Τα αμερικανικά αρχεία δείχνουν ότι ο Oσβαλντ είχε επαφές με πράκτορες της KGB – αυτό το καρέ τραβήχτηκε λίγο μετά τη σύλληψή του από την αστυνομία | Votava/Imagno/Getty Images
Θέματα

Ο δολοφόνος του Κένεντι πληρώθηκε από την KGB;

Χαρακτηρισμένα έγγραφα, σχετικά με τη δολοφονία του αμερικανού προέδρου, το 1963, δημοσιοποιήθηκαν τώρα και δείχνουν ότι ο Λι Χάρβεϊ Οσβαλντ επικοινώνησε με σοβιετικό πράκτορα προτού χτυπήσει στο Ντάλας
Protagon Team

Πλήθος διαβαθμισμένων εγγράφων που σχετίζονται με τη δολοφονία του Τζον Κένεντι και τα οποία αποχαρακτηρίστηκαν δείχνουν ότι ο διατελέσας και πεζοναύτης στον αμερικανικό στρατό Λι Χάρβεϊ Οσβαλντ συνάντησε έναν πράκτορα της KGB δύο μήνες προτού σημαδέψει, πυροβολήσει και σκοτώσει τον αμερικανό πρόεδρο στο Ντάλας του Τέξας στις 22 Νοεμβρίου 1963.

Μάλιστα ένα από τα χαρτιά αυτά βεβαιώνει ότι έναν χρόνο νωρίτερα κάποιος ανώνυμος πληροφοριοδότης είχε πει σε αμερικανούς αξιωματούχους στην Αυστραλία ότι ο Κένεντι επρόκειτο να δολοφονηθεί με ανάμειξη της Σοβιετικής Ενωσης. Και από άλλα στοιχεία αποδεικνύεται ότι η CIA δεν ενημερώθηκε ποτέ για τη συγκεκριμένη πληροφορία.

Διάφορα υπομνήματα της CIA περιλαμβάνονται σε αυτά τα 1.500 έγγραφα που δόθηκαν στη δημοσιότητα από την Εθνική Υπηρεσία Αρχείων. Αν και περιέχουν εντυπωσιακά δεδομένα, τα χαρτιά αυτά δεν μπορούν να τερματίσουν τις εικασίες και τις θεωρίες συνωμοσίας γύρω από τη δολοφονία Κένεντι η οποία παραμένει πάντα αινιγματική, και ως εκ τούτου το ημίφως της ελκύει διαχρονικώς και αδιαλείπτως τους ερευνητές, τους ιστοριοδίφες, τους συγγραφείς, τους δημοσιογράφους, κ.ά.

Οι «σύνδεσμοι» στο Μεξικό

Εσωτερική επικοινωνία της CIA αναφέρεται στις ήδη γνωστές επισκέψεις του Οσβαλντ στις πρεσβείες της Σοβιετικής Ενωσης και της Κούβας, στην Πόλη του Μεξικού, μόλις δύο μήνες πριν την δολοφονία της 22ας Νοεμβρίου του 1963, όπως και στις έρευνες για τυχόν κουβανική ανάμειξη, τις ημέρες μετά τη δολοφονία. Ο λόγος των επισκέψεων όμως, δεν έχει επιβεβαιωθεί ποτέ.

Ενα τηλεγράφημα περιγράφει πώς ο Οσβαλντ τηλεφώνησε στη σοβιετική πρεσβεία όσο ήταν στο Μεξικό, ζητώντας βίζα για να επισκεφθεί τη Σοβιετική Ενωση. Μετά πήγε επίσης στην κουβανική πρεσβεία, ζητώντας ταξιδιωτική βίζα για να επισκεφθεί την Κούβα και να περιμένει εκεί να του δοθεί η σοβιετική βίζα. Τελικά στις 3 Οκτωβρίου, οδήγησε πίσω στις ΗΠΑ, περνώντας τα σύνορα στο Τέξας.

Μεταξύ των πιο σημαντικών εγγράφων συγκαταλέγεται ένα που περιγράφει λεπτομερώς συνάντηση του Οσβαλντ με σοβιετικό διπλωμάτη στο Μεξικό. Η εν λόγω συνάντηση είχε γίνει στις 23 Σεπτεμβρίου στην Πόλη του Μεξικού, στη σοβιετική πρεσβεία. Τότε η μεταξύ των δύο ανδρών συνομιλία είχε επιβεβαιωθεί ως πληροφορία από πλευράς Αμερικανών, όταν κατάφεραν και υπέκλεψαν μία τηλεφωνική συνδιάλεξη.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Κένεντι σε καρέ του Αυγούστου 1963  (National Αrchive / Newsmakers / Getty)

Ο Οσβαλντ είχε μιλήσει με τον πρόξενο Βαλέρι Βαλντιμίροβιτς, λέει ο πράκτορας που συνέταξε το αμερικανικό έγγραφο, επισημαίνοντας ότι ύστερα από μία εβδομάδα τηλεφώνησε στη σοβιετική πρεσβεία, δήλωσε το όνομά του και, μιλώντας σπασμένα τα ρωσικά, ρώτησε αν υπήρχε «κάτι που να αφορά το τηλεγράφημα στην Ουάσιγκτον». Η CIA και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ παρακολουθούσαν την υπόθεση.

Μετά τη δολοφονία του Κένεντι, οι αρχές συνέλαβαν μία Μεξικανή, υπάλληλο της κουβανικής πρεσβείας στην Πόλη του Μεξικού, με την οποία είχε έρθει σε επαφή ο Οσβαλντ, στην οποία «είχε πει ότι είναι κομμουνιστής και θαυμαστής του Κάστρο», σύμφωνα με σημείωμα της CIA.

Δύο ημέρες μετά τον πυροβολισμό στο Ντάλας, ένας Πολωνός, ο οποίος δήλωσε οδηγός στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Καμπέρα, είπε στον ναυτικό ακόλουθο των ΗΠΑ στην Αυστραλία ότι η Σοβιετική Ενωση «μάλλον» χρηματοδότησε τη δολοφονία του Κένεντι. Νωρίτερα, όπως είπαμε, είχε υπάρξει ένας άλλος ισχυρισμός, από ανώνυμη πηγή, περί εμπλοκής της Σοβιετικής Ενωσης: εκείνος ο ανώνυμος είχε πει ότι οι χώρες του ανατολικού μπλοκ σχεδίαζαν να πληρώσουν 100.000 δολάρια για τη δολοφονία του Κένεντι.

Ο Οσβαλντ σκοτώθηκε από τον Τζακ Ρούμπι, έναν ιδιοκτήτη μπαρ στο Ντάλας, δύο ημέρες ύστερα από τη σύλληψή του. Τα αρχεία συγκεντρώθηκαν τη δεκαετία του 1990, όταν επανεξετάστηκε ο φάκελος της δολοφονίας Κένεντι, ωστόσο χιλιάδες σελίδες παρέμεναν αδημοσίευτες λόγω διαβάθμισης. Τώρα η κυβέρνηση Μπάιντεν τις δημοσιοποίησε, κρατώντας την υπόσχεσή της.

Τα 1.500 έγγραφα είναι υλικό που κανονικά θα είχε κυκλοφορήσει τον περασμένο Οκτώβριο, ωστόσο ο κορονοϊός καθυστέρησε την όλη διαδικασία. Η στιγμή της δημοσίευσης των εγγράφων που ενοχοποιούν τη Σοβιετική Ενωση για τη δολοφονία του Τζον Κένεντι συμπίπτει με την παρόξυνση της έντασης μεταξύ Δυτικών και Ρώσων με αφορμή το Ουκρανικό.