Αν και η κατάσταση στη Γη σε βάθος εκατομμυρίων χρόνων είναι κάτι που μπορεί να μας απασχολεί μόνο θεωρητικά, δεν παύει να συναρπάζει τους επιστήμονες που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους σε αυτό το ζήτημα, αλλά και να δίνει στοιχεία για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής.
Τα προγνωστικά, σύμφωνα με δημοσίευμα των Times , είναι τα εξής: Σε 250 εκατομμύρια χρόνια οι επτά ήπειροι της Γης δεν θα υπάρχουν πλέον. Αυτό που θα απομείνει θα είναι μια τεράστια υπερήπειρος, η Πανγαία Ούλτιμα, με τόσο υψηλές θερμοκρασίες ώστε να έχουν εξαφανιστεί όλα τα θηλαστικά – άρα και οι άνθρωποι.
Η πρόβλεψη αυτή είναι αποτέλεσμα επιστημονικής έρευνας που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Geoscience. Οι επιστήμονες έτρεξαν προσομοιώσεις σε υπολογιστή για να δουν τις θέσεις των ηπείρων στο μέλλον, συνειδητοποιώντας τις κατακλυσμιαίες συνέπειες της πρόβλεψής τους.
Η κλιματική πρόβλεψη για την Πανγαία Ούλτιμα δείχνει θερμοκρασίες που ξεπερνούν τακτικά τους 60 βαθμούς Κελσίου. Η τεράστια χερσαία μάζα θα εγκατασταθεί στον ισημερινό και το μεγάλο μέγεθός της θα οδηγήσει σε ακραία καιρικά φαινόμενα – μια υπερφορτισμένη εκδοχή του ηπειρωτικού κλίματος στο σημερινό Σικάγο ή στο Βόλγκογκραντ.
Οι εξάρσεις ηφαιστειακής δραστηριότητας, που θα προκαλούνται από τις συγκρούσεις των ηπείρων, θα ωθήσουν τις θερμοκρασίες σε υψηλότερα επίπεδα. Με την πάροδο του χρόνου, ο ήλιος θα γίνεται φωτεινότερος, παρέχοντας περισσότερη ζέστη.
Τα θηλαστικά δεν θα καταφέρουν να διαχειριστούν αυτές τις συνθήκες, γράφει ο Νάιαλ Τζέφρι στο βρετανικό Μέσο. Οι αλλαγές θα συμβούν σε ένα γεωλογικά σύντομο χρονικό διάστημα δέκα εκατομμυρίων ετών, το οποίο θα ξεπεράσει τον ρυθμό εξέλιξής τους.
«Στο παρελθόν, τα θηλαστικά ήταν σε θέση να αυξήσουν το όριο [θερμοκρασίας] τους μόνο κατά 0,6 βαθμούς Κελσίου ανά ένα εκατομμύριο χρόνια. Οταν, λοιπόν, οι ακραίες θερμοκρασίες θα ξεπερνούν τα φυσιολογικά όρια, τα θηλαστικά δεν θα μπορούν να ακολουθήσουν» δήλωσε ο δρ Αλεξάντερ Φάρνσγουορθ του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ. «Αυτός θα είναι ένας πολύ αφιλόξενος κόσμος, όπου ο καιρός και το κλίμα δεν θα είναι φίλοι μας».
Η μετατόπιση των ηπείρων, βέβαια, δεν αποτελεί νέα θεωρία. Το μοτίβο αλληλοσυμπλήρωσης της Νότιας Αμερικής και της Αφρικής είναι ένα στοιχείο για την ύπαρξη της πρώην υπερηπείρου Πανγαίας, η οποία διαλύθηκε στις αρχές της Ιουρασικής περιόδου.
Οι κινήσεις των ηπείρων σημαντικές για τον καθορισμό κατοικήσιμων πλανητών
Κοιτάζοντας 250 εκατ. χρόνια μπροστά, οι ερευνητές έχουν ετοιμάσει την καλύτερη δυνατή εικασία για το πώς θα μοιάζει μια αναμορφωμένη Πανγαία Ούλτιμα. Για την προσομοίωση της νέας υπερηπείρου οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τεχνικές μοντελοποίησης σε υπολογιστή, οι οποίες μοιάζουν με την πρόγνωση καιρού.
Οι ερευνητές προσομοιώνουν επίσης πολύπλοκα φαινόμενα δέσμευσης άνθρακα, συμπεριλαμβανομένης της αντίδρασης του πλαγκτόν και των φυκιών στο κλίμα, στους μελλοντικούς ωκεανούς.
Η έρευνα έχει επιπτώσεις στην αναζήτηση εξωγήινης ζωής σε εξωπλανήτες – πλανήτες πέρα από το ηλιακό μας σύστημα. Συνήθως, οι αστρονόμοι αναζητούν ζωή στη «ζώνη Goldilocks» γύρω από τα μακρινά άστρα που θεωρούνται κατοικήσιμες περιοχές: δεν είναι ούτε πολύ ζεστά ούτε πολύ κρύα.
Οι συγγραφείς προτείνουν στους αστροφυσικούς να διευρύνουν αυτή τη ζώνη. Η αναδιαμόρφωση των ηπείρων μπορεί να καταστήσει έναν πλανήτη περισσότερο ή λιγότερο κατοικήσιμο, με αυξημένες θερμοκρασίες ή αλλαγμένα κλιματικά πρότυπα. Πλανήτες που είχαν αποκλειστεί ως μη κατοικήσιμοι, θα μπορούσαν στο μέλλον να έχουν κατάλληλες συνθήκες για να φιλοξενήσουν ζωή.
«Η σημερινή μας κατανόηση της κατοικήσιμης περιοχής βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο και η κατανομή των χερσαίων μαζών αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τον καθορισμό κατοικήσιμων περιοχών» δήλωσε, σύμφωνα με τους Times, ο Ινγκο Ουάλντμαν, καθηγητής Αστροφυσικής στο University College του Λονδίνου.
«Με το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb και την έλευση τηλεσκοπίων 30 μέτρων, όπως το ELT [Extremely Large Telescope], είμαστε για πρώτη φορά σε θέση να αρχίσουμε να διερευνούμε όλες τις περίπλοκες επιδράσεις που οδήγησαν στη ζωή στον γαλαξία μας».
Οι προβλέψεις για την Πανγαία Ούλτιμα, βέβαια, εξαρτώνται από το σημείο της υδρογείου όπου θα δημιουργηθεί αυτή η υπερήπειρος. Η αναδιάταξη των υφιστάμενων ηπείρων σε μία και μοναδική υπερήπειρο θα μπορούσε να αλλάξει ορισμένες από τις κλιματικές προβλέψεις.