O Σαρλ ντε Γκoλ στην αρχή των απομνημονευμάτων του αναφέρει: «Η Γαλλία θα πάψει να είναι Γαλλία χωρίς το μεγαλείο της». Το έθνος του πρέπει να βρίσκεται πάντα στην «πρώτη θέση».
Τη φράση αυτή του γάλλου στρατιωτικού και πολιτικού που υπήρξε πρόεδρος της Γαλλίας από το 1958 έως το 1969 και μια από τις εμβληματικές μορφές του 20ου αιώνα, θυμίζει ο Γκίντεον Ράχμαν στους Financial Times, για να προχωρήσει αμέσως μετά σε μια σύγκριση με τον Πούτιν, όχι και πολύ κολακευτική για τον ρώσο πρόεδρο.
«Οταν ακόμη είχα τη δυνατότητα να επισκέπτομαι τη Ρωσία, ο Φίοντορ Λουκιάνοφ -ένας αναλυτής της εξωτερικής πολιτικής που βρίσκεται κοντά στον Πούτιν- μου είπε ότι ο ρώσος πρόεδρος κατατρύχεται από τον φόβο ότι το έθνος του θα μπορούσε να χάσει οριστικά το status του ως μεγάλης δύναμης» σημειώνει ο Ράχμαν. Και το συμπέρασμά του είναι πως αυτός «ο φόβος και η παράνοια» άγγιξαν το τραγικό αποκορύφωμά τους με την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία το 2022. «Αντί να αποκαταστήσει το ρωσικό εθνικό μεγαλείο, ο πόλεμος του Πούτιν ντρόπιασε και απομόνωσε το έθνος του», υπογραμμίζει.
Η σύγκριση του στιλ ηγεσίας του Σαρλ ντε Γκoλ και του Βλαντίμιρ Πούτιν αποκαλύπτει σημαντικές διαφορές στις προσεγγίσεις τους για το εθνικό μεγαλείο. Το όραμα του Ντε Γκoλ για το γαλλικό μεγαλείο είχε τις ρίζες του σε μια ρεαλιστική αντίληψη ότι η πραγματική δύναμη συνδεόταν με την απεμπλοκή της χώρας του από τις αποικιακές συγκρούσεις. Επέλεξε την ειρήνη και παραιτήθηκε από τον έλεγχο της Αλγερίας, μια σοφή κίνηση που άνοιξε το δρόμο για να επαναπροσδιορίσει η Γαλλία τον παγκόσμιο ρόλο της.
Το 1958 πολλοί στη γαλλική Δεξιά υπέθεταν και ήλπιζαν ότι ο Ντε Γκολ θα ενίσχυε ως πρόεδρος της Γαλλίας τις προσπάθειες για να κρατήσει την Αλγερία. Αντ’ αυτού, επέλεξε την ειρήνη και αποδέχθηκε την ανεξαρτησία της, θυμίζει ο Ράχμαν. Με τον τρόπο αυτό, απελευθέρωσε τους συμπατριώτες του από το βάρος ενός ατιμωτικού πολέμου. Ηταν αρκετά σοφός, τονίζει ο αρθρογράφος των FT, για να συνειδητοποιήσει ότι η παράταση μιας χαμένης αποικιακής σύγκρουσης θα έπληττε το γαλλικό εθνικό μεγαλείο αντί να το αποκαθιστά. Σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό Φρέντερικ Σταρ, «ο Ντε Γκολ πέτυχε επειδή οραματίστηκε ένα καλύτερο μέλλον για τη Γαλλία χωρίς την Αλγερία, παρά με αυτή».
Απαλλαγμένη από το αποικιακό της βάρος στην Αλγερία, η Γαλλία μπόρεσε έτσι να σφυρηλατήσει ένα νέο μέλλον. Η σύγχρονη Γαλλία δεν είναι μια υπερδύναμη, αλλά παραμένει ηγετική δύναμη στην Ευρώπη με επιρροή στον πολιτισμό, τη διπλωματία, τις επιχειρήσεις, τον αθλητισμό και τα αμυντικά ζητήματα, παρατηρεί ο αρθρογράφος των FT.
Επίσης, τονίζει πάντα ο Ράχμαν, η Γαλλία διατηρεί σημαντικές πτυχές μιας χώρας που έχει το status της μεγάλης δύναμης, όπως τα πυρηνικά όπλα και η μόνιμη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Αλλά το μεγαλείο της σήμερα στηρίζεται στον πολιτισμό και στον παγκόσμιο σεβασμό που εμπνέει. Η απόφαση του Ντε Γκολ οδήγησε τη Γαλλία σε έναν δρόμο πολιτιστικής, διπλωματικής και οικονομικής ισχύος που στηριζόταν στον σεβασμό και στο παράδειγμα και όχι στην εδαφική κυριαρχία.
Από την άλλη πλευρά, η αντίληψη του Πούτιν για το ρωσικό μεγαλείο εξαρτάται από τον έλεγχο και την εδαφική κυριαρχία, διατηρώντας έτσι μια ιμπεριαλιστική οπτική του 19ου αιώνα. Σύμφωνα με τον Ράχμαν, ο ρώσος Πρόεδρος δυσκολεύεται να φανταστεί μια μετα-ιμπεριαλιστική Ρωσία. Οι ενέργειές του στην Ουκρανία έχουν προκαλέσει καταδίκη αντί για θαυμασμό.
Η επιθετική του προσέγγιση έχει απομονώσει τη Ρωσία και έχει αποδυναμώσει το παγκόσμιο κύρος της, όπως αποδεικνύεται από τη μείωση της συμμετοχής της στα διεθνή φόρα και την απροθυμία του ίδιου του Πούτιν να συμμετάσχει σε συνόδους και συναντήσεις υπό το φόβο της σύλληψης.
Σε αντίθεση με τον Πούτιν, ο αρθρογράφος των FT υπογραμμίζει ότι η πίστη του Ντε Γκολ στο εθνικό μεγαλείο δεν εξαρτιόταν από την υποταγή ενός γείτονα. Τελείωσε τον πόλεμο της Γαλλίας στην Αλγερία και αποδέχθηκε την ανεξαρτησία της χώρας το 1962. Αντίθετα, ακόμη και μετά από 30 χρόνια ουκρανικής ανεξαρτησίας, ο Πούτιν δεν μπορούσε να αποδεχθεί το δικαίωμα της Ουκρανίας να διαμορφώσει τη δική της μοίρα.
Τα διλήμματα που αντιμετώπισαν ο Πούτιν και ο Ντε Γκολ ήταν παρόμοια από ορισμένες απόψεις. Ο γάλλος ηγέτης είχε την πρόθεση να αποκαταστήσει το εθνικό μεγαλείο μετά την ταπείνωση της ήττας και της κατοχής στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Πούτιν θεωρούσε τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης μετά το 1991 ταπεινωτική για τη Ρωσία και την έχει περιγράψει ως «γεωπολιτική τραγωδία».
Ιστορικά, η Ρωσία και η Γαλλία υπήρξαν αντίπαλοι για την ευρωπαϊκή κυριαρχία, με μια αίσθηση αμοιβαίου σεβασμού. Παρά τις αντιπαλότητες, η σύγχρονη Γαλλία πάντοτε σεβόταν τη Ρωσία ως μεγάλη δύναμη στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής τάξης. Ο Ντε Γκολ και οι μεταγενέστεροι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Εμανουέλ Μακρόν, επιχείρησαν να προσεγγίσουν τη Ρωσία με διπλωματικές προσπάθειες. Ο Ντε Γκολ επινόησε ως γνωστόν τη φράση ότι η Ευρώπη εκτείνεται «από τον Ατλαντικό στα Ουράλια» για να αναγνωρίσει τη σημασία της Ρωσίας. Ωστόσο, οι δρόμοι που ακολούθησαν ο ντε Γκολ και οι διάδοχοί του έχουν ουσιώδεις διαφορές από τις επιλογές του Πούτιν, σημειώνεται στο άρθρο των FT.
Μια πολύ σαφής διαφορά έγκειται στη στάση τους απέναντι στην εξουσία και τη διακυβέρνηση. Ο Ντε Γκολ κατανοούσε ότι το γαλλικό μεγαλείο συνδεόταν με τον σεβασμό των πολιτών και την προάσπιση της πολιτικής ελευθερίας. Συμμετείχε σε πραγματικές εκλογές και σεβάστηκε τους δημοκρατικούς κανόνες, παραιτούμενος ακόμη και μετά την ήττα του σε δημοψήφισμα. Αντίθετα, ο Πούτιν συγχέει το εθνικό μεγαλείο με την προσωπική εξουσία. Κλεισμένος στο Κρεμλίνο χρησιμοποιεί βίαια μέσα για να καταστείλει τη διαφωνία. Οι ενέργειές του έχουν καταπνίξει κάθε αντιπολίτευση και έχουν περιορίσει τις ατομικές ελευθερίες.
Συνοπτικά, κατά τον Ράχμαν, η σύγκριση μεταξύ του Σαρλ ντε Γκολ και του Βλαντίμιρ Πούτιν αποκαλύπτει μια έντονη αντίθεση στις προσεγγίσεις τους για το εθνικό μεγαλείο και την ηγεσία. Οι ρεαλιστικές αποφάσεις του Ντε Γκολ απελευθέρωσαν τη Γαλλία από τις αποικιακές συγκρούσεις και της επέτρεψαν να αυξήσει την επιρροή της μέσω πολιτιστικών και διπλωματικών μέσων. Αντίθετα, η εξάρτηση του Πούτιν από τον έλεγχο και την εδαφική κυριαρχία έβλαψε τη διεθνή εικόνα της Ρωσίας και την άφησε απομονωμένη στη διεθνή σκηνή.
Το λουτρό αίματος του ρώσου προέδρου στην Ουκρανία προκάλεσε αποστροφή αντί για θαυμασμό στην υπόλοιπη Ευρώπη, απομονώνοντας τη Ρωσία από τους γείτονές της και μειώνοντας την επιρροή της στον υπόλοιπο κόσμο. Μόλις 17 αφρικανοί ηγέτες ταξίδεψαν στην Αγία Πετρούπολη για την πρόσφατη σύνοδο κορυφής Ρωσίας-Αφρικής, σε σύγκριση με τους 43 που συμμετείχαν στην ίδια εκδήλωση το 2019. Ο Πούτιν δεν ήταν πια σε θέση να ταξιδέψει ούτε στην σύνοδο κορυφής των Brics, αυτόν τον μήνα, στη Νότια Αφρική, υπό τον φόβο της σύλληψης.
Στο εσωτερικό της Ρωσίας, όσοι διαφωνούν με τις πολιτικές του ρώσου προέδρου ξυλοκοπούνται στους δρόμους, φυλακίζονται, οδηγούνται στην εξορία ή πεθαίνουν υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες. «Η Ρωσία χρειαζόταν τον δικό της Ντε Γκολ. Αντ’ αυτού, κατέληξε με μια χλωμή απομίμηση του Ιβάν του Τρομερού» σχολιάζει κλείνοντας ο Ράχμαν.