Η βλεφαρίτιδα είναι μία συχνή και πολλές φορές υποδιαγνωσμένη πάθηση των ματιών η οποία μπορεί να απαιτήσει καιρό για να θεραπευτεί. Μερικές ερωτήσεις και απαντήσεις, που μπορούν να κινητοποιήσουν τους ασθενείς ώστε να αναζητήσουν έγκαιρα την συμβουλή του οφθαλμιάτρου.
Γιατί πιάνει φαγούρα τα μάτια μου;
Η φαγούρα στα μάτια είναι το πιο κοινό σημάδι κούρασης αλλά αν τα μάτια σας είναι συχνά κόκκινα και σας «τρώνε», τα βλέφαρά σας είναι στεγνά και οι βλεφαρίδες σας ξεραμένες, τότε μπορεί να έχετε βλεφαρίτιδα, σύμφωνα με την Αν Ρόμπινσον στην Guardian. Είναι μια κοινή κατάσταση που προκαλεί φλεγμονή των βλεφάρων συμπεριλαμβανομένου του δέρματος, των βλεφαρίδων και των μεϊβομιανών αδένων (αδένες που δημιουργούν το λιπώδες υλικό των δακρύων – αν ήταν πολύ νερουλά θα εξατμίζονταν αμέσως, αντί να λιπαίνουν την επιφάνεια του βολβού του ματιού).
Οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει βλεφαρίτιδα αλλά η επικίνδυνη ηλικία είναι κοντά στα 50. Οι μισοί από όσους την παρουσιάζουν έχουν και ξηροφθαλμία, που σημαίνει ότι τα δάκρυα δεν κάνουν σωστά την δουλειά τους. Αυτό μπορεί να συμβαίνει γιατί η μεμβράνη των δακρύων είναι ασταθής ή το περιεχόμενό της εξατμίζεται πολύ γρήγορα. Αν αισθάνεστε τα μάτια σας χειρότερα το πρωί, αυτό συμβαίνει γιατί μαζεύτηκαν εκκρίσεις το βράδυ, και πιθανότητα έχετε βλεφαρίτιδα. Αν όμως αισθάνεστε χειρότερα τα μάτια σας κατά την διάρκεια της ημέρας, πιο πιθανό είναι να υποφέρετε από ξηροφθαλμία.
Οι οπτομέτρες μπορούν να βοηθήσουν
Ο Ντάνιελ Χάρντιμαν – ΜακΚάρτνεϊ, κλινικός σύμβουλος για το Κολέγιο Οπτομετρών, λέει ότι η βλεφαρίτιδα μπορεί να είναι μια «αδυσώπητη πηγή πόνου στα μάτια, να προκαλέσει θολή όραση και δυσφορία». Και ο ίδιος συστήνει σε όποιον πιστεύει ότι πάσχει από αυτήν, να δει ένα οπτομέτρη για συμβουλές».
Γενικά, δεν υπάρχει θεραπεία αλλά η κατάσταση μπορεί να αντιμετωπιστεί. Με την αξιολόγηση των βλεφάρων και της ταινίας δακρύων, ο οπτομέτρης θα είναι σε θέση να σας συστήσει ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης, που συμπεριλαμβάνει σταγόνες λίπανσης για τα μάτια. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα μάτια σας θα γίνουν λιγότερο κόκκινα και η θολούρα θα υποχωρήσει μέσα σε δύο έως τέσσερις εβδομάδας, κάνοντας την κατάσταση πιο ανεκτή και άνετη.
Πρέπει να σταματήσω να χρησιμοποιώ υπολογιστή;
Οταν κοιτάμε σε οθόνες, ανοιγοκλείνουμε τα βλέφαρά μας λιγότερες φορές από ότι συνήθως. Τα δάκρυα στην επιφάνεια των ματιών έχουν περισσότερο χρόνο για να εξατμιστούν ανάμεσα στο ανοιγόκλειμα των βλεφάρων, με αποτέλεσμα να στεγνώνουν και να πρήζονται. Θα δείτε μεγάλη βελτίωση της κατάστασης αν πάτε διακοπές και δεν χρησιμοποιήσετε καμία οθόνη. Αν υπάρχει μια σαφής συσχέτιση, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε λιπαντικές σταγόνες για τα μάτια και να μετριάσετε την χρήση οθονών. Η εξάτμιση των δακρύων αυξάνεται επίσης σε περιβάλλον με ισχυρό άνεμο, γεμάτο καπνό ή ξηρό, και με κλιματιζόμενο αέρα.
Η Κέλι Φαραντέι από το Eyecare Trust τονίζει: «Κάνοντας μικρές αλλαγές στον τρόπο που καθόμαστε, τις ρυθμίσεις της οθόνης μας ή ακόμα και της στάσης μας, μπορεί να είναι όλα όσα χρειαζόσαστε για να σώσετε τα μάτια σας από την αίσθηση κούρασης μετά από μια ημέρα στην εργασία σας. Η θέαση μιας οθόνης μπορεί επίσης να αναδείξει υφιστάμενα προβλήματα όρασης. Για αυτό είναι ζωτικής σημασίας οι χρήστες ηλεκτρονικών υπολογιστών να κάνουν τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις και να ακολουθούν ένα υγιές καθεστώς φροντίδας των ματιών».
Πώς μπορώ να αποτρέψω την ξηρότητα των ματιών μου
Τα πρησμένα μάτια μπορεί να εμφανιστούν αν μόλις ξεκινήσατε να φοράτε φακούς επαφής. Η μείωση δημιουργίας δακρύων μπορεί να είναι αποτέλεσμα γήρανσης ή συγκεκριμένης αγωγής φαρμάκων όπως το αντισυλληπτικό χάπι, τα αντιισταμινικά ή αντικαταθλιπτικά.
Μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιων προβλημάτων υγείας, όπως ο διαβήτης ή προβλήματα του θυρεοειδή αδένα. Ακόμα και από ζημιά που έχει προκληθεί από φακούς επαφής ή επέμβαση λέιζερ στα μάτια.
Δεν υπάρχει εξήγηση για την βλεφαρίτιδα. Παράγοντες που συμβάλουν στην δημιουργία της είναι η μόλυνση από βακτήρια σταφυλόκοκκου, μια υποκείμενη κατάσταση του δέρματος όπως η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα ή η ροδόχρους ακμή και οι ανωμαλίες των μεϊβομιανών αδένων. Ακόμα και μικροσκοπικά ακάρεα που ζουν στο περιθώριο των βλεφάρων μπορούν να μπλοκάρουν τους αδένες με τα προϊόντα των αποβλήτων σου.
Πώς μπορούμε να το ελέγξουμε;
Το κλειδί για να διαχειριστείτε μια τέτοια κατάσταση είναι η καλή υγιεινή των ματιών σας. Αποφύγετε οι γυναίκες την χρήση μάσκαρα και μολυβιών. Τοποθετήστε χλιαρές προς ζεστές κομπρέσες (ή μια πετσέτα προσώπου) σε κλειστές βλεφαρίδες για πέντε έως δέκα λεπτά για να λιώσουν τα έλαια που έχουν συσσωρευτεί. Στη συνέχεια, τρίψτε τα κλειστά βλέφαρα πάνω-κάτω και δεξιά-αριστερά με τα δάχτυλα σας για να χαλαρώσουν κρούστες (τσίμπλες). Στο τέλος, χρησιμοποιείστε ένα πανί ή μια μπατονέτα με αραιωμένο διάλυμα καθαρισμού, (μια σταγόνα παιδικού σαμπουάν σε βρασμένο νερό, αφού έχει κρυώσει πριν το χρησιμοποιήσετε) και σκουπίστε ότι έχει μαζευτεί στις άκρες των ματιών σας. Κάντε το αυτό δύο φορές την ημέρα μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα. Και ο οφθαλμίατρος Τζέρεμι Τζόζεφ προσθέτει: «Αφού υποχωρήσει η βλεφαρίτιδα, προσπαθήστε να κρατήσετε το καθεστώς υγιεινής δύο φορές την εβδομάδα για να μην επαναληφθεί έξαρσή της».
Τα μαντηλάκια καθαρισμού ματιών μπορεί να είναι εύχρηστα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης αλλά να μην είναι τόσο αποτελεσματικά. Η τακτική λίπανση με σταγόνες ματιών αλλά και η περιστασιακή χρήση αντιβιοτικών σταγόνων ματιών ή μια αλοιφή μπορεί να βοηθήσει. Υπάρχουν κάποια στοιχεία που υποστηρίζουν τη χρήση των συμπληρωμάτων από το στόμα, όπως του ιχθυελαίου (ωμέγα-3-οξύ αιθυλεστέρων 2g, τρεις φορές την ημέρα) που μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση αλλά και στην μείωση των συμπτωμάτων. Ενας οφθαλμίατρος μπορεί να συνταγογραφήσει αντιφλεγμονώδη στεροειδή ή κυκλοσπορίνη σε πιο σοβαρές περιπτώσεις. Ο Δρ. Σκοτ Μακί λέει ότι λάδι από τον βλαστό τσαγιού αναμειγμένο με ελαιόλαδο από έναν έμπειρο οφθαλμίατρο μπορεί να είναι μια χρήσιμη θεραπεία απομάκρυνσης των ακάρεων.
Υπάρχει κάποια συσκευή που μπορεί να βοηθήσει την αντιμετώπιση της ξηρότητας των ματιών μου;
Μερικές λύσεις υψηλής τεχνολογίας συμπεριλαμβάνουν συσκευές όπως το LipiFlow, που ζεσταίνει τις βλεφαρίδες. Είναι ένα πλαστικό θερμαινόμενο καπάκι με ένα μικρό πάτο που πιέζει την βλεφαρίδα και καθαρίζει την περιοχή. Οι ειδικοί πάντως επιμένουν ότι δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να συστήσουν τέτοιες συσκευές, αν και δεν θεωρούν ότι μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα.
Τι άλλο μπορεί να γίνει;
Τα πρησμένα, κόκκινα μάτια οφείλονται συνήθως σε επιπεφυκίτιδα – φλεγμονή του λεπτού στρώματος που καλύπτει το μπροστινό μέρος του ματιού, και συνήθως προκαλείται από μόλυνση ή αλλεργία. Αν και τα δύο μάτια είναι κόκκινα και υπάρχει ένα μικρο βούρκωμα – δακρίζουν χωρίς λόγο, είναι πιθανώς μια ιογενής λοίμωξη, όπως το κοινό κρυολόγημα. Εάν μόνο το ένα μάτι έχει επηρεαστεί και είναι κολλώδες με πύον, η αιτία είναι κάποια βακτηριακή μόλυνση. Τη λύση θα την βρείτε σε σταγόνες για τα μάτια με αντιβιοτική σύσταση.
Για να αποφύγετε περαιτέρω ερεθισμούς αλλά και επιδείνωση της κατάστασης, μπορείτε να φορέσετε γυαλιά ηλίου. Επίσης άλλος ένας παράγoντας είναι οι αλλεργίες στο μακιγιάζ αλλά και στη γύρη. Ξένα σώματα, συμπεριλαμβανομένων των φακών επαφής, μπορεί να βλάψουν την επιφάνεια του ματιού και να προκαλέσουν πόνο και διαταραχές στην όραση. Οποιαδήποτε ανεξήγητη απώλεια όρασης ή πόνος στα μάτια χρειάζεται επείγουσα ιατρική φροντίδα.