Ποτέ δεν θα σταματήσει η διαπάλη ανάμεσα στην τουριστική ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος σε μια χώρα, όπως η δική μας: ευλογημένη, με φυσικό και πολιτιστικό κάλλος. Υπό την προϋπόθεση ότι το κάλλος δεν θα απειληθεί καθοριστικά, ότι θα κληροδοτηθεί στις επόμενες γενιές, με την ευθύνη να το προφυλάξουν, χωρίς παρωπίδες και εμμονές.
Τα σχέδια δημιουργίας νέου λιμανιού στη Σίφνο, με «επέκταση και αναβάθμιση» του παλαιού, υποδαυλίζουν φόβους για μοιραίο πλήγμα στο νησί και δρόμο χωρίς επιστροφή. Οι Σιφνιοί είναι πλέον μοιρασμένοι στα δυο. Πώς ένα έργο κατά κοινή ομολογία απαραίτητο μπορεί να μεταβληθεί σε κίνδυνο μεγάλης κλίμακας για τον τόπο;
Το έργο προωθεί η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Το Protagon επικοινώνησε με το γραφείο του Περιφερειάρχη, Γιώργου Χατζημάρκου, παραπέμφθηκε στον αντιπεριφερειάρχη Κυκλάδων Γιώργο Λεονταρίτη, αλλά απάντηση δεν πήρε. Ούτε καν για τα βασικά χαρακτηριστικά του έργου. Ο κ. Λεονταρίτης, αντιδρώντας πολύ έντονα, δήλωσε ότι δεν επιθυμεί να ενημερώσει οποιοδήποτε ΜΜΕ, υπογραμμίζοντας την επιλογή του να συνομιλεί «θεσμικά» με το δημοτικό συμβούλιο του νησιού, τους φορείς και τους κατοίκους του – αποκλειστικά και μόνο.
Η υπόθεση βεβαίως δεν είναι χθεσινή. Αντιθέτως, χρονίζει. Σκέλος της βρίσκεται ήδη στο ΣτΕ, ύστερα από προσφυγή ομάδας πολιτών από τη Σίφνο, ενώ ένα άλλο κατευθύνεται στα χέρια του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου. Το ζήτημα έχει ασφαλώς συζητηθεί στο δημοτικό συμβούλιο. Ψιλά γράμματα.
Ο Αντώνιος Ζαμπέλης, πρόεδρος του Συνδέσμου Σιφνίων (που μετρά ήδη 125 χρόνια συνεχούς δραστηριότητας) και τοπικός δημοτικός σύμβουλος στην Κοινότητα Απολλωνίας, είναι αυτός που περιγράφει τις διαστάσεις του κινδύνου, αποκαλώντας το συγκεκριμένο έργο «φαραωνικό» για τη Σίφνο.
Κάνει λόγο για 10.000 κυβικά μπετόν με στόχο τη δημιουργία πάρκινγκ αυτοκινήτων μεταξύ του νέου και του παλαιού προβλήτα. Για μπάζωμα της παραλίας στις Καμάρες. Επέκταση με τσιμέντωμα της απόστασης από το παλιό λιμάνι, τον μικρό λιμενοβραχίονα, μέχρι τον καινούργιο προβλήτα – από όπου και αναχωρούν σήμερα τα πλοία. Μπετονάρισμα και μέσα στη θάλασσα, στην εσωτερική πλευρά του δρόμου που οδηγεί από το λιμάνι προς τα «έξω». Για τους γνώστες του χάρτη του νησιού : «Μιλάμε για όλο το παράκτιο μέτωπο από το παλαιό λιμανάκι, μέχρι τη γωνία όπου κατεβαίνουν τα σκαλάκια, το Οld Captain που λέμε».
«Μας βρίσκει αντίθετους το σχέδιο αυτό, διότι δεν έχει γίνει καμία σοβαρή περιβαλλοντική, ούτε γεωτεχνική μελέτη, ως προς το πού θα μπορούσε και πρέπει να επεκταθεί το λιμάνι. Ο δήμος, κατόπιν πιέσεων μας, έχει πεισθεί να αναθέσει ρόλο στο Πολυτεχνείο. Η Περιφέρεια βιάζεται όμως να το τελειώσει. Σε κάθε περίπτωση, το κομβικό σημείο είναι η εκδίκαση της προσφυγής κατοίκων στο ΣτΕ τον προσεχή Δεκέμβριο», σημειώνει ο κ. Ζαμπέλης.
«Ολόκληρο το Αιγαίο βρίσκεται σε σημείο καμπής. Ας μην ακολουθήσουμε το παράδειγμα των παραλίων της Ιβηρικής, που έχουν ήδη καταστραφεί»
Τα πράγματα περιπλέκονται από το γεγονός ότι το έργο είναι ήδη αδειοδοτημένο και ενταγμένο στο ΕΣΠΑ 2014-2020. Η νέα δήμαρχος του νησιού Μαρία Ναδάλη σημειώνει την ειλημμένη – από τον Οκτώβριο του 2018 – απόφαση του τότε δημοτικού συμβουλίου, με την οποία προκρίνεται μία εκ των δυο προτάσεων που είχαν διατυπωθεί ως προς το σχέδιο του έργου. «Αναντίρρητα, υπάρχει ανάγκη επέκτασης του προβλήτα, ώστε να εξυπηρετούνται οι σημερινές ανάγκες του νησιού. Υπάρχει όμως και ανησυχία για το τελικό σχέδιο, προκειμένου το έργο να βρίσκεται σε αρμονία με το περιβάλλον της Σίφνου. Προσπαθούμε να συνάψουμε μια προγραμματική σύμβαση με το ΕΜΠ, για να έχουμε την εισήγηση ομάδας επιστημόνων επί του ολιστικού σχεδίου», δηλώνει η δήμαρχος.
Υπάρχει άραγε χρώμα πολιτικό στην αντιπαράθεση για το λιμάνι; Όλες οι πλευρές απαντούν «όχι». Το ενδιαφέρον για το νησί είναι ο μοναδικός γνώμονας στη σύγκρουση αυτή.
«Οχι στο παράδειγμα της Ιβηρικής»
Οταν το νησί βρέθηκε στο πόδι, οι φωνές ανησυχίας βρήκαν κοινή συνισταμένη σε ημερίδα (η Περιφέρεια δεν έδωσε το «παρών»), τον Φεβρουάριο του 2020. Η Αλκμήνη Πάκα, πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων στο ΑΠΘ, εστίασε και εστιάζει στη φέρουσα ικανότητα του νησιού. «Το ζήτημα –λέει – είναι να μελετηθεί κατά πόσο θα αλλοιωθεί σημαντικά πια η φυσιογνωμία της Σίφνου, κατά πόσο δηλαδή αντέχει ο τόπος τη διαστολή της επισκεψιμότητας που θα επέλθει εν δυνάμει με τα τεχνικά αυτά έργα, χωρίς βέβαια να αγνοηθούν και οι ανάγκες της τοπικής κοινωνίας για εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων υποδομών. Ολόκληρο το Αιγαίο βρίσκεται σε σημείο καμπής. Ας μην ακολουθήσουμε το παράδειγμα των παραλίων της Ιβηρικής, που έχουν ήδη καταστραφεί. Τίθεται ευθέως ζήτημα διαγενεακής δικαιοσύνης, τι και πώς θα κληροδοτήσουμε περιβαλλοντικά στις επόμενες γενιές. Η Σίφνος έχει ήδη να αντιμετωπίσει την «κάθοδο» ξένων επισκεπτών, αλλά και επενδυτών, που αγοράζουν 40 και 60 στρέμματα γης σε τιμές ακόμη και σήμερα εξευτελιστικές για τις δικές τους χώρες. Η μέχρι τώρα λελογισμένη αλλοίωση σε νησιά του Αιγαίου δεν θα πρέπει να ξεχειλώσει».
Η Απολλωνία, ο Πλατύς Γιαλός, τα Βρουλίδια, η Πουλάτη, η Χρυσοπηγή αναζητούν απάντηση – διασφάλιση για το μέλλον τους. Απαρτίζουν άλλωστε ένα τόπο χαρακτηρισμένο ως ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, «προς προστασίαν της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της Σίφνου». Με πλήθος μνημείων από την απώτατη προϊστορία έως και τους νεότερους χρόνους. Χρειάζεται προσοχή. Δεν αξίζει το λιμάνι, η βασική πύλη εισόδου στο νησί, να γίνει η Κερκόπορτά του.