Πολύωρες συνομιλίες και μετά προπόσεις και εμφατικές δηλώσεις όσον αφορά τη φιλία μεταξύ των δύο χωρών: η σύνοδος κορυφής Πούτιν-Σι εδραίωσε τον άξονα Μόσχας-Πεκίνου, δηλαδή τον άξονα του αυταρχισμού, με τις δύο πλευρές να συμφωνούν στην «εμβάθυνση της συνολικής στρατηγικής εταιρικής σχέσης συντονισμού για μια νέα εποχή», το οποίο πρακτικά σημαίνει ότι οι δύο πιο ισχυρές απολυταρχίες στον πλανήτη ορθώνονται ενάντια στη Δύση και τις φιλελεύθερες δημοκρατίες της.
Σι και Πούτιν αντάλλαξαν επίσης απόψεις για τον πόλεμο που μαίνεται στην Ουκρανία και το «ειρηνευτικό σχέδιο» του Πεκίνου, το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να μπλοκάρει την ομαλή, έως σήμερα, λειτουργία του μηχανισμού στήριξης της Ουκρανίας από τη Δύση. Ενδέχεται ωστόσο η νέα, ενισχυμένη σινορωσική συμμαχία να είναι καταδικασμένη εξαρχής να παραπαίει. Δεδομένης της σημασίας της συνόδου η συντακτική ομάδα της Corriere della Sera προέβη σε μια συνοπτική παρουσίαση των πιο σημαντικών της σημείων.
Οι συμφωνίες για το φυσικό αέριο
«Ο Πούτιν είπε στον Σι ότι οι κινεζικές εταιρείες πρέπει να αντικαταστήσουν τις δυτικές στη Ρωσία. Ανήγγειλε ότι ο (υπό μελέτη) αγωγός φυσικού αερίου “Power of Siberia 2” θα μεταφέρει 50 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως στην Κίνα (και ότι) η συνολική ποσότητα του φυσικού αερίου της Σιβηρίας που θα μεταφέρεται στην Κίνα το 2030 θα φτάσει στα 98 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως ενώ επιπρόσθετα θα εξάγονται και 100 εκατομμύρια τόνοι υγροποιημένου φυσικού αερίου», γράφει ο Γκουίντο Σαντεβέκι, εξηγώντας πώς ο Πούτιν καλύπτει το κενό που άφησαν πίσω τους οι Ευρωπαίοι. Ωστόσο οι ολοένα στενότερες εμπορικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών δεν είναι ισότιμες, καθώς το Κρεμλίνο πλέον εξαρτάται υπερβολικά από το Πεκίνο και αυτό σημαίνει πως τον πρώτο λόγο τον έχει ο Σι.
Το ειρηνευτικό σχέδιο του Πεκίνου
Στην κινεζική πρόταση για την ειρήνη στην Ουκρανία προβλέπεται, μεταξύ των δώδεκα σημείων της, μια «κατάπαυση του πυρός» στο πλαίσιο της οποίας οι ρωσικές δυνάμεις εισβολείς δεν θα εγκατέλειπαν τις θέσεις τους στην Ουκρανία και, επομένως, δεν θα επέστρεφαν στους Ουκρανούς τα εδάφη τους. Σύμφωνα με τον Πούτιν οι κινεζικές προτάσεις «συνάδουν με τη ρωσική προσέγγιση και μπορούν να ληφθούν υπόψη ως βάση για μια ειρηνική διευθέτηση» αλλά «αυτή τη στιγμή δεν βλέπουμε τους Δυτικούς και το Κίεβο έτοιμους για κάτι τέτοιο». Ο Σι Τζινπίνγκ κάνει λόγο για «κινεζική ουδετερότητα», αλλά η Ουάσιγκτον την αμφισβητεί, σημειώνοντας πως εάν ήταν όντως ουδέτερη, η Κίνα «θα έπρεπε να παροτρύνει τη Ρωσία να τερματίσει τη σύγκρουση αποσυρόμενη από τα ουκρανικά εδάφη». Το ζήτημα, όμως, είναι ότι η Κίνα το κάνει αυτό, αλλά με τον δικό της τρόπο.
Η κορεατική λύση
«Πιστεύω ότι η Κίνα προσπαθεί να οδηγήσει τη Ρωσία σε κατάπαυση των εχθροπραξιών, καθώς μόνον αυτό έχει σημασία για το Πεκίνο. Στη συνέχεια οι εμπόλεμες δυνάμεις θα μπορούσαν να μην αναγνωρίσουν οι μεν τις θέσεις των δε, όπως συμβαίνει με τις δύο Κορέες, μεταξύ των οποίων δεν σημειώνονται εχθροπραξίες εδώ και δεκαετίες, δίχως να έχει κηρυχθεί ποτέ το τέλος του πολέμου», εξήγησε, συνομιλώντας με τον Μάρκο Ιμαρίζιο, ο Αλεξέι Μασλόφ, διευθυντής του Ινστιτούτου Ασιατικών και Αφρικανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Μόσχας, κορυφαίος ειδικός στις σχέσεις Ρωσίας-Κίνας και ένα από τους λίγους ρώσους αναλυτές που εξακολουθεί να εκτιμάται στη Δύση.
Γιατί είναι σημαντικό αυτό
Γιατί η κορεατική λύση είναι αυτή που προτείνεται επίσης από πολλούς δυτικούς παρατηρητές, οι οποίοι σίγουρα δεν μπορούν να κατηγορηθούν ως φιλοπουτινικοί, αλλά δεν θεωρούν ρεαλιστική τη συνέχιση του πολέμου, έως ότου οι ρωσικές δυνάμεις να εγκαταλείψουν όλα τα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη, περιλαμβανομένης και της Κριμαίας, η οποία ανήκει ντε φάκτο στη Ρωσία από τον Μάρτιο του 2014. Ζήτημα, ωστόσο, αποτελεί το γεγονός πως η εν λόγω πρόταση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την υπονόμευση του κοινού και ενωμένου (ακόμη) δυτικού μετώπου όσον αφορά τη στήριξη της Ουκρανίας.
Τι πραγματικά θέλει η Κίνα
Αυτό είναι ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο καθώς, παρότι είναι απόλυτα φυσιολογικό το πιο ισχυρό απολυταρχικό κράτος στον κόσμο να αντιμετωπίζεται με δυσπιστία, στην προκειμένη περίπτωση, «όσο περίεργο και εάν φαίνεται, το τέλος του πολέμου είναι πιο σημαντικό για την Κίνα, η οποία είναι στενά συνδεδεμένη με το ευρωπαϊκό εμπόριο και χάνει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια καθημερινά. Τις τελευταίες ημέρες η κυβέρνηση του Πεκίνου άφησε να διαρρεύσει ο φόβος της ότι η διεθνής κρίση θα μπορούσε να καταστεί ανεξέλεγκτη. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσε σύντομα να εξαπλωθεί στο πρόβλημα της Ταϊβάν. Και τότε ολόκληρο το μοντέλο που χτίζει ο Σι θα κινδύνευε με κατάρρευση, από την οποία μόνον η Ουάσιγκτον θα είχε όφελος. Με λίγα λόγια, το Πεκίνο έχει κάθε συμφέρον να σβήσει τη φωτιά στο Ντονμπάς», εξήγησε στην Corriere o Αλεξέι Μασλόφ.
Μια συμμαχία καταδικασμένη να παραπαίει;
«Είναι εύκολο να προβλέψουμε ότι αργά ή γρήγορα η Ρωσία και η Κίνα θα ξαναβρούν αιτίες για ανταγωνισμό. Η σχέση είναι υπερβολικά άνιση υπέρ της Κίνας από άποψη οικονομική, χρηματοπιστωτική και τεχνολογική. Η Ρωσία δεν έχει συνηθίσει να παίζει το ρόλο της αποικίας και η δυσαρέσκεια για την υποταγή στους Κινέζους θα βγει τελικά στην επιφάνεια», γράφει σχετικά σε ανάλυσή του ο Φεντερίκο Ραμπίνι. «Επιπλέον, η Ρωσία διέκοψε τους δεσμούς της με τη Δύση, ωστόσο εκεί εξακολουθεί να βρίσκεται η κύρια αγορά της Κίνας. Αυτό το στοιχείο και μόνο είναι ενδεικτικό: πέρυσι οι εμπορικές συναλλαγές Κίνας-Ρωσίας αυξήθηκαν κατά 30%, με τον όγκο τους ωστόσο να αντιστοιχεί μόλις στο ¼ του όγκου των εμπορικών συναλλαγών ΗΠΑ – Κίνας. Είναι η μεγάλη κινεζική επιφυλακτικότητα αυτή που εξηγεί γιατί, τουλάχιστον επίσημα, μέχρι χθες ο Σι απέφευγε να προμηθεύει με όπλα τα ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία (στην πραγματικότητα, όμως, αύξησε τις πωλήσεις τεχνολογιών “διττής χρήσης” που χρησιμοποιούν οι Ρώσοι σε στρατιωτικές τους επιχειρήσεις», προσθέτει ο ιταλός σχολιαστής.