Ήταν μερικές λέξεις που ακούστηκαν πολλές φορές στη διάρκεια του International Hospitality Investment Forum (IHIF) 2024 στο Βερολίνο. Σε αυτή την κορυφαία συνάντηση της παγκόσμιας κοινότητας για την αγορά της φιλοξενίας από τις 15 έως τις 17 Απριλίου, ακούστηκαν συχνά οι λέξεις: ανθεκτικότητα, κουλτούρα, γεωπολιτική αστάθεια, πολιτικές εξελίξεις, επιθυμία, Ινδία, μεσαία τάξη.
Μέσα σε αυτό το εύθραυστο πεδίο γεωπολιτικών εξελίξεων, πλέον και στη Μέση Ανατολή, σημαντικών εκλογών που αναμένονται, καθώς επίσης αυξημένων επιτοκίων και πληθωριστικών πιέσεων, ένα πράγμα διαπιστώνεται ότι παραμένει σταθερό και όπως φαίνεται, αναλλοίωτο: η επιθυμία του κόσμου να παραβλέψει κάθε πρόβλημα, ακρίβεια ή ρίσκο και να διαθέσει κατά προτεραιότητα χρόνο και χρήμα, για «να περάσει καλά». Κάνοντας διακοπές πρωτίστως.
Αυτό από μόνο του, όπως φαίνεται, είναι ο ψυχολογικός παρονομαστής ο οποίος αποτελεί τη βάση της εξίσωσης που καλούνται να λύσουν τα διεθνή κεφάλαια συνεχίζοντας να επενδύουν σε παραθεριστικά εγχειρήματα.
Ένα ακόμα στοιχείο που έρχεται να ισχυροποιήσει την αισιοδοξία της αγοράς ότι η επιθυμία του κόσμου για διακοπές θα κεφαλαιοποιηθεί, είναι η ανάδειξη της Ινδίας ως του επόμενου ρυθμιστή της παγκόσμιας οικονομίας, σε κάθε επίπεδο. Και πιο συγκεκριμένα, η ανάπτυξη μιας μεσαίας τάξης σε αυτή τη νέα υπερδύναμη, η οποία χάρη στη νεόκτητη οικονομική της δύναμη, θα θέλει να δαπανήσει, να αγοράσει, να ταξιδέψει.
Η αισιοδοξία λοιπόν των κεφαλαίων και των διαχειριστών της φιλοξενίας εφέτος, έρχεται κυρίως από τα ανατολικά και συγκεκριμένα από τα νοτιοανατολικά.
Ο τίτλος άλλωστε του κορυφαίου επενδυτικού συνεδρίου ήταν «Making the markets» (Φτιάχνοντας τις αγορές).
Φτιάχνονται οι αγορές;
Οι 2.500 σύνεδροι που γέμισαν το ισόγειο του Intercontinental Berlin, ξεκίνησαν αμέσως, από το μεσημέρι της Δευτέρας, τις συναντήσεις. Επενδυτές, προορισμοί, operators, σύμβουλοι, επιχειρηματίες, ήταν όλοι εκεί ξανά, για να κερδίσουν εντυπώσεις, να χτίσουν επαφές, να κλείσουν συμφωνίες. Την ίδια ώρα στη μεγάλη αίθουσα επικεφαλής κορυφαίων ξενοδοχειακών ομίλων και επενδυτικών εταιριών, έδιναν τη δική τους αντίληψη για το παρόν και το μέλλον και ένα στίγμα της στρατηγικής τους. Μια παγκόσμια «μηχανή», η οποία δείχνει εύκολη στη λειτουργία, αλλά για όσους είναι ή θέλουν να είναι μεγάλοι παίκτες, είναι πολύπλοκη και με υψηλές απαιτήσεις.
Γιατί θέλει «κουλτούρα και έναν πολύ ισχυρό ισολογισμό» όπως είπε ο Chris Nassetta, πρόεδρος και CEO της Hilton, μιλώντας για τα επιτυχημένα αποτελέσματα της ξενοδοχειακής αλυσίδας, αλλά και την ανάδειξή της ως το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στον κόσμο («Best Place to Work in the World»).
Γιατί, ως γνωστόν, η κουλτούρα «τρώει» τη στρατηγική για πρωινό. Τι να την κάνεις τη στρατηγική, εάν δεν έχεις ανθρώπους έτοιμους και με διάθεση να την υλοποιήσουν.
Ποια στρατηγική όμως να ακολουθήσεις, μέσα σε αυτό το ευμετάβλητο περιβάλλον, με γεωπολιτικές αλλαγές και δύο πολέμους (ένας εκ των οποίων μετρά δύο χρόνια), πληθωρισμό, αλλαγές στη συμπεριφορά των καταναλωτών και αμφιλεγόμενες εκλογικές αναμετρήσεις;
«Το 2024 είναι χρονιά αναμονής», είπε ο James Pomeroy, Global Economist της HSBC, εστιάζοντας στα δύο βασικά σημεία: τις εκλογές (στις ΗΠΑ) και τη μείωση των επιτοκίων. «Θα θέλαμε αυτά να διευθετηθούν σύντομα. Οι αγορές είναι σε αναμονή των κεντρικών τραπεζών. Θα δούμε μείωση επιτοκίων εφέτος». Αλλά και οι εκλογικές αναμετρήσεις είναι καθοριστικές. Ανάμεσα σε πάνω από 20 που διενεργούνται παγκοσμίως, οι αμερικανικές είναι οι πιο καίριες.
Μέσα σε όλα αυτά όμως «το βγαίνουμε έξω και περνάμε καλά», συνεχίζεται ακάθεκτο. Και καταγράφεται «ανθεκτική ζήτηση για τουρισμό».
Στην Ευρώπη, η Γερμανία υπολείπεται του ρυθμού. Η Ιταλία και η Ισπανία φαίνεται να πηγαίνουν καλύτερα. Η καταναλωτική δαπάνη στις ΗΠΑ εμφανίζει βελτίωση. Η Κίνα επίσης δείχνει σημάδια επαναφοράς. Η Ινδία όμως τους ξεπερνά όλους. Μια νέα μεσαία τάξη αναπτύσσεται. Μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, ένα δισεκατομμύριο καταναλωτές της μεσαίας τάξης θα δαπανούν στην αναψυχή. Η Ινδία θα είναι ο οδηγός της ανάπτυξης παγκοσμίως. Αλλά και ο νέος πληθυσμός της Ασίας, που αυξάνεται γοργά, όπως και το εισόδημά του, θα επιδοθεί σε προαιρετικές δαπάνες.
«Είναι δύσκολο να είσαι απαισιόδοξος», είπε ο James Pomeroy. Και το 2024 θα είναι μια χρονιά με ισχυρές δαπάνες. «Ο κόσμος πραγματικά απολαμβάνει να βγαίνει έξω και διασκεδάζει». Ακόμα και αν δίπλα του εκτυλίσσεται το δράμα ενός πολέμου.
Η επιθυμία για αναψυχή και ταξίδι έγινε ιδιαίτερα έντονη από την πανδημία και μετά. Παρά τον πληθωρισμό και την ακρίβεια. «Υπάρχει ένα ποσοστό πληθωρισμού που θα σας έκανε να μην πάτε διακοπές;», ρώτησε το ακροατήριο ο Pomeroy. «Όχι», απάντησε ο ίδιος. Ό,τι κι αν γίνει, «ακόμα και αν στοιχίζουν μια περιουσία», οι διακοπές θα προτεραιοποιηθούν.
Όμως πλέον στην αξιολόγηση του ταξιδιώτη, η επιλογή γίνεται με κριτήρια βιωσιμότητας.
Το παρόν και το μέλλον με τα μάτια της κορυφής
Από τα πιο ενδιαφέροντα στιγμιότυπα του συνεδρίου ήταν οι ενότητες των πέντε επικεφαλής κορυφαίων ξενοδοχειακών brands, για το πώς αντιλαμβάνονται το παρόν και πώς σχεδιάζουν το μέλλον.
«Θα αποκτήσουμε ακόμα περισσότερες συνεργασίες στο κομμάτι των εμπειριών», είπε ο Chris Nassetta, με ανεξάρτητες εταιρίες ταξιδιών και φιλοξενίας. Γιατί; Γιατί τα μέλη του Honors, του loyalty προγράμματος της Hilton, θέλουν περισσότερες εμπειρίες και όσες περισσότερες τους προσφέρουμε, θα παραμένουν πιστοί και θα παίρνουμε ένα αυξητικό μερίδιο εσόδων.
«Η φιλοξενία είναι ένας τομέας που αποδίδει πολύ καλά», είπε ο Elie Maalouf, Global Chief Executive Officer IHG Hotels & Resorts, αναφέροντας και το φιλόδοξο εγχείρημα Vision 2030 που υλοποιείται στη Σαουδική Αραβία, ως στρατηγική επιλογή για την οικονομία της χώρας. Ο ίδιος, πέρα από την οικονομική προοπτική της νέας γενιάς και της μεσαίας τάξης, εστίασε σε ένα ακόμα δυναμικό κοινό. «Έχουμε την πιο υγιή και εύπορη τρίτη ηλικία».
«Εχουμε τριπλασιάσει τη δυναμικότητά μας σε θέρετρα και πενταπλασιάσει τα lifestyle brands. Εστιάζουμε στην αναψυχή υψηλών προδιαγραφών», σημείωσε ο Mark Hoplamazian, Πρόεδρος και CEO της Hyatt Hotels Corporation, τονίζοντας ότι οι πολυτελείς κατηγορίες είναι αυτές που ηγήθηκαν της ανάκαμψης. «Αυτό θα συνεχίσει. Είναι μία από τις αλλαγές νοοτροπίας. Όπως και η προτεραιοποίηση των διακοπών με φίλους και με την οικογένεια». Τα boutique hotels επίσης έχουν εξαιρετικές επιδόσεις. Ενώ πολλά brands φιλοξενίας αναπτύσσονται στη μεσαία κατηγορία.
Όλα τα μάτια είναι στραμμένα στην Ινδία, όπως επιβεβαίωσε και ο Federico Gonzalez Tejera, εκτελεστικός αντιπρόεδρος & CEO του Radisson Hotel Group και Louvre Hotels Group. Ο ίδιος αναλύοντας το όραμα για τον όμιλο, στάθηκε σε τρεις παράγοντες που θεωρεί ότι θα τον καταστήσουν κορυφαίο: να θέλει κάποιος να εργαστεί σε αυτόν, να θέλει ο πελάτης να μείνει σε αυτόν και να θέλει ο επενδυτής να βάλει χρήματα σε αυτόν. Από την άλλη, υπογράμμισε ότι η νέα γενιά της Ινδίας δεν έχει καμία σχέση με αυτή της Αμερικής ή της Κίνας. Οπότε και τα προϊόντα φιλοξενίας δεν ομογενοποιούνται σε αυτή την κατηγορία.
«Πριν 11 χρόνια είχα ξεκάθαρο όραμα για το τι χρειάζεται η Accor», είπε ο Sébastien Bazin, Πρόεδρος και CEO της Accor, μιλώντας για τη μετάλλαξή της που φέρει την υπογραφή του. «Μου πήρε δέκα χρόνια, τρία παραπάνω, αλλά ολοκληρώθηκε. Τώρα ακόμα δεν ξέρω τι είναι το επόμενο βήμα. Θέλω να μπω σε άγνωστα νερά. Οδηγός θα είναι η εμπειρία», πρόσθεσε. Για να σημειώσει ότι δίνει ιδιαίτερη αξία να ακούει την ομάδα του. «Είναι καλύτεροι από μένα, γνωρίζουν περισσότερα από μένα». Για αυτό το επόμενο βήμα, χρειάζεται «πολιτική σταθερότητα». Αυτό ζήτησε από τους πολιτικούς. «Τα υπόλοιπα αφήστε τα στον ιδιωτικό τομέα», δήλωσε. Εκφράζοντας τον προβληματισμό του για το πώς θα χρησιμοποιηθεί η Τεχνητή Νοημοσύνη, σε ένα ακόμα πράγμα υπήρξε πολύ συγκεκριμένος: η φιλοξενία «θα πρέπει να μειώσει κατά 20% το νερό που καταναλώνει». Είναι επιτακτική ανάγκη για τη βιωσιμότητα. Και κάθε επένδυση θα πρέπει να έχει μόνο «θετικό ισοζύγιο στον τόπο».
Γεωπολιτική ρευστότητα και αναζήτηση ηγεσίας
Τρεις κινδύνους επισήμανε ο Guy Verhofstadt, Ευρωβουλευτής και πρώην Πρωθυπουργός του Βελγίου, αναλύοντας το γεωπολιτικό, πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον. Πρώτον, την ανάδειξη εξουσιαστικών καθεστώτων. «Ο κόσμος γίνεται βάναυσος», είπε. «Βλέπουμε πόλεμο, βία». Ο δεύτερος κίνδυνος είναι αυτός της απο-παγκοσμιοποίησης. Η τάση αυτή ξεκίνησε από την πανδημία και διατηρείται. «Ο καθένας προσπαθεί να διασφαλίσει τη δική του εφοδιαστική αλυσίδα», τόνισε. Ο τρίτος κίνδυνος είναι οι νέες «αυτοκρατορίες» και η άνοδος του λαϊκισμού.
«Μα, ο λαϊκισμός πάντοτε υπήρχε, τι είναι αυτό που άλλαξε τώρα;» απηύθυνε το ερώτημα στο ακροατήριο.
Η έλευση της «πολυκρίσης» (polycrisis), απάντησε ο ίδιος. Ενας νέος όρος που αποτελείται από μια σύνθεση κρίσεων, της μεταναστευτικής, της ανισότητας μεταξύ πολύ φτωχών και πολύ πλουσίων και των καταπιεστικών πολιτικών. «Αυτό οδηγεί στην παρακμή», δήλωσε. Επισημαίνοντας τη σημασία της απουσίας ηγεσίας και τον ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, «στα οποία η φιλελεύθερη δημοκρατία βλέπεται όλο και λιγότερο ως η σωστή οδός».
Ετσι «ο κόσμος αισθάνεται ολοένα και περισσότερο ότι το μέλλον θα είναι χειρότερο από το παρελθόν», κατέληξε ο Guy Verhofstadt, υπογραμμίζοντας τον κατακερματισμό της Ευρώπης σε επιμέρους πολιτικές, οι οποίες δεν βοηθούν την ενιαία στρατηγική.
Εξάλλου, όπως είπαμε και πιο πάνω, η κουλτούρα «τρώει» τη στρατηγική για πρωινό.