Μια κωμόπολη στην Τοσκάνη βρίσκει πανηγυρικά την θέση της στον “χάρτη” της τέχνης, καθώς ένας ιταλός ιστορικός την συνδέει με το πιο διάσημο πορτρέτο στον κόσμο, τη Μόνα Λίζα. Ο Σιλβάνο Βιντσέτι δεν έχει καμία αμφιβολία ότι πίσω από την αινιγματική Μόνα Λίζα απεικονίζεται η γέφυρα που υπήρχε στο Αρέτσο και από την οποία σήμερα σώζεται μόνο ένα μέρος. Πρόκειται για την γέφυρα Ρομίτο ντι Λατερίνα, η οποία στο παρελθόν είχε έξι τόξα, αλλά σήμερα σώζεται μόνο το ένα. Σύμφωνα με δημοσίευμα των βρετανικών Times, ο ιστορικός ισχυρίζεται πως έτσι λύνεται ένα μυστήριο του γνωστού πίνακα που πυροδότησε ατέλειωτες συζητήσεις.
Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ζωγράφισε την Μόνα Λίζα στη Φλωρεντία, στις αρχές του 16ου αιώνα. H ταυτότητα της γυναίκας, έχει προκαλέσει τόσες συζητήσεις, όσες και το φόντο του πίνακα. Σύμφωνα με τις ισχυρότερες θεωρίες η Μόνα Λίζα πιστεύεται ότι είναι η Λίζα ντελ Τζιοκόντο. Οι θεωρίες που έχουν υποστηριχθεί κατά το παρελθόν για το τοπίο στο φόντο είναι αρκετές, και μεταξύ αυτών επικρατέστερες ήταν δύο: ότι πρόκειται για την γέφυρα Πόντε Μπουριάνο, κοντά στη Λατερίνα ή για την γέφυρα Πόντε Μπόμπιο, στην Πιατσέντζα.
Με βάση ιστορικά ντοκουμέντα και εικόνες από drones και συγκρίνοντας τον πίνακα με τις φωτογραφίες της περιοχής, ο Βιντσέτι δηλώνει ότι πίσω από τη Μόνα Λίζα απεικονίζεται «η ρομανο- ετρουσκική γέφυρα Ρομίτο». Το βασικό επιχείρημα της θεωρίας αυτής είναι ο αριθμός των τόξων της γέφυρας: αυτή που ζωγράφισε ο Λεονάρντο είχε τέσσερα τόξα, όπως ακριβώς και η γέφυρα Ρομίτο. Η Πόντε Μπουριάνο είχε έξι τόξα, ενώ η Πότε Μπόμπιο περισσότερα από έξι. Σήμερα σώζεται μόνο ένα από τα τόξα της γέφυρας Ρομίτο, που συνδέει τις δύο όχθες του ποταμού Αρνο και τα θεμέλια της κατασκευής, στην αντίπερα όχθη από εκεί που βρίσκεται το τόξο.
Εγγραφα που ανήκουν στην οικογένεια των Μεδίκων και εντοπίστηκαν στα κρατικά αρχεία της Φλωρεντίας δείχνουν ότι η συγκεκριμένη γέφυρα ήταν «πολυσύχναστη και λειτουργική» στο διάστημα μεταξύ των ετών 1501-1503. Μάλιστα, την εποχή εκείνη ο Λεονάρντο ντα Βίντσι βρισκόταν στην περιοχή Βαλ ντ΄Αρνο, στις υπηρεσίες του καρδινάλιου Καίσαρα Βοργία, που ήταν γόνος μίας από τις πιο γνωστές οικογένειες της αναγεννησιακής Ιταλίας. Εκείνη την εποχή, ο σπουδαιος ζωγράφος άρχισε να εργάζεται για το πορτρέτο του της Λίζα Γκεραρντίνι, της συζύγου ενός πλούσιου εμπόρου υφασμάτων, του Φραντσέσκο ντελ Τζιοκόντο, το 1503. Επίσης, εκείνη την εποχή, απασχολούνταν προσφέροντας τις υπηρεσίες του στην περιοχή της κοιλάδας του Αρνο ως μηχανικός και από τον Πιέρο Σοντερίνι, προύχοντα της Φλωρεντίας. Παράλληλα, συχνά επισκεπτόταν έναν συγγενή του, στο Φιέζολε. Η συγκεκριμένη γέφυρα εξυπηρετούσε την σημαντική μείωση του χρόνου για το ταξίδι μεταξύ Αρέτσο, Φιέζολε και Φλωρεντίας.
Ο Βιντσέτι ισχυρίζεται πως υπολόγισε το πλάτος της κοίτης του ποταμού στο σημείο όπου είχε ανεγερθεί η γέφυρα και – με βάση τις διαστάσεις του τόξου που παραμένει όρθιο – διαπίστωσε πως με το σύνολο των τεσσάρων τόξων που είχαν το ίδιο μέγεθος, καλυπτόταν επακριβώς η γεφύρωση ανάμεσα στις όχθες του ποταμού. Παράλληλα υποστήριξε ότι η γέφυρα, που ήταν μια πολυσύχναστη αρτηρία εκείνη την εποχή, χρησιμοποιήθηκε αναμφίβολα από τον σπουδαίο ζωγράφο, ενώ ταξίδευε έφιππος μεταξύ του Αρέτσο, της Φλωρεντίας και του Φιέζολε, όπου μάλλον επισκεπτόταν τον θείο του. «Οπου κι αν πήγαινε ο Λεονάρντο έκανε ρεαλιστικά σχέδια. Στο τοπίο της Μόνα Λίζα υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες από τον πραγματικό κόσμο», δήλωσε ο Βινσέντι λέγοντας ότι «χρησιμοποίησε φωτογραφία drone για πρώτη φορά για να προσδιορίσει ποια είναι αυτά».
Η δήμαρχος της Λατερίνα, Σιμόνα Νέρι δήλωσε ότι η θεωρία του Βιντσέτι έχει προκαλέσει ενθουσιασμό στην κωμόπολη των 3.500 κατοίκων. «Χρειάζεται να προσπαθήσουμε να προστατεύσουμε ό,τι έχει μείνει από τη γέφυρα, κάτι που απαιτεί χρηματοδότηση», πρόσθεσε. Πάντως, η θεωρία του ιστορικού θα προκαλέσει ενόχληση στο γειτονικό Μπουριάνο, όπου δίπλα στην πινακίδα για τη γέφυρα του χωριού, υπάρχει και ένα πόστερ της Μόνα Λίζα, με το οποίο επιχειρείται η σύνδεση του διάσημου πίνακα με την περιοχή.
Η «Μόνα Λίζα», η οποία προσελκύει δύο εκατομμύρια επισκέπτες στο Λούβρο στο Παρίσι κάθε χρόνο, αποτελεί αντικείμενο ακούραστης έρευνας εδώ και αιώνες. Εχει περιγραφεί ποικιλοτρόπως σε ακαδημαϊκές εργασίες ως έγκυος, χωρίς μπροστινά δόντια, με υψηλή χοληστερόλη, να πάσχει από παράλυση Bell, ακόμη και ως άνδρας, εραστής του ντα Βίντσι! Ο πίνακας ονομάζεται «la Gioconda», που σημαίνει «η Χαμογελαστή», αλλά είναι και ένα λογοπαίγνιο με το όνομα της Λίζα Τζεραρντίνι, της τρίτης γυναίκας του Φραντσέσκο ντελ Τζιοκόντο, του πλούσιου εμπόρου που γνωριζόταν προσωπικά με τον ντα Βίντσι.
Το πορτρέτο, πάντως, της Μόνα Λίζα είναι διαφορετικό από τα άλλα της εποχής του. Στη Φλωρεντία του 16ου αιώνα τα πορτρέτα δεν ήταν απεικονίσεις χαρακτήρων, αλλά μάλλον εμβλήματα του πλούτου και της κοινωνικής θέσης. Το φόρεμα της Τζιοκόντα, όμως, είναι κλασικό και λιτό, ενώ παρ’ όλο που είναι παντρεμένη, δεν φοράει κοσμήματα, ούτε καν βέρα. Τα λυτά της μαλλιά θα μπορούσαν να θεωρηθούν ένδειξη χαλαρών ηθών, ενώ το βλέμμα της, που κοιτάζει θαρραλέα ευθεία – αντί να χαμηλώνει από σεμνοτυφία – είναι ένα ακόμη ζήτημα που προβληματίζει τους ειδικούς. Πριν από τρία χρόνια, ένας διαπρεπής ιταλός ιστορικός τέχνης, ο Αντόνιο Φορτζελίνο, υποστήριξε ότι ο δρόμος πίσω από τον δεξιό της ώμο ήταν στην πραγματικότητα ένα ποτάμι, καθώς εργάστηκε για να αποκαταστήσει ένα αντίγραφο που κρατήθηκε στην Ιταλία και ήταν γνωστό ως “Torlonia Gioconda”. «Είναι ένα σύμβολο γονιμότητας χαρακτηριστικό του Λεονάρντο ντα Βίντσι», ισχυριζόταν. «Σε τελική ανάλυση, αυτό είναι το πορτρέτο μιας νεαρής συζύγου.»