Οι Μιτεράν υποδέχονται συλλέκτες τέχνης στο σπίτι τους στην Προβηγκία

Μπορεί το όνομα Μιτεράν να σχετίζεται στενά με την πολιτική –ο Φρανσουά Μιτεράν ήταν πρόεδρος της Γαλλίας από το 1981 έως το 1995– αλλά υπάρχει και ένας κλάδος της οικογένειας αφιερωμένος αποκλειστικά στην τέχνη.

Πάνω από 30 χρόνια τώρα, ο Ζαν Γκαμπριέλ Μιτεράν, ανιψιός του γάλλου προέδρου, τιμά τη γλυπτική στην αίθουσα τέχνης που διατηρεί στο Μαρέ, την παρισινή γειτονιά, όπου είναι εγκατεστημένες οι πιο σημαντικές σύγχρονες γκαλερί της γαλλικής πρωτεύουσας. Και ταυτόχρονα διοργανώνει εκθέσεις μνημειακών έργων τέχνης σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους σε όλο τον κόσμο.

Από δεξιά ο Εντουάρ Μιτεράν, η ανιψιά του Λεονί, ο πατέρας του Ζαν Γκαμπριέλ, οι γιοι του, Τέρενς 14 ετών και Εκτορ 6, και η σύντροφός του Ιάνα Μορένο, στο σπίτι τους στην Προβηγκία

Το 1999 ο γιος του Ζαν Γκαμπριέλ, Εντουάρ Μιτεράν, άνοιξε τη δική του γκαλερί στη Γενεύη, εγκαινιάζοντάς τη με μια έκθεση έργων του Ζαν Μισέλ Μπασκιά, του τρομερού παιδιού από το Μπρούκλιν, που έκοψε πρόωρα το νήμα της ζωής του με υπερβολική δόση ηρωίνης το 1988, σε ηλικία 27 ετών.

Μερικά χρόνια αργότερα, ο Ζαν Γκαμπριέλ και ο Εντουάρ ονειρεύτηκαν να δημιουργήσουν έναν υπαίθριο ιδιωτικό χώρο αφιερωμένο στην έκθεση γλυπτών στον Νότο της Γαλλίας. Ενωσαν, λοιπόν, τις δυνάμεις τους και το 2013 αγόρασαν ένα κομμάτι άγριας γης (122 στρέμματα) εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς ανάμεσα στο Μονακό, τη Μασσαλία και την Αιξ-αν-Προβάνς, κοντά στο Σαιν Τροπέ και τη Νίκαια, μέσα σε ένα μεσογειακό δάσος από φελλόδεντρα και πεύκα.

Το όνειρό τους έγινε πραγματικότητα το 2015 όταν άνοιξε τις πύλες του το Domaine du Muy, ένα πάρκο-γλυπτοθήκη που ζει και εξελίσσεται με την τακτική ανανέωση των έργων τέχνης και των projects. Και σήμερα, περιλαμβάνει περίπου 40 έργα τέχνης σύγχρονων καλλιτεχνών από διαφορετικές γενιές, σχολές και καλλιτεχνικά κινήματα.

Στο Domaine du Muy υπήρχε από παλιά ένα μισοχτισμένο σπίτι. «Το τοπίο ήταν όμορφο», λέει στην Telegraph η Ιντια Μαχνταβί, η περσικής καταγωγής αρχιτέκτονας και designer με έδρα το Παρίσι, στην οποία ο Εντουάρ ανέθεσε να ολοκληρώσει το ημιτελές κτίριο, «Αλλά το σπίτι; Σοκαριστικό! Μια φτηνή εκδοχή του στιλ της Προβηγκίας. Κάποιος το είχε ξεκινήσει το 2000 και το άφησε χωρίς παράθυρα».

Εγκατάσταση στο σπίτι των Μιτεράν στο Le Muy

Χάρη στην Μαχνταβί, το σπίτι αποτελείται τώρα από μια σειρά εσωτερικών χώρων που συνδέονται με ρευστό τρόπο μεταξύ τους, με καμάρες αντί για πόρτες, και πάτωμα ντυμένο με πλακάκια. Η βεράντα, που «καιγόταν» κάποτε από τον ήλιο, προστατεύεται από ένα σκέπαστρο τύπου «μαραμπίγια» (σύγχρονη εκδοχή των ξύλινων καφασωτών της παραδοσιακής αραβικής αρχιτεκτονικής). Αλλά το πιο αξιοσημείωτο στοιχείο του είναι το ματ, πλην όμως, μεταλλικό ασημί χρώμα των εξωτερικών τοίχων.

«Διερευνήσαμε πάρα πολλές ιδέες για την πρόσοψη», λέει η Μαχνταβί, «Όλα τα παραδοσιακά ροζ και πορτοκαλί χρώματα της Προβηγκίας. Μια μέρα, όμως, στεκόμουν έξω κοιτάζοντας ένα τεράστιο έργο του Σουμπόντ Γκούπτα -μια στοίβα από λαμπερούς ασημένιους κουβάδες- και τα ασημοπράσινα φύλλα των ελαιόδεντρων, και τότε σκέφτηκα ότι θα μπορούσαμε να βάψουμε το σπίτι ασημί και να το εξαφανίσουμε μέσα στο τοπίο».

Τα χρήματα και η τέχνη αποτελούν κομμάτι τόσο του παρελθόντος όσο και του παρόντος της Νότιας Γαλλίας, την οποία προτιμούν εδώ και δεκαετίες οι πλούσιοι, γράφει η Καρολίν Ρου στην Telegraph. Οι κοσμικοί Τζέραλντ και Σάρα Μέρφι, για παράδειγμα, έφτασαν εδώ από τις ΗΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του 1920, και έγιναν το πρότυπο για τη Νικόλ και τον Ντικ Ντάιβερ στο μυθιστρημα «Τρυφερή είναι η νύχτα» του Φ. Σ. Φιτζέραλντ (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο). Καλλιτέχνες, με πιο γνωστούς τους Ματίς και Πικάσο, γοητεύτηκαν από το φως και το lifestyle της Προβηγκίας. Και υπερ-πλούσιοι, όπως η οικογένεια Μπάμφορντ, ο Bono και ο Μπραντ Πιτ έχουν εκπληκτικά κτήματα στην περιοχή (Οι Μπέκαμ ήρθαν και έφυγαν).

Αλλά το Domaine du Muy είναι μέρος μιας πιο διακριτικής γειτονιάς με έμφαση στην τέχνη. Ακριβώς απέναντι, βρίσκεται το σπίτι του εμπόρου τέχνης Ενρίκο Ναβάρο που σχεδίασε ο αρχιτέκτονας του Μουσείου Ευρωπαϊκών και Μεσογειακών Πολιτισμών της Μασσαλίας Ρούντι Ριτσιότι. Και λίγο πιο πέρα σύντομα θα είναι έτοιμο το σπίτι του επίσης εμπόρου τέχνης Πατρίκ Σεγκέν, το οποίο σχεδίασε ο διάσημος Ζαν Νουβέλ.

Τα έργα, που εκτίθενται στο Le Muy, επιλέγονται από τον Εντουάρ και τον πατέρα του Ζαν Γκαμπριέλ Μιτεράν, από κάποια γκαλερί είτε από έναν συλλέκτη, ο οποίος επιθυμεί να τα πουλήσει ή που δεν διαθέτει κατάλληλο μέρος για να τα αποθηκεύσει: «Είναι κάτι σαν εργαστήριο. Μπορούμε να δούμε πόσο καλά επιβιώνουν τα έργα έξω», λέει ο Έντουαρντ, «Αν κάποιο πωληθεί, μοιάζει περισσότερο με ατύχημα. Σίγουρα δεν θέλω να σας κυνηγάει κάποιος μέσα στη βλάστηση με έναν τιμοκατάλογο στο χέρι».

Αντ’ αυτού, ο Εντουάρ αποκτά εμπειρία στην υπαίθρια τέχνη –στην εγκατάσταση και συντήρηση των έργων σε εξωτερικούς χώρους– που οδηγεί σε μια νέα συμβουλευτική υπηρεσία, η οποία συμπληρώνει τον ρόλο του ως συμβούλου τέχνης σε ένα σύνολο πελατών: «Έχω κάνει πολλές κλήσεις Zoom με χώρες της Μέσης Ανατολής», λέει, «οι άνθρωποι τείνουν να αγοράζουν έργα ακατάλληλα για εξωτερική έκθεση, και δεν υπάρχουν πολλές εταιρείες για να τους συμβουλεύσουν».

Εν τω μεταξύ, η Ιντια Μαχνταβί, η οποία γνωρίζει καλά την περιοχή, εργάζεται σκληρά για να δημιουργήσει ένα νέο στιλ της Προβηγκίας. (Αυτή τη στιγμή ανακαινίζει το δικό της σπίτι στην Αρλ). «Θέλω να αναπτύξω μια “γλώσσα” για τη Νότια Γαλλία που θα είναι πιο μοντέρνα, λιγότερο παραδοσιακή», λέει, «Και στο Le Muy ήθελα να δουλέψω ασπρόμαυρα. Πάντα με αποκαλούν “Βασίλισσα του Χρώματος”, αλλά εδώ δεν μου ζητήθηκε χρώμα».

Η Μαχνταβί μπορεί να έχει προτίμηση στο ασπρόμαυρο, αλλά το σπίτι είναι γεμάτο έπιπλα που έχει δημιουργήσει για διάφορα παλιότερα projects δικά της, που βάζουν φωτεινές πινελιές. Οπως λέει η γνωστή αρχιτέκτονας και designer το Le Muy «είναι ένα μέρος για να ζεις, αλλά και ένα μέρος για τον επαναπροσδιορισμό της τέχνης».

Μια γαλάζια «Νάνα», φιγούρα της Νίκι ντε Σεν Φαλ, ακτινοβολεί τον φεμινισμό της δεκαετίας του 1970, ένα «πρόβατο» του Φρανσουά Ξαβιέ Λαλάν περιπλανιέται στη βεράντα. (Ο Ζαν Γκαμπριέλ ήταν πολύ κοντά στον Λαλάν και τη σύζυγό του Κλοντ, που έγιναν διάσημοι για τα γλυπτά τους με ζώα και λαχανικά, και τους βοήθησε να διαμορφώσουν την καριέρα τους).

Η Κλοντ Λαλάν δίπλα σε ένα εμβληματικό έργο της 

«Δεν είναι ένα μέρος με καθαρά εμπορικό στόχο», επισημαίνει ο Εντουάρ, «Εδώ γίνονται συζητήσεις και χτίσιμο σχέσεων. Δεν πρόκειται να διαλέξετε ένα γλυπτό όπως θα διαλέγατε ένα δέντρο». Η Λόρεν Τάσεν, του εκδοτικού οίκου τέχνης Taschen, και ο δισεκατομμυριούχος Νίκολας Μπέργκρουεν συγκαταλέγονται μεταξύ των τελευταίων επισκεπτών. Μερικοί συλλέκτες, μάλιστα, διανυκτερεύουν στο σπίτι των Μιτεράν.

Ο Εντουάρ έχει δύο εφήβους γιους από τον πρώτο του γάμο, που τους αρέσει μεν το Le Muy, αλλά κάπως… λιγότερο οι βαριές δουλειές, που μπορούν να εμφανιστούν ανά πάσα στιγμή ως μέρος του τρέχοντος project. Η σύντροφός του Ιάνα Μορένο έχει επίσης δύο γιους στα 20, που προτιμούν επίσης άλλου είδους διακοπές. Η μαμάς τους, άλλωστε, έχει στενές σχέσεις και με την Ιμπιζα.