετά έρχεται πάντα το χειρότερο.
Κάπως έτσι, μετά από δεκάδες έγκαιρες προειδοποιήσεις, φτάσαμε στην επομένη της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν στο Βίλνιους και στις νέες ισορροπίες που απαιτούν λεπτή διαχείριση και έχουν ως βασικό ζητούμενο -σε αυτή τη φάση- τη συνέχιση της μη έντασης στο Αιγαίο. Ακολούθησε η συνέντευξη Μητσοτάκη στον ΣΚΑΪ όπου μίλησε για τον «τον πατριωτισμό της ευθύνης, τον πατριωτισμό των πράξεων σε αντίθεση με τον πατριωτισμό που εξαντλείται σε εύκολες κορώνες».
⇒Διαβάστε: Μητσοτάκης – Ετσι θα προχωρήσω με την Τουρκία
Σειρά είχαν την επόμενη μέρα διατυπώσεις στον Τύπο όπως αυτή: «Υποχωρήσεις θέσεων στα έλληνοτουρκικά προανήγγειλε ο κύριος Πρωθυπουργός!». Ή μια άλλη που προειδοποιούσε για «αλλαγή της πάγιας εθνικής γραμμής».
Εστίαζαν απομονώνοντας δύο λέξεις και αλλάζοντας το νόημα στην παρακάτω αποστροφή του Πρωθυπουργού. «Τι είναι προς όφελος της Ελλάδας; Είναι προς όφελος της Ελλάδας να επιλύσει τελικά με δίκαιο τρόπο και με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο, όπως αγωνιζόμαστε να κάνουμε εδώ και δεκαετίες, αυτή τη μεγάλη διαφορά που έχουμε με την Τουρκία; Η απάντηση είναι “ναι”», τόνισε, χωρίς να κρύψει ότι «οποιαδήποτε συμφωνία αυτού του τύπου μπορεί ενδεχομένως, ναι, να συνεπάγεται και κάποιες υποχωρήσεις από κάποιες θέσεις οι οποίες μπορούν να αποτελούν την αφετηρία μιας διαπραγμάτευσης».
«Αλλά το ερώτημα είναι: θα μείνουμε με τη διαφορά αυτή ανεπίλυτη αν η ιστορία μας προσφέρει μία ευκαιρία να τη λύσουμε; Προσέξτε, θα τη λύσουμε με όρους οι οποίοι θα είναι προφανώς συμβατοί με την υπεράσπιση των εθνικών συμφερόντων» πρόσθεσε ο Πρωθυπουργός.
Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Καταρχάς η Τουρκία δεν αναγνωρίζει τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας. Για να πάμε στη Χάγη πρέπει πρώτα οι Τούρκοι να αναγνωρίσουν τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου. Αν η Αγκυρα αποδεχτεί τη δικαιοδοσία της Χάγης κάτι τέτοιο συνεπάγεται και αποδοχή της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας την οποία παραβιάζει συστηματικά όταν απειλεί την Ελλάδα. Επομένως, για να φτάσουμε εκεί, αν φτάσουμε ποτέ, η Τουρκία θα πρέπει πρώτα να κάνει πίσω σε ένα ζήτημα που βρίσκεται στη βάση των αμφισβητήσεων, της επιθετικότητας και των οραμάτων του Ερντογάν όπως αυτό της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Οπως εξηγείται με σαφήνεια στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών υπό τον τίτλο «Ελληνοτουρκική διαφορά ως προς την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας» ο δρόμος προς τη Χάγη δεν είναι καθόλου εύκολος ούτε είναι αυτονόητο ότι θα φτάσουμε εκεί: «Σε περίπτωση που διαφανεί ότι δεν καθίσταται δυνατή η εξεύρεση κοινού εδάφους εντός εύλογου χρόνου, η πάγια θέση της Ελλάδας, η οποία συνάδει απολύτως με το διεθνές δίκαιο και έχει τεθεί και ως κριτήριο στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, είναι η παραπομπή του ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ), προκειμένου να μη διαιωνισθεί η διαφορά. Δεδομένου, όμως, ότι η Τουρκία δεν έχει αναγνωρίσει τη γενική υποχρεωτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου, απαιτείται ειδική συμφωνία (συνυποσχετικό) που θα αποτελέσει τη νομική βάση για τη δικαιοδοσία του ΔΔΧ».
Οπως γνωρίζει και ένας πρωτοετής φοιτητής στο πεδίο των διεθνών σχέσεων, με εξαίρεση τις περιπτώσεις που κάθεσαι αναγκαστικά στο τραπέζι ως ηττημένος και ικέτης, ποτέ δεν πας σε μια διαπραγμάτευση αν δεν έχεις κάτι να κερδίσεις. Επομένως επιδιώκεις τη διαπραγμάτευση όταν οι συσχετισμοί σε ευνοούν.
Ποιοι είναι αυτή τη στιγμή οι συσχετισμοί για τον Ερντογάν; Οπως γράφει στο liberal.gr o Νίκος Μελέτης η εικόνα είναι η εξής: «Οι λόγοι που τον υποχρεώνουν το τελευταίο διάστημα σε αυτή την αλλαγή πλεύσης είναι πολλοί. Η αποδυνάμωση του Πούτιν που μέχρι τώρα ήταν ο ισχυρός σύμμαχος και χρηματοδότης, η οικονομική κρίση της χώρας του που δεν μπορεί να ξεπερασθεί χωρίς το πράσινο φως των χρηματαγορών της Δύσης, η βαθιά αλληλεξάρτηση με τις αγορές της Ευρώπης και κυρίως η προσπάθεια του να πείσει ότι η Τουρκία δεν έχει στρέψει την πλάτη στην Δύση, αλλά ισορροπεί έχοντας πάντα έστω και λίγο πιο χαλαρά το ένα πόδι στην Ανατολή».
Πίσω στις γνώσεις του πρωτοετούς διεθνολόγου. Ποτέ δεν πας σε μια διαπραγμάτευση αναμένοντας ότι θα λάβεις των 100% όσων επιδιώκεις (το ίδιο άλλωστε γνωρίζει και η άλλη πλευρά). Ποτέ επίσης δεν ανοίγεις τα χαρτιά σου από πριν (τι νόημα θα είχε η διαπραγμάτευση;). Επίσης γνωρίζεις πως όταν δεν βρίσκεσαι με την πλάτη στον τοίχο, ανά πάσα στιγμή μπορείς να σηκωθείς και να φύγεις από το τραπέζι. Και η Ελλάδα επ’ ουδενί δεν βρίσκεται το 2023 με την πλάτη στον τοίχο έναντι της Τουρκίας ή των συμμάχων της. Το αντίθετο.
Επομένως, με δεδομένο ότι η επίλυση της διαφοράς με την Τουρκία είναι προς όφελος της Ελλάδας (γι’ αυτό άλλωστε η χώρα μας παγίως ζητεί την προσφυγή στη Χάγη), η γνώση του βασικού κανόνα ότι κάθε διαπραγμάτευση πιθανόν να σημαίνει και «κάποιες υποχωρήσεις» αποτελεί μια αυτονόητη διατύπωση για όσους γνωρίζουν έστω τα στοιχειώδη στο πεδίο των διεθνών σχέσεων.
Ας κλείσουμε από εκεί που αρχίσαμε. Τι γίνεται όμως με εκείνους που θεωρούν ότι είναι πιο «όρθιοι» από τους υπόλοιπους Ελληνες; Πέρα από τη σημερινή διαστροφή των εννοιών για τη διαπραγμάτευση και τις υποχωρήσεις, η πρόσφατη ιστορία μας προσφέρει το παράδειγμα μιας άλλης διαπραγμάτευσης -όχι στα Ελληνοτουρκικά- και της στάσης που τήρησαν τότε.
Αυτοί οι «όρθιοι» και «καθαροί» Ελληνες, λοιπόν, το 2015 δεν σήκωναν μύγα στο σπαθί τους. Μέχρι που η Ελλάδα, ευρισκόμενη στο χείλος του γκρεμού, κάθισε τελικά στο τραπέζι επί 17 ώρες και τα δέχτηκε όλα. Γιατί δεν είχε τη δυνατότητα να σηκωθεί και να φύγει (όπως έχει φυσικά κάθε άνεση να το πράξει σήμερα, αν κάτσουμε στο τραπέζι με τους Τούρκους): τότε, κάθε βήμα έξω από το κτίριο των Βρυξελλών ήταν ένα άλμα στο κενό.
Και πώς το πήραν τότε οι «όρθιοι» αυτοί Ελληνες, όταν είδαν ότι οι λεονταρισμοί και η ανυποχώρητη στάση που πριμοδοτούσαν έδωσαν τη θέση τους στην κωλοτούμπα; Παρακαλούσαν τους άλλους (κυρίως την ΝΔ) να σώσουν τη χώρα και τους αγαπημένους τους.