Σύμβολο της Πόλης του Φωτός, μαζί με τον Πύργο του Αϊφελ, μητροπολιτικός καθεδρικός ναός της γαλλικής πρωτεύουσας και έδρα της αρχιεπισκοπής της Καθολικής Εκκλησίας της Γαλλίας. Η Νοτρ Νταμ ντε Παρί άντεξε στoν χρόνο παρά τις φθορές, παρά τις λεηλασίες, παρά τους βανδαλισμούς που υπέστη ανά τους αιώνες.
Σε αυτήν τη μακριά λίστα από καταστροφές, η πυρκαγιά που ξέσπασε το απόγευμα της Δευτέρας αποτελεί μια νέα και αναπάντεχη συμφορά και όλοι γνωρίζουμε πως, δυστυχώς, θα χρειαστεί καιρός για να αποκατασταθούν πλήρως οι ζημιές, οι οποίες προς το παρόν, δεν είναι καν δυνατόν να εκτιμηθούν με ακρίβεια.
Αρκετοί Γάλλοι, προχωρημένης ηλικίας, γνωρίζουν επίσης πως ενδέχεται να μην προλάβουν να δουν τη Δική τους Κυρία όπως την ήξεραν, με τους δύο πύργους της και το πανύψηλο και αιχμηρό βέλος της που ορθωνόταν στον παρισινό ουρανό. Πρόκειται για μια τραγική καταστροφή, συμβολική όσο και υλική, που έπληξε ένα από τα ιερά μνημεία της Γαλλίας, της Ευρώπης αλλά και ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Από το 1250 και μετά, χρονιά κατά την οποία ολοκληρώθηκε η ανέγερση του ναού, η Νοτρ Νταμ αποτέλεσε σημείο αναφοράς της θρησκευτικής αλλά και της κοσμικής Ιστορίας των Γάλλων, κυρίως, αλλά και άλλων ευρωπαϊκών λαών, δεδομένου ότι εκεί τελέστηκαν γάμοι που ένωσαν χώρες εχθρικές και στέφθηκαν αυτοκράτορες και βασιλιάδες.
Αλλά υπάρχει ακόμα ελπίδα για την Παναγία των Παρισίων, παρά τις εκτεταμένες ζημιές, ελπίδα την οποία προσφέρει το παρελθόν του εμβληματικού καθεδρικού ναού. Γιατί από τον 12ο αιώνα έως και χθες υπέστη αρκετές φορές ανάλογες καταστροφές, πληγές τις οποίες οι Γάλλοι κατάφεραν με το πέρασμα των χρόνων να επουλώσουν.
Η Παναγία των Παρισίων όπως τη γνωρίζαμε έως τη στιγμή που παραδόθηκε στις φλόγες ήταν (εν μέρει) το αποτέλεσμα ανακατασκευών που πραγματοποιήθηκαν κατά τον 19ο αιώνα. Η Παναγία των Παρισίων που έως και χθες έστεκε όρθια στην καρδιά του Παρισιού, όντας διαρκώς πλημμυρισμένη από τουρίστες, όφειλε τη μορφή της σε έναν οραματιστή αρχιτέκτονα, συγγραφέα και ιστορικό της τέχνης, τον Εζέν Εμανουέλ Βιολέ-λε Ντουκ (1814 -1879), τον βασικό πρωταγωνιστή μιας τεράστιας επιχείρησης αποκατάστασης καθεδρικών ναών, κάστρων και παλατιών της μεσαιωνικής περιόδου που είχαν υποστεί σημαντικές καταστροφές την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης.
Εκείνα τα ταραγμένα χρόνια η Νοτρ Νταμ καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς. Οι επαναστατημένοι Γάλλοι λεηλάτησαν τους θησαυρούς της, έλιωσαν τα μέταλλά της και αποκεφάλισαν (ή διέλυσαν ολοσχερώς) τα αγάλματά της. Οχτώ δεκαετίες μετά, κατά το δίμηνο που διήρκεσε η Παρισινή Κομμούνα, ολοκληρώθηκε η καταστροφή όλων όσα είχαν διασωθεί, συμπεριλαμβανομένου και του βέλους της εκκλησίας, το οποίο, αφότου παραδόθηκε στις φλόγες, κατέρρευσε εκ νέου το απόγευμα της Δευτέρας.
Εντός των τειχών της Νοτρ Νταμ έλαβαν χώρα γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία της Γαλλίας αλλά και ολόκληρου του κόσμου. Τον 12ο αιώνα, για παράδειγμα, εντός της Παναγίας των Παρισίων κηρύχθηκε η Τρίτη Σταυροφορία ενώ αρκετούς αιώνες μετά, τον Δεκέμβριο του 1804 πραγματοποιήθηκε εκεί η στέψη του Ναπολέοντα ως αυτοκράτορα των Γάλλων, σκηνή την οποία απαθανάτισε ο Ζακ-Λουί Νταβίντ, ο άνθρωπος, δηλαδή, που λίγα χρόνια νωρίτερα είχε ζωγραφίσει και τον «Θάνατο του Μαρά».
Το 1920 στην ίδια εκκλησία ανακηρύχθηκε αγία η Ιωάννα της Λορένης ενώ εκεί τελέστηκαν και οι νεκρώσιμες ακολουθίες του Σαρλ ντε Γκολ και του Φρανσουά Μιτεράν. Στην Νοτρ Νταμ συγκεντρώθηκαν οι Παριζιάνοι και για να ευχαριστήσουν την Παναγία τους για το τέλος των δύο παγκόσμιων πολέμων που αιμοτοκύλισαν την πατρίδα τους και την υπόλοιπη Ευρώπη.
Υπάρχει, ωστόσο, μια άλλη εικόνα της Παναγίας των Παρισίων, ευρέως πιο διαδεδομένη αλλά και πιο υποβλητική. Πρωταγωνιστής της είναι ο Κουασιμόδος, ο δύσμορφος κωδωνοκρούστης του ναού, ο οποίος αγναντεύει το Παρίσι, όντας κρεμασμένος σε ένα από τα 54 γκαργκόιλ, όπως τον περιγράφει ο Βίκτωρ Ουγκό στο μυθιστόρημα που φέρει το όνομα του κατεστραμμένου, πλέον, ναού.
Τραγική ειρωνεία αποτελεί το γεγονός πως ο εμβληματικός γάλλος λογοτέχνης είχε φανταστεί και περιγράψει στις σελίδες του βιβλίου του την πύρινη καταστροφή που σημειώθηκε τη Δευτέρα στην καρδιά της πρωτεύουσας της Γαλλίας. Το αριστούργημά του, ωστόσο, αποτέλεσε το έναυσμα για την έναρξη σημαντικών εργασιών αποκατάστασης του ναού.
Πλέον, όλοι οι Γάλλοι και όλοι οι Ευρωπαίοι και εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο ευελπιστούν πως κάτι ανάλογο θα συμβεί και τώρα. Γιατί η Παναγία των Παρισίων «πρέπει να συνεχίσει να ζει», όπως δήλωσε λίγο μετά το ξέσπασμα της πυρκαγιάς ο Μπερτράν Ντελανοέ, ο πρώην δήμαρχος της πρωτεύουσας της Γαλλίας.