Αν και η συμπεριφορά τους φαντάζει στους ανθρώπους ανεξάρτητη και ως εκ τούτου δεν αισθανόμαστε ότι δημιουργούν τόσο ισχυρούς δεσμούς όσο οι σκύλοι, οι γάτες τελικά δένονται όσο και τα βρέφη με το αφεντικό τους. Τουλάχιστον σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Current Biology.
«Ηταν ξεκάθαρος σε εμένα ο τρόπος που οι γάτες αλληλοεπιδρούν με τους ανθρώπους. Ωστόσο, μέχρι να το αποδείξουμε επιστημονικά, ήταν απλώς μία εικασία», λέει στους New York Times η Κριστιν Βιτέιλ, συμπεριφορική επιστήμονας ζώων στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Ορεγκον στις ΗΠΑ.
Οι μελέτες μέχρι σήμερα δεν είχαν αποδείξει τίποτα ξεκάθαρο για ένα από τα δύο οικόσιτα ζώα. Το 2017 η Βιτέιλ και η ομάδα της είχαν καταδείξει ότι οι περισσότερες γάτες προτιμούν να αλληλοεπιδρούν με ανθρώπους κατά τη διάρκεια του ταΐσματος ή του παιχνιδιού. Σε άλλη μεγάλη επίσης έρευνα που είχε γίνει το 2019, οι επιστήμονες αποκάλυψαν ότι οι γάτες προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους, ανάλογα πάντα με το πόση προσοχή τους δίνει κάποιος. Αρα μ’ αγαπά όσο την αγαπώ, χωρίς κανέναν σκυλίσιο αλτρουισμό.
Σε άλλες έρευνες πάλι έχει φανεί ότι οι γάτες είναι ευαίσθητες στα ανθρώπινα συναισθήματα και τη διάθεση και επηρεάζονται από αυτά. Επίσης, μπορεί να μην ανταποκρίνονται πάντα, αλλά γνωρίζουν πολύ καλά το όνομά τους.
Ολα αυτά τα αλληλοσυγκρουόμενα αποτελέσματα ώθησαν τους ερευνητές να προχωρήσουν στον σχεδιασμό μιας διαφορετικού τύπου μελέτης. Ετσι, επιστράτευσαν 79 ιδιοκτήτες με νεογέννητα γατάκια και 38 με ενήλικα, οι οποίοι συμμετείχαν σε μία ειδική έρευνα, που στο παρελθόν έχει χρησιμοποιηθεί για να δείξει τους δεσμούς μεταξύ σκύλων και των φροντιστών τους.
Αυτού του είδους οι μελέτες είναι τόσο έγκυρες, που «στήνονται» ώστε οι επιστήμονες να εξετάσουν και τη συμπεριφορά ανθρώπων μεταξύ ανθρώπων. Βρέφη ή μωρά τοποθετούνται σε ένα καινούργιο περιβάλλον (δωμάτιο) και οι ερευνητές παρατηρούν τις αντιδράσεις τους όταν ο κηδεμόνας τους επιστρέφει μετά από απουσία μερικών ωρών.
Στη συγκεκριμένη έρευνα επιχειρήθηκε να γίνει το ίδιο πείραμα με τις γάτες και οι επιστήμονες τοποθέτησαν τα ζώα με τους ιδιοκτήτες τους σε ένα άγνωστο δωμάτιο για μερικές ώρες. Στη συνέχεια οι γάτες έμεναν για δύο λεπτά μόνες τους και μετά ο φροντιστής τους επέστρεφε.
Τότε περίπου το 64% των γατιών υποδεχόταν τον φροντιστή του και ακολούθως εξερευνούσε το δωμάτιο και επέστρεφε και πάλι σε αυτό. Οι επιστήμονες συμπέραναν ότι τα ζώα έβλεπαν τους ανθρώπους ως μία ασφαλή βάση σε ένα άγνωστο περιβάλλον.
Οι υπόλοιπες γάτες είτε προσκαλούνταν πάνω στον ιδιοκτήτη τους μόλις επέστρεφε στο δωμάτιο, είτε δεν τον πλησίαζαν καθόλου. Αυτό σημαίνει, όπως σχολιάζουν οι ειδικοί, ότι έδωσαν σημάδια ανασφαλούς δεσμού, με ορισμένες γάτες να ζητούν διαρκώς αγκαλιές και άλλες να αποφεύγουν ή να είναι εχθρικές με τους ιδιοκτήτες τους.
Γάτες, όπως άνθρωποι
Η Βιτέιλ εξηγεί ότι οι δεσμοί που αναπτύσσουν οι γάτες με τους ανθρώπους είναι ασφαλείς και σταθεροί στην ενήλικη ζωή τους, γεγονός που διευκολύνει τη μεταξύ τους συμβίωση.
Ωστόσο, το βασικό θέμα είναι ότι όταν συγκρίθηκαν οι συμπεριφορές που είχαν οι γάτες, με αυτές των σκύλων και των ανθρώπων, τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά! Το 65% των παιδιών υποδέχονταν τους φροντιστές τους και μόνο το 58% των σκύλων. Που σημαίνει ότι τελικά το ποσοστό στις γάτες είναι πολύ πιο κοντά σε αυτό των ανθρώπων και πολύ πιο υψηλό από των σκύλων.
«Τα αποτελέσματα έρχονται να καταδείξουν τις ομοιότητες στην κοινωνικότητα των ζώων και των ζώων συντροφιάς και μας δίνουν χρήσιμα δεδομένα για το φαινόμενο της εξέλιξης της κοινωνικής συμπεριφοράς των ζώων, αλλά και των ανθρώπων», σχολιάζει ο Ατσούκο Σαΐτο, συμπεριφορικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Sophia του Τόκιο.
Αυτό όμως που καταδεικνύει περισσότερο από όλα η συγκεκριμένη μελέτη, είναι ότι οι γάτες τελικά είναι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου, ακόμη και αν η συμπεριφορά τους είναι πιο απόμακρη από αυτή του σκύλου.