Σκηνή από το «Writing With Fire» στην οποία η Μίρα Σατγιάμ βιντεοσκοπεί τον νεαρό ηγέτη του «Hindu Yuva Vahini», | Music Box Films
Θέματα

Μια ταινία υποψήφια για Οσκαρ Master Class Δημοσιογραφίας

Στο ανδροκρατούμενο τοπίο των ινδικών μέσων ενημέρωσης οι γυναίκες δημοσιογράφοι μιας εφημερίδας διακινδυνεύουν τα πάντα, ακόμα και την ασφάλειά τους, για να καλύψουν πολιτικά, κοινωνικά και τοπικά νέα της πατρίδας τους με γυναικεία ματιά
Protagon Team

Στο «Writing With Fire», ταινία υποψήφια για Οσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ, ένας νεαρός άνδρας —αδύνατος, γενειοφόρος, ντυμένος με παραδοσιακές πιτζάμες στο χρώμα του σαφράν— τινάζει τα μαλλιά του και χαμογελάει. Στη συνέχεια βγάζει από το θηκάρι του ένα ξίφος, και μια μεταλλική ηχώ παραμένει αρκετά δευτερόλεπτα μετά το τράβηγμα του. Η Μίρα, η επικεφαλής του γραφείου της εφημερίδας Khabar Lahariya της Ινδίας, βιντεοσκοπεί τον νεαρό άνδρα με το κινητό της.

Το όνομά του είναι Σάτγιαμ και είναι ένας ανερχόμενος ηγέτης του «Hindu Yuva Vahini», της τοπικής ομάδας επαγρύπνησης της νεολαίας, που δεσμεύεται να διαδώσει τον ινδουιστικό εθνικισμό σε μια Ινδία, η οποία -όπως ανέλυε παλιότερα ο Αατίς Ταζέερ στο περιοδικό The Atlantic– χάνει γρήγορα τις κοσμικές της ρίζες. Τις περισσότερες ημέρες ο νεαρός κάνει βόλτες στο Ουτάρ Πραντές, το χωριό του, με το σπαθί του απειλητικά κρεμασμένο στη μέση του. Το έχει επάνω του «24 ώρες το 24ωρο», λέει στη Μίρα.                                                      (Δείτε το trailer του ντοκιμαντέρ)

Συνεχίζοντας την περιγραφή του ντοκιμαντέρ, η Γιασίκα Ντατ γράφει στο The Atlentic ότι, ως δημοσιογράφος, η Μίρα είναι γνωστή για θέματα που απαιτούν από πολιτικούς και αστυνομία να λογοδοτήσουν. Είναι επίσης «Νταλίτ», ταυτότητα που χαρακτηρίζει ανθρώπους, παλαιότερα γνωστούς ως «άθικτους», οι οποίοι αντιμετωπίζουν σημαντικές διακρίσεις στο πλαίσιο του συστήματος της ινδουιστικής κάστας. (Να σημειωθεί ότι η Γιασίκα Ντατ είναι συγγραφέας του αυτοβιογραφικού βιβλίου «Coming Out as Dalit»).

Η Μίρα χρειάστηκε έναν ολόκληρο χρόνο για να πείσει τον Σατγιάμ να της δώσει μια συνέντευξη on-camera. Η οργάνωσή του, λέει στο ντοκιμαντέρ η δημοσιογράφος της ινδικής εφημερίδας, είναι γεμάτη από «άντρες που δεν εμπιστεύονται τα μέσα ενημέρωσης. Αν αισθανθούν την παραμικρή κριτική, είναι έτοιμοι να κάνουν τα πάντα».

Οι πρωταγωνίστριες του ντοκιμαντέρ αγωνίζονται να μάθουν να χρησιμοποιούν σωστά το έξυπνο κινητό τους

Στο ντοκιμαντέρ, η Μίρα είναι μικροκαμωμένη, αλλά διακατέχεται από ηρεμία καθώς αντιμετωπίζει τον Σατγιάμ. Καθισμένος σε ένα γυμνό δωμάτιο εκείνος της λέει ότι «αν η ινδική νεολαία εστιάσει στο να ακολουθεί τον Ινδουισμό, η χώρα θα ευημερήσει μόνη της».

Η αφόρητα τεταμένη σεκάνς, που διαρκεί λίγο περισσότερο από τέσσερα λεπτά (και τελειώνει, προς ανακούφιση των θεατών, με την αποχώρηση της Μίρα για ακόμα μια φορά με ασφάλεια), είναι ένα master class συνέντευξης για ένα εχθρικό θέμα, με γνήσια περιέργεια, ενδιαφέρον, ακόμη και ενσυναίσθηση, γράφει στο περιοδικό The Atlantic η Γιασίκα Ντατ. Σε μια μεταγενέστερη επικοινωνία τους, ο Σατγιάμ εκμυστηρεύεται στη Μίρα το πώς η αυτοκτονία του αγρότη πατέρα του -μια θλιβερή υπενθύμιση της συνεχιζόμενης αγροτικής κρίσης της Ινδίας– τον άλλαξε ως άτομο.

Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει τα σοβαρά νέα της Ινδίας μέσα από τη γυναικεία ματιά

Το «Writing With Fire», ακολουθεί τις ρεπόρτερ της εφημερίδας Khabar Lahariya για πέντε χρόνια, και είναι γεμάτο από σκηνές, στις οποίες κάθε δημοσιογράφος παραδίδει ένα πανεπιστημιακού επιπέδου υπερεντατικό μάθημα ρεπορτάζ σε ευάλωτες και επικίνδυνες περιοχές, όπως οι απομακρυσμένες περιοχές της αγροτικής βόρειας Ινδίας. Μαζί με τη Μίρα, τη μοναδική γυναίκα δημοσιογράφο, η οποία καλύπτει κάθε πολιτική συγκέντρωση που παρουσιάζεται στο ντοκιμαντέρ, βλέπουμε τη Σουνίτα, πρώην παιδί – ανθρακωρύχο που έγινε ρεπόρτερ στη συνέχεια, και τη Σιαμκαλί, μια επιζήσασα από ενδοοικογενειακή κακοποίηση, της οποίας ο σύζυγος συχνά της έπαιρνε τα κέρδη και τελικά την εξανάγκασε να επιλέξει ανάμεσα σε αυτόν και τη δουλειά της. (Τον παράτησε).

Η ταινία, που θα προβάλλεται από τις 28 Μαρτίου στην πλατφόρμα του PBS, βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Sundance 2021 με το Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής για τον Αντίκτυπο και την Αλλαγή και τώρα μετά την υποψηφιότητά της για το βραβείο της Ακαδημίας, αν τυχόν βραβευτεί, θα είναι το πρώτο ντοκιμαντέρ ινδού κινηματογραφιστή με θέμα την Ινδία, που κερδίζει Οσκαρ.

Η Μίρα είναι η μόνη γυναίκα δημοσιογράφος σε πολιτικές εκδηλώσεις

Η Μίρα, η Σουνίτα, η Σιαμκαλί και η Καβίτα –η αρχισυντάκτρια και συνιδρύτρια της εφημερίδας Khabar Lahariya- έχουν όλες βιώσει βία και συστημικό αποκλεισμό εξαιτίας αυτού που είναι. Για όλη τους τη ζωή, αντιμετώπισαν διακρίσεις εξαιτίας της τάξης, του φύλου, της γεωγραφίας και, ίσως εξαιτίας του πιο κρίσιμου  στοιχείου στις ινδικές κοινωνίες, της κάστας. Ολες αυτές οι γυναίκες είναι Νταλίτ και συχνά επιλέγουν να μην χρησιμοποιούν τα επώνυμά τους, τα οποία είναι άμεσοι δείκτες της κάστας στις ινδικές κοινότητες. Οι περισσότερες από τις δημοσιογράφους της εφημερίδας αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν νωρίς το σχολείο, σε αρκετές σκηνές, μάλιστα, αγωνίζονται να μάθουν να χρησιμοποιούν το έξυπνο κινητό τους.

Ωστόσο, κάθε σκηνή του ντοκιμαντέρ επιβεβαιώνει το θάρρος και την ανθεκτικότητά τους, καθώς και την αδιαμφισβήτητη αριστεία και την εκλεπτυσμένη δεξιοτεχνία τους στη δημοσιογραφία, χωρίς επιείκεια ή συγκατάβαση. Πέρα από τις ιδιαιτερότητες της καταγωγής τους, οι γυναίκες στην εφημερίδα Khabar Lahariya (που στα Χίντι σημαίνει «Κύματα των Ειδήσεων») είναι καλές δημοσιογράφοι οι οποίες, μέσω των τρομερών ρεπορτάζ τους, όχι μόνο αλλάζουν τη δική τους ζωή αλλά εισάγουν επίσης μια ήσυχη επανάσταση στη ζωή σχεδόν κάθε ανθρώπου που συναντούν.