Τον Φεβρουάριο του 2018 τέσσερις δημοσιογράφοι του Armando.Info, του ανεξάρτητου ερευνητικού μέσου ενημέρωσης στην Βενεζουέλα, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα επικαλούμενοι φόβους κρατικής δίωξης μετά την άσκηση αγωγής εναντίον τους από επιχειρηματία που διατηρεί στενούς δεσμούς με το καθεστώς Μαδούρο. Από τον Απρίλιο του 2017 είχαν ξεκινήσει να ψάχνουν και να δημοσιεύουν έρευνες γύρω από μία περίεργη υπόθεση κρατικής χρηματοδότησης που σχετιζόταν με ένα πρόγραμμα για την παροχή φαγητού στους φτωχούς, όπου εμπλέκονταν offshore εταιρείες οι οποίες, πέρα από τον επιχειρηματία, εμφανίζονταν να συνδέονται και με τον ίδιο τον Πρόεδρο Μαδούρο.
«Πηγαίνουμε προσωρινά στο εξωτερικό για να δημοσιεύσουμε αυτές τις έρευνες», ανέφερε τον Φεβρουάριο ο Τζόζεφ Πόλιτσουκ, ένας εκ των ιδρυτών του Armando.Info. «Είμαι ακόμα λίγο σοκαρισμένος. Δεν περιμέναμε αυτή την αντίδραση» είπε για την αγωγή του επιχειρηματία εναντίον τους και συμπλήρωσε ότι τελικά σχεδιάζουν να επιστρέψουν στην Βενεζουέλα για να συνεχίσουν τις έρευνές τους. Και επέστρεψαν. Και ασχολήθηκαν και με άλλα πέρα από αυτή την υπόθεση.
Tι έγραψε το Armando.Info, στις 4 Ιουλίου 2018, για το θέμα των offshore του κύπριου δικηγόρου Αρτέμη Αρτεμίου και του ταξιδιού του με τον Νίκο Παππά στη νήσο Μαργαρίτα το 2013;
Ποιες είναι οι νέες αποκαλύψεις για τον Μαχέντ Χαλίλ, τον επιχειρηματία με το τζετ του οποίου φέρεται να ταξίδεψαν οι Αρτεμίου και Παππάς από το Καράκας στη νήσο Μαργαρίτα;
Το Protagon, στα πλαίσια της συγκεκριμένης έρευνας των Panama Papers, στην οποία συμμετέχει από ελληνικής πλευράς, συνεργάστηκε με το Armando.Info, το οποίο ιδρύθηκε το 2010 από τρεις διάσημους στη Λατινική Αμερική ερευνητές δημοσιογράφους. Αναδημοσιεύει εδώ το σχετικό με την υπόθεση κείμενο, που αντικατοπτρίζει την ανεξάρτητη δημοσιογραφική οπτική επί του θέματος από την Βενεζουέλα.
Του Εwald Scharfenberg
Το παραδεισένιας ομορφιάς τουριστικό νησί της Καραϊβικής, απέναντι από τις ακτές της Βενεζουέλας στην οποία ανήκει, μετατράπηκε, λίγο καιρό αφότου πέθανε ο πρόεδρος Ούγκο Τσάβες, σε σκηνικό μιας περίεργης υπόθεσης που σχετίζεται με τους φορολογικούς παραδείσους. Μέχρι εκεί ταξίδεψαν ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ (ΣΥνασπισμός ΡΙΖοσπαστικής Αριστεράς), και σήμερα ισχυρός υπουργός της ελληνικής κυβέρνησης, μαζί με έναν κύπριο δικηγόρο, ειδήμονα στις οφσόρ επιχειρήσεις, που εμφανίζεται στα Panama Papers. Δεν είναι γνωστό μεν με ποιους συναντήθηκαν, ξέρουμε όμως πώς ολοκλήρωσαν τη μυστηριώδη οδύσσειά τους: με το ιδιωτικό λίαρ τζετ του Μαχέντ Χαλίλ, επιχειρηματία στενά σχετιζόμενου με το καθεστώς του Καράκας.
Ευρισκόμενη, από το 2015 όταν και ανέλαβε την εξουσία, υπό έντονη πίεση λόγω του εξωτερικού χρέους και της αντιπαράθεσής της με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, υπό τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, μάλλον έχει άλλον ένα λόγο να είναι ανήσυχη: τις σχέσεις της με τη Βενεζουέλα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έκρυψε ποτέ την ιδεολογική συγγένειά του με τον κυβερνώντα τσαβισμό. Ο Τσίπρας, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Ελλάδα, παραβρέθηκε, τον Μάρτιο του 2013, στην κηδεία του «κομαντάντε»-επαναστάτη Ούγκο Τσάβες Φρίας, στο Καράκας. Τον Οκτώβριο του 2016, όμως, μια αποκάλυψη έφερε στο φως μια άλλη πλευρά εκείνων των υπερπόντιων σχέσεων. Τότε έγινε γνωστό πως το 2013 επίσης, αλλά τον Αύγουστο, λίγο ύστερα από την επίσκεψη του Τσίπρα, ένας ισχυρός παράγοντας του ΣΥΡΙΖΑ, ο Νίκος Παππάς, υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης στη σημερινή ελληνική κυβέρνηση, είχε ταξιδέψει επίσης στη Βενεζουέλα, σε μια σχεδόν μυστική επίσκεψη, συνοδευόμενος από έναν κύπριο δικηγόρο με εμπειρία στις οφσόρ επιχειρήσεις, τον Αρτέμη Αρτεμίου.
Αργότερα, χάρη σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2017 στην ελληνική εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος, έγινε γνωστό ότι το ταξίδι του Αυγούστου του 2013 των Παππά και Αρτεμίου είχε ως προορισμό του την τουριστική νήσο Μαργαρίτα της Βενεζουέλας, στη θάλασσα της Καραϊβικής, όπου οι εν λόγω ταξιδιώτες έφτασαν με το ιδιωτικό αεροσκάφος του Μαχέντ Χαλίλ Μαζούμπ, ενός λιβανο-βενεζουελανού επιχειρηματία που διατηρούσε στενές σχέσεις με υψηλά ιστάμενα στελέχη της κυβέρνησης του Νικολάς Μαδούρο. Οι ταξιδιώτες κατέλυσαν στο πολυτελές ξενοδοχείο Ikin Margarita (φωτογραφία κάτω), στο ανατολικό τμήμα του νησιού, στην ακτή Καρδόν.
Η ίδια εφημερίδα είχε αποκαλύψει, ορισμένους μήνες νωρίτερα, ότι ο Αρτέμης Αρτεμίου, ο κύπριος δικηγόρος, είχε επισκεφθεί τουλάχιστον μία φορά το Μέγαρο Μαξίμου, όπου στεγάζεται το γραφείο του έλληνα πρωθυπουργού. Για ποιο λόγο ένας ειδήμων σε επιχειρήσεις που εδρεύουν σε φορολογικούς παραδείσους επισκεπτόταν το γραφείο του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και ταξίδευε με τον μέλλοντα πανίσχυρο υπουργό;
Ο υπουργός Νίκος Παππάς παραδέχτηκε ότι είχε επισκεφθεί τη Βενεζουέλα το 2013, δίχως να κατονομάσει όμως τον Αρτεμίου, τον κύπριο δικηγόρο ειδικευμένο στις οφσόρ επιχειρήσεις, ως συνοδό του. Είπε απλώς ότι στο ταξίδι συμμετείχαν «και άλλα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ».
Σύμφωνα με τον Παππά, το ταξίδι του στη λατινοαμερικάνικη χώρα δεν είχε τίποτα το επιλήψιμο αφού, σε κάθε περίπτωση, εκείνη την εποχή δεν ήταν ακόμα δημόσιος λειτουργός. Διαβεβαίωσε ότι κίνητρο του ταξιδιού ήταν η πρόθεση να προετοιμάσει μια πιθανή επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στο Καράκας –στο οποίο ο Τσίπρας είχε βρεθεί μόλις πέντε μήνες πριν– και να διερευνήσει την πιθανότητα αγοράς αγροτικών προϊόντων από τη Βενεζουέλα — κάτι ελάχιστα πιστευτό, αν λάβουμε υπόψη μας τη χρόνια έλλειψη σε τρόφιμα και άλλα βασικά προϊόντα που είχε αρχίσει να γίνεται ακόμα πιο έντονη στα πρώτα βήματα της διακυβέρνησης υπό τον Νικολάς Μαδούρο.
Ο οικονομικός κολοσσός Χαλίλ
Η αποκάλυψη όμως ότι το ταξίδι του Νίκου Παππά στη νήσο Μαργαρίτα είχε γίνει με τη συνοδεία του Αρτεμίου, και με το λίαρ τζετ του Χαλίλ, προσέδωσε νέες διαστάσεις στο ζήτημα. Το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, η Νέα Δημοκρατία, ζήτησε εκ νέου να αρχίσει κοινοβουλευτική έρευνα για το εν λόγω ζήτημα, ώστε τόσο ο Παππάς όσο και ο πρωθυπουργός Τσίπρας να προσέλθουν στη Βουλή προκειμένου να δώσουν εξηγήσεις ενώπιον των βουλευτών.
Ο Μαχέντ Χαλίλ, μαζί με τον μεγαλύτερό του αδελφό, Χαλέντ, έχουν στήσει στη Βενεζουέλα έναν οικονομικό κολοσσό επιχειρηματικών και βιομηχανικών συμφερόντων, υπό τη σκέπη του μπολιβαριανού καθεστώτος που ασκεί την εξουσία στη χώρα από το 1999. Θεωρούνται στενοί συνεργάτες της κυβέρνησης, κυρίως δύο υψηλά ιστάμενων στελεχών, του Διοσντάδο Καμπέγιο Ροντόν, σημερινού προέδρου της Εθνικής Συντακτικής Συνέλευσης, και του Χόρχε Ροντρίγκες Γκόμες, υπουργού Πληροφοριών και Επικοινωνιών.
Τουλάχιστον σε έναν από τους Χαλίλ, στον Μαχέντ, έχει απαγορευθεί, από το 2004, η είσοδος στις ΗΠΑ, λόγω υποψιών για ξέπλυμα μαύρου χρήματος, όπως είχε γράψει εκείνη την εποχή η εφημερίδα The Miami Herald. Η ποινή τού είχε επιβληθεί παρ’ όλο που την ίδια περίοδο μια επιχείρηση των Χαλίλ, η Hardwell Computer Inc, εκπροσωπούσε στη Βενεζουέλα τη Raytheon, μια αμερικανική εταιρεία που είχε υπογράψει το καθόλου ευκαταφρόνητο συμβόλαιο για την αντικατάσταση του συστήματος ραντάρ στον διεθνή αερολιμένα «Σιμόν Μπολίβαρ» της Μαϊκετία, που εξυπηρετεί το Καράκας.
O όμιλος των αδελφών Χαλίλ περιλαμβάνει από εταιρείες τεχνολογίας ή τροφίμων μέχρι επιχειρήσεις τουριστικού ενδιαφέροντος ή αστικού καθαρισμού. Δραστηριοποιείται και στον Παναμά και, όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς στα αρχεία της εταιρείας παροχής νομικών υπηρεσιών Mossack Fonseca από την οποία διέρρευσαν τα αποκαλούμενα Panama Papers, τουλάχιστον μέχρι το 2006 πλήρωνε το κόστος συντήρησης δύο εταιρειών που είχαν ως έδρα τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους, της Henvale Holdings Ltd και της Vadin Services S.A., από ένα λογαριασμό του Μαχέντ Χαλίλ στην Premier Bank International που εδρεύει στο Κουρασάο.
Το 2014 η Γενική Εισαγγελία της Βενεζουέλας ξεκίνησε προκαταρκτική έρευνα, έπειτα από καταγγελίες για παράνομες συναλλαγές, εναντίον επιχειρήσεων ανάμεσα στους μετόχους των οποίων εμφανιζόταν ο Μαχέντ Χαλίλ· πρόκειται για τις Hardwell Computer Inc, Corporación Meditech, KM Logistic, Santa Mónica Cotton Trading Company, Qualcomm Telesistemas, Cobijas Josdo, Pacific Rim Energy, Importadora DYFCA, Grupo DJML, Importadora Paquito, Administradora Servimeta και Productos Piscícolas Propisca. Ταυτόχρονα σχεδόν, το Ministerio Publico, ανεξάρτητο δικαστικό όργανο υπό την αιγίδα της Γενικής Εισαγγελίας, είχε ξεκινήσει την ίδια διαδικασία εναντίον της εταιρείας Yatritonic C.A. του Χαλέντ Χαλίλ, λόγω υπονοιών για «παράνομη απόκτηση συναλλάγματος». Πρωτύτερα, το 2012, το γραφείο της Λουίζα Ορτέγκα Ντίας, που κατείχε τότε το αξίωμα της Εισαγγελέως, είχε διεξάγει έρευνες για μια άλλη επιχείρηση της οικογενείας, την Hornos Eléctricos de Venezuela S.A. (Hevensa). Σε καμία από τις προαναφερθείσες υποθέσεις δεν βρέθηκαν ενδείξεις για εγκληματική δραστηριότητα.
Μια ακόμα υπόθεση των αδελφών Χαλίλ, η οποία δεν πέρασε απαρατήρητη από την ελληνική εφημερίδα, έλαβε χώρα τον Νοέμβριο του 2015. Στην εν λόγω περίπτωση, πράκτορες της DEA (του αμερικανικού Ειδικού Σώματος κατά των Ναρκωτικών) συνέλαβαν στην Αϊτή, σε μια μυστική επιχείρηση, δύο ανιψιούς της Πρώτης Κυρίας της Βενεζουέλας, της Σίλια Φλόρες, οι οποίοι προσπαθούσαν να ολοκληρώσουν στο έδαφος της εν λόγω χώρας της Καραϊβικής την πώληση ενός φορτίου κοκαΐνης. Ο Φράνκιου Φρανσίσκο Φλόρες και ο Εφραΐν Κάμπος, που στη συνέχεια καταδικάστηκαν σε 18ετή κάθειρξη από δικαστήριο της Νέας Υόρκης, ταξίδευαν τότε με αεροσκάφος της βενεζουελανικής εταιρείας αποκομιδής σκουπιδιών Sabenpe, στη διοίκηση της οποίας απαντάται το όνομα του Χαλέντ Χαλίλ Μαζούμπ, στη θέση του αναπληρωτή διευθυντή.
Κάλυψη στην Κύπρο
Ο κύπριος δικηγόρος Αρτέμης Αρτεμίου –ένας από τους ταξιδιώτες στη νήσο Μαργαρίτα και επισκέπτης του γραφείου του έλληνα πρωθυπουργού– εξετέθη στην κοινή γνώμη της πατρίδας του τον Απρίλιο του 2016, όταν το όνομά του εμφανίστηκε στα αποκαλούμενα Panama Papers.
Ως ιδιοκτήτες των εταιρείων εμφανίζονταν τρίτα άτομα που «δεν ήταν Πολιτικώς Εκτεθειμένα Πρόσωπα (ΠΕΠ) ούτε στην Κύπρο ούτε στην Ελλάδα», διαβεβαίωνε ο Αρτεμίου σε γραπτή του δήλωση, στην οποία απέδιδε το όλο δημοσίευμα σε μια προσπάθεια να «σχετιστούν οι επαγγελματικές μου δραστηριότητες με τα πολιτικά τεκταινόμενα στην Ελλάδα». Θέλησε δε να μειώσει τη βαρύτητα των καταγγελιών λέγοντας ότι από τις 7.000 κυπριακές επιχειρήσεις που εμφανίζονται στα Panama Papers, εκείνος σχετιζόταν μόνο με τρεις.
Παρ’ όλα αυτά, μια νέα συγκομιδή από σχεδόν 1,3 εκατομμύρια έγγραφα τα οποία έχουν διαρρεύσει από τnν κλειστή πλέον παναμέζικη εταιρεία παροχής νομικών υπηρεσιών Mossack Fonseca, και τα οποία αποκτήθηκαν από την εφημερίδα του Μονάχου, Süddeutsche Zeitung, και διανεμήθηκαν με τη διαμεσολάβηση της Διεθνούς Κοινοπραξίας Διερευνητικών Δημοσιογράφων (ICIJ, τα αρχικά της στα αγγλικά) υπό το όνομα Panama Papers 2, παρουσιάζει μια νέα και πιο πλήρη εικόνα όσον αφορά τους δεσμούς του κύπριου δικηγόρου με τις προαναφερθείσες εταιρείες.
- Διαβάστε ακόμα: Νέα στοιχεία για τις offshore του Αρτέμη Αρτεμίου
Όπως μας ενημερώνει από την Αθήνα ο δημοσιογράφος Χάρης Καρανίκας, από το σάιτ Protagon.gr, τα έγγραφα που περιλαμβάνονται στη νέα διαρροή δείχνουν ότι ο Αρτεμίου ήταν, ακόμα και το 2017, ο Τελικός Δικαιούχος, και όχι απλώς ο διαμεσολαβητής ή o διαχειριστής, δύο εκ των εταιρειών που εμφανίζονται στα Panama Papers. Γιατί, άραγε, είπε ψέματα στην τελευταία του δήλωση, στην οποία ανέφερε ότι οι εν λόγω επιχειρήσεις ανήκαν σε τρίτους;
Τα έγγραφα αποκαλύπτουν επίσης ότι ο Αρτεμίου ζήτησε από την παναμέζικη εταιρεία παροχής νομικών υπηρεσιών Mossack Fonseca να λύσει και να εκκαθαρίσει μια από αυτές τις εταιρείες, την Pizzazz Limited, τον Απρίλιο του 2017, την εποχή ακριβώς που γινόταν γνωστό στην Ελλάδα το ταξίδι του δικηγόρου με τον μέλλοντα υπουργό Νίκο Παππά με αεροσκάφος του λιβανεζο-βενεζουελανού επιχειρηματία Μάζεντ Χαλίλ.
Και κάτι ακόμα: η Pizzazz Limited είχε παράσχει συμβουλευτικές υπηρεσίες, μεταξύ άλλων μια μελέτη της αγοράς για μια επιχείρηση παραγωγής λιπασμάτων.
Μια πηγή διαβεβαίωσε το Armando.Info ότι μία τουλάχιστον από τις επιχειρήσεις του ομίλου Χαλίλ, η Distribuidora Agromar, εμπορευόταν αγροτικά σκευάσματα, όπως λιπάσματα.
Καθώς έρχονται στο φως νέες ενδείξεις, είναι ξεκάθαρο ότι απέχουμε πολύ ακόμα από το να καταλάβουμε πλήρως την περίεργη σχέση ανάμεσα σε έναν κύπριο δικηγόρο που ειδικεύεται σε οφσόρ επιχειρήσεις, υψηλά ιστάμενους αξιωματούχους της ελληνικής κυβέρνησης και βενεζουελανούς επιχειρηματίες που αρέσκονται στο να προσφέρουν υπερ-ωκεάνιες διευκολύνσεις.
(*) Αυτό το ρεπορτάζ έγινε στο πλαίσιο των Panama Papers 2, μια σειρά άρθρων που βασίζονται σε έγγραφα που διέρρευσαν και τα οποία αποκτήθηκαν από τη γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung του Μονάχου, και διανεμήθηκαν μέσω της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) που εδρεύει στην Ουάσινγκτον. Με τη συνεισφορά του Χάρη Καρανίκα από το Protagon.gr