Η Miquela Sousa έχει συνεργαστεί με το σούπερ μόντελ Μπέλα Χαντίντ, σε καμπάνιες της Prada και της Burberry, ενώ κυκλοφόρησε επίσης ένα επιτυχημένο single στο Φεστιβάλ Lollapalooza αποκτώντας έναν στρατό σχεδόν 3 εκατ. θαυμαστών στο Instagram.
Αλλά η Miquela δεν είναι μια συνηθισμένη σταρ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Στην πραγματικότητα, η αμερικανοβραζιλιάνα με τις φακίδες, τραγουδίστρια, μοντέλο και influencer, που ποζάρει συχνά πλάι σε celebrities όπως ο ράπερ Diplo και η τραγουδίστρια Σαμάνθα Ουρμπάνι, δεν είναι καν άνθρωπος, αλλά ρομπότ…
Η Σινέιντ Μπόβελ, μοντέλο με έδρα τη Νέα Υόρκη είδε «για πρώτη φορά τη Miquela σε μια φωτογραφία της στη σελίδα Explore του Instagram», λέει στην Telegraph και αμέσως αναρωτήθηκε «είναι πραγματικό αυτό το άτομο ή όχι; Υπάρχει κάτι πολύ περίεργο εδώ».
Η 19χρονη Miquela ή Lil Miquela, είναι ένα «change-seeking robot» («ρομπότ αναζήτησης αλλαγών»), όπως περιγράφεται, που σχεδιάστηκε από την Brud, μια startup ρομποτικής και τεχνητής νοημοσύνης με έδρα το Λος Άντζελες, που ιδρύθηκε από τη Σάρα ΝτεΚου και και τον Τρέβορ ΜκΦέντρις. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο Instagram το 2016, κερδίζοντας γρήγορα ακολούθους χάρη στις έξυπνες λεζάντες και τις επιμελημένες αναρτήσεις της.
Το 2018 ο λογαριασμός της Miquela χακαρίστηκε από τη Bermuda, έναν άλλο φανταστικό χαρακτήρα της Brud, και τότε αποκαλύφθηκε ότι ήταν μια εικόνα που δημιουργήθηκε από υπολογιστή (CGI): «Δεν είμαι άνθρωπος, αλλά είμαι ακόμα άτομο;» έγραψε μετά την αποκάλυψη.
Η Miquela, λοιπόν, υπάρχει μόνο στον εικονικό κόσμο, είναι όμως μια σταρ των social media, που φέρνει πραγματικά χρήματα. Οι αναρτήσεις της στο Instagram είναι χορηγούμενες, κάθε μια αποφέρει στην Brud περίπου 9.000 ευρώ και περίπου 8 εκατ. ευρώ ετησίως.
Δεν είναι η μόνη. Η ομάδα μοντέλων CGI που έχει εμφανιστεί στη βιομηχανία της μόδας (έχει τζίρο 250 δισ. ευρώ) μεγαλώνει συνεχώς και η πανδημία έχει βοηθήσει την επιτυχία τους.
Η βιομηχανία της μόδας αγωνίζεται
Η Shudu Gram, CGI της Νότιας Αφρικής, για παράδειγμα, έχει δουλέψει για τη Fenty, μάρκα καλλυντικών της Ριάνα, καθώς και για διαφημιστικές καμπάνιες της Ellesse και του Balmain. Και πέρυσι, «περπάτησε» στο κόκκινο χαλί ως ολόγραμμα για τα βραβεία Bafta φορώντας ένα ψηφιακό φόρεμα Swarovski.
Ο Blawko, άλλο ένα ψηφιακό άβαταρ που δημιουργήθηκε από την Brud, έχει διαφημίσει τα αθλητικά παπούτσια Yeezy και υπολογίζεται ότι κερδίζει περίπου 800 ευρώ για κάθε ανάρτηση. Το εικονικό μοντέλο Imma, εν τω μεταξύ, έχει συνεργαστεί με μάρκες όπως η Porsche και η Ikea, ενώ επίσης πόζαρε για την ιαπωνική έκδοση του περιοδικού i-D μαζί με πραγματικά μοντέλα για την προώθηση των καλλυντικών Kanebo Cosmetics.
Για να καταλάβεις ότι αυτά τα μοντέλα είναι ψεύτικα, «πρέπει να τα κοιτάξεις πολύ προσεκτικά», λέει η Μπόβελ. «Εμείς οι μιλένιαλς είμαστε πολύ εξοικειωμένοι με τις φωτογραφίες που υφίστανται συνεχώς επεξεργασία. Υπάρχει λοιπόν αυτή η θολή γραμμή: είναι ψεύτικη; Ή μήπως την έχουν επεξεργαστεί υπερβολικά;», αναρωτιέται.
Ο Κάμερον-Τζέιμς Γουίλσον, ο βρετανός designer της Shudu Gram, λέει ότι οι οίκοι μόδας που προηγουμένως απέρριπταν τα εικονικά μοντέλα, τον πλησιάζουν τώρα ζητώντας βοήθεια για τις καμπάνιες τους κατά τη διάρκεια του lockdown: «Η βιομηχανία της μόδας αγωνίζεται, για να είμαι ειλικρινής», λέει.
«Υπάρχει μεγάλη ζήτηση από τους οίκους αυτή τη στιγμή», προσθέτει ο Μάικλ Μουσάντου, συνιδρυτής του πρακτορείου εικονικών μοντέλων Lalaland στο Άμστερνταμ, «τα ζητήματα με την παραδοσιακή φωτογράφιση τους έκαναν πραγματικά να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις», λέει.
Τα εικονικά μοντέλα είναι σχετικά φθηνά, εύκολα στη χρήση και απλά σε κλίμακα. Καταργούν την ανάγκη για χώρους, φωτογράφους, μακιγιέρ, κομμωτές και στυλίστες. Επιπλέον, έχουν τριπλάσια επιρροή στο κοινό σε σχέση με τους πραγματικούς influencers, ισχυρίζεται ο Γουίλσον.
Εξάλλου, υπάρχουν και περιβαλλοντικά οφέλη. Σύμφωνα με το ερευνητικό πρακτορείο Optoro, η βιομηχανία της μόδας στέλνει 15 εκατ. μετρικούς τόνους διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα κάθε χρόνο και δημιουργεί περίπου 2,2 εκατομμύρια τόνους αποβλήτων.
Τα εικονικά μοντέλα θα μπορούσαν να μειώσουν αυτό το ποσοστό δίνοντας στους designers μοντέλα διαφορετικών σχημάτων, μεγεθών και εθνικοτήτων για τις καμπάνιες τους. Ο Μουσάντου πιστεύει ότι οι συνθετικοί άνθρωποι μπορούν να προσφέρουν μια πιο ακριβή απεικόνιση του πραγματικού κόσμου από ό,τι τα μοντέλα με σάρκα και αίμα.
Εικονική πραγματικότητα και διαφορετικότητα
«Οι άνθρωποι θέλουν να δουν πώς μοιάζει η πραγματικότητα και αυτή η πραγματικότητα παρουσιάζεται όταν δείχνεις τη διαφορετικότητα», λέει ο Μουσάντου. «Ως μαύρος, εκπροσωπούμαι ελάχιστα… Δεν έχει νόημα ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η αγορά σήμερα, κυριολεκτικά δεν έχει κανένα νόημα, και είναι πολύ απογοητευτικό».
Βέβαια εξακολουθούν να υπάρχουν ηθικές ανησυχίες για τη δημιουργία εικονικών μοντέλων διαφορετικής εθνικότητας, ειδικά όταν εμφανίζονται με τη δική τους ιστορία και απόψεις. Εάν ένας designer δεν έχει το ίδιο πολιτιστικό υπόβαθρο με το εικονικό μοντέλο του, θα είναι σε θέση να δώσει στη δημιουργία του φωνή;
Η δημοσιογράφος των Sunday Times Μπόλου Μπαμπαλόλα έγραψε στο Twitter ότι η Shudu Gram είναι μια εικόνα «επινοημένη από έναν λευκό άντρα που έχει παρατηρήσει την “κίνηση” των γυναικών με σκούρο δέρμα». Ο Γουίλσον, από την άλλη πλευρά, παραδέχεται ότι το υπόβαθρό του ως λευκού άνδρα θα μπορούσε να θεωρηθεί προβληματικό, γι’ αυτό προσέλαβε την Αμα Μπαντού, μια μαύρη συγγραφέα, που έγραψε την ιστορία της Shudu διασφαλίζοντας ότι την αυθεντικότητά της.
Τα πραγματικά μοντέλα χάνουν τη δουλειά τους
Τα ηθικά ζητήματα που προκύπτουν από τη δημιουργία εικονικών ανθρώπων δεν έχουν φρενάρει τις εμφανίσεις τους στη μόδα. Ισα-ίσα. Η Σινέιντ Μπόβελ λέει ότι τα πραγματικά μοντέλα πρέπει να ξυπνήσουν γιατί μέσα «στα επόμενα δύο χρόνια» τα άβαταρ θα τους έχουν πάρει τις δουλειές. Και δεν αρκεί να ανησυχούν μόνο για τα CGI. Η τεχνητή νοημοσύνη -η οποία με τη βοήθεια της υπάρχουσας εμπειρίας επιτρέπει στα εικονικά μοντέλα να μάθουν να κινούνται και να ποζάρουν- θα μπορούσε να αποδειχθεί ακόμη πιο καταστροφική για τη βιομηχανία, υποστηρίζει.
Εκτός από το μόντελινγκ, η Μπόβελ έχει επίσης ιδρύσει την Waye, έναν εκπαιδευτικό οργανισμό, που προετοιμάζει την επόμενη γενιά για ένα μέλλον με προηγμένες τεχνολογίες. Επιπλέον, ετοιμάζεται και η ίδια για τη ρομποτική αλλαγή στη μόδα, δημιουργώντας το δικό της ψηφιακό άβαταρ, το οποίο όπως λέει στην Telegraph, θα προσθέσει ακόμη ένα πλεονέκτημα στο βιογραφικό της.
Άλλα σούπερ μόντελ, όπως η Μπέλα Χαντίντ, έχουν επίσης δημιουργήσει ρεαλιστικά άβαταρ που μπορούν να πρωταγωνιστούν σε διαφημιστικές καμπάνιες οπουδήποτε στον κόσμο.
Τα μοντέλα, όμως, λέει η Μπόβελ, δεν θα πρέπει να χάσουν τις ανθρώπινες ιδιότητές τους. «Ποια είναι η ιστορία σου; Ποια είναι το ανθρώπινο είδος σου; Το να είσαι άνθρωπος είναι κάτι εντελώς μοναδικό… κάτι που μια ψηφιακή κατασκευή δεν μπορεί ποτέ να επιτύχει αυθεντικά».
*Απάντηση: Το μοναδικό πραγματικό πρόσωπο στην κεντρική φωτογραφία είναι η Σινέιντ Μπόβελ κάτω αριστερά.