Νεότερα δεδομένα για τη μεταδοτικότητα του κορονοϊού προκύπτουν από νέα ανάλυση, τα οποία ενδέχεται να αλλάξουν τις ημέρες της κατ’ οίκον απομόνωσης.
Σύμφωνα με τους New York Times, η περίοδος που είναι κάποιος που νοσήσει από Covid-19 πιο μεταδοτικός, είναι δύο ημέρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων και πέντε ημέρες μετά από αυτά. Εννοείται ότι όσο έχει συμπτώματα, είναι και μεταδοτικός, ακόμη και αυτά διαρκέσουν περισσότερες από 10 ημέρες.
Ασθενείς που έχουν εκδηλώσει έντονα συμπτώματα ή έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, μπορεί να χρειαστούν και 20 μέρες μέχρι να αντιμετωπίσουν τον ιό από τον οργανισμό τους, σύμφωνα με άλλες μελέτες.
Ακόμη όμως και ήπια περιστατικά, μπορεί να έχουν υψηλό ιικό φορτίο, δηλαδή να είναι μεταδοτικά, για περίπου μία εβδομάδα, σύμφωνα με τη νέα ανάλυση.
Eνα άλλο βασικό πρόβλημα είναι ότι πολλοί κάνουν τεστ κορονοϊού αφού περάσουν τουλάχιστον μία έως δύο μέρες αφότου αρχίσουν να νιώθουν άρρωστοι. Αν προστεθεί και η καθυστέρηση δύο έως τριών ημερών για να βγουν τα αποτελέσματα του μοριακού τεστ, τότε συχνά μαθαίνει κανείς ότι έχει μολυνθεί από τον κορονοϊό, όταν πια πλησιάζει προς το τέλος της πιο μεταδοτικής περιόδου του. Το πρόβλημα αυτό λειαίνεται, κατά κάποιον τρόπο, με τα γρήγορα τεστ ανίχνευσης αντιγόνου (rapid tests).
Τα δεδομένα που έχουν συλλεγεί μέχρι σήμερα φέρνουν στην επιφάνεια ένα μεγάλο δίλημμα: αν οι αρχές υγείας μειώσουν τον χρόνο καραντίνας στο σπίτι, μήπως θα είναι πιο εύκολο να τηρήσουν το μέτρο οι πολίτες, ή μήπως, θα ήταν καλύτερο να επεκτείνουν τον χρόνο απομόνωσης, ακόμη και αν αυτό έχει αντίκτυπο στην οικονομία;
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, προτείνουν τα άτομα που έχουν μολυνθεί από κορονοϊό να παραμένουν σε απομόνωση για τουλάχιστον 10 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων τους. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ΝΥΤ υπάρχουν σκέψεις να μειωθεί ο χρόνος αυτός και ενδέχεται την επόμενη εβδομάδα να εκδοθούν νέες κατευθυντήριες οδηγίες.
Στην Ευρώπη, τα μέτρα είναι πολύ πιο ενημερωμένα προς αυτήν την κατεύθυνση. Ηδη πριν από περίπου ένα μήνα, η χώρα μας υιοθέτησε την οδηγία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) για την καραντίνα στο σπίτι.
Τα νέα πρωτόκολλα που ισχύουν στην Ελλάδα εδώ και τρεις εβδομάδες προβλέπουν καραντίνα κατά περίπτωση που ξεκινά από τις 10 και φτάνει μέχρι και τις 20 ημέρες (εδώ).
Ωστόσο, κάθε χώρα μπορεί να υιοθετήσει το δικό τους πρόγραμμα απομόνωσης, καθώς είναι κάτι που αποφασίζουν οι υγειονομικές αρχές σε τοπικό επίπεδο.
Τον Σεπτέμβριο η Γαλλία μείωσε από 14 σε επτά τις απαιτούμενες μέρες απομόνωσης των ατόμων που διαγιγνώσκονται με τον κορονοϊό, ενώ η Γερμανία εξετάζει την περαιτέρω μείωση στις πέντε μέρες.
Πρόσφατη έρευνα στη Βρετανία αποκάλυψε ότι μόνο ο ένας στους πέντε ανθρώπους απομονώνεται πραγματικά για δέκα μέρες μετά την εκδήλωση των συμπτωμάτων.
«Ακόμη κι αν κάνουμε περισσότερα τεστ, αν δεν μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι θα αυτοαπομονωθούν, τότε δεν νομίζω ότι θα μπορέσουμε να ελέγξουμε την εξάπλωση του κορονοϊού», εξηγεί η λοιμωξιολόγος δρ Μάγκε Τσέβικ από το Πανεπιστήμιο Σεντ Αντριους της Σκωτίας, επικεφαλής πρόσφατης σημαντικής μεγάλης μελέτης που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Lancet Microbe, σύμφωνα με την οποία είναι πιθανότερο κάποιος φορέας του SARS-CoV-2 να τον μεταδώσει έως την πέμπτη ημέρα από την έναρξη των συμπτωμάτων του.
Η μελέτη (μετα-ανάλυση) επιβεβαιώνει ότι ένα άτομο είναι περισσότερο μεταδοτικό στο αρχικό στάδιο της λοίμωξης Covid-19, όταν συνήθως έχει μεγαλύτερο ιικό φορτίο. Γι’ αυτό, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι κρίσιμη η έγκαιρη απομόνωση όσων έχουν μολυνθεί.
Προηγούμενες έρευνες είχαν καταλήξει στην εκτίμηση ότι οι άνθρωποι είναι πιο μεταδοτικοί μία έως δύο μέρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων. Σε συνδυασμό και με τη νέα ανάλυση, η πρώτη εβδομάδα της λοίμωξης φαίνεται να είναι η πιο επικίνδυνη για μετάδοση.
Πενθήμερη απομόνωση
Λοιμωξιολόγοι όπως η δρ Τσέβικ τάσσονται πλέον υπέρ της πενθήμερης απομόνωσης. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι δηλώσεις του δρος Μάικλ Μίνα από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, ο οποίος τονίζει ότι «ακόμη κι αν κάνει κάποιος αμέσως το μοριακό τεστ PCR, την πρώτη κιόλας μέρα των συμπτωμάτων του, εωσότου πάρει τα αποτελέσματα, το 90% της αποβολής του κορονοϊού στο περιβάλλον του θα έχει ολοκληρωθεί, καθώς, όπως έδειξε και η νέα μετα-ανάλυση, το παράθυρο μετάδοσης είναι πολύ σύντομο».
Σύμφωνα με τον επιδημιολόγο Στέφαν Μπάραλ του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς, αν μια μικρότερη περίοδος απομόνωσης ενθαρρύνει περισσότερους ανθρώπους να αυτόαπομονωθούν, το όφελος θα είναι μεγαλύτερο από τον όποιο αυξημένο κίνδυνο για την κοινότητα, επειδή λίγοι ασθενείς θα συνεχίσουν να αποβάλουν ένα μικρό ιικό φορτίο μετά την πέμπτη μέρα από την έναρξη των συμπτωμάτων τους. Σε αυτό το δεδομένο συμφωνεί και η ιολόγος Αντζελα Ρασμούσεν του Πανεπιστημίου Τζορτζτάουν της Ουάσιγκτον.
Υπενθυμίζεται ότι οι ασυμπτωματικοί ασθενείς συνήθως φαίνεται να αποβάλλουν τον κορονοϊό ακόμη πιο γρήγορα, αλλά στο μεταξύ τον έχουν μεταδώσει σε άλλους γύρω τους.
Οι ηλικιωμένοι μεταδίδουν τον ιό για περισσότερες μέρες από ό,τι οι νέοι και τα παιδιά, είναι όμως πολύ σπάνιο να είναι μεταδοτικοί μετά από εννέα μέρες λοίμωξης.
Επειδή η μεταδοτικότητα του κορονοϊού κορυφώνεται αρκετά γρήγορα, μια συνέπεια είναι ότι κινδυνεύουν περισσότερο να κολλήσουν οι γιατροί και νοσηλευτές στις απλές κλινικές νοσηλείας και όχι στις μονάδες εντατικής θεραπείας, όπου όταν πια φθάνει ο ασθενής, βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο και συνήθως δεν είναι πια τόσο μεταδοτικός.
Η Τσέβικ συμβουλεύει όποιο νιώθει το παραμικρό σύμπτωμα, όπως ενοχλήσεις στο λαιμό και πόνους στο κεφάλι ή στους μυς ακόμη και αν δεν έχει διαγνωστεί με κορονοϊό να απομονώνεται και έπειτα να κάνει ένα γρήγορο τεστ για να επιβεβαιώσει αν έχει κολλήσει ή όχι.
Χρήσιμα θα είναι εν προκειμένω τα νέα κατ’ οίκον γρήγορα τεστ, που θα δείχνουν άμεσα αν κάποιος έχει κορονοϊό. Αυτά δεν έχουν εγκριθεί ακόμη στην Ευρώπη, κυκλοφορούν όμως με συνταγή γιατρού στις ΗΠΑ (εδώ).