Τι σημαίνει «εμβληματική επένδυση» και ποια η ορθή χρήση του όρου στη μεταμνημονιακή Ελλάδα που διψά για ανάπτυξη; Ψάχνοντας στο Διαδίκτυο, εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι η συντριπτική πλειονότητα των δημοσιευμάτων και links με τον όρο «εμβληματική επένδυση» παραπέμπουν στο Ελληνικό.
Οχι άδικα. Πριν από τέσσερα χρόνια σχετική μελέτη του Ινστιτούτου Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών αποτύπωνε τα οφέλη: Πάνω από 900 εκατομμύρια ευρώ μπαίνουν στο κρατικό ταμείο μέσα σε 10 χρόνια, υπάρχουν υποχρεώσεις για επενδύσεις ύψους άνω των 4,5 δισ. ευρώ σε βάθος 15ετίας, επιπλέον έσοδα από την απόδοση του 30% των καθαρών κερδών στο Δημόσιο, από την αδειοδότηση του καζίνο, από τους φόρους παιγνίων. Στο σύνολο, σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ, κατά την 25ετή επενδυτική δραστηριότητα του έργου, συνυπολογίζοντας την κατασκευή και τη λειτουργία του καθώς και τους φόρους, το όφελος για το κράτος ανέρχεται σε περισσότερα από 13,5 δισεκατομμύρια ευρώ και η αναμενόμενη συμβολή του «Ελληνικού» στην ελληνική οικονομία φτάνει το 2,3% του ΑΕΠ. Οσο για τις θέσεις εργασίας; Κατά τη διάρκεια της κατασκευής αυτές εκτιμώνται από τη μελέτη σε 10.000, ενώ κατά τη διάρκεια λειτουργίας σε 70.000, με προοπτική μόνιμης διατήρησής τους. Συν τη δημιουργία υπεραξίας της ακίνητης περιουσίας των όμορων δήμων, συν τη γενικότερη αναβάθμιση του αθηναϊκού Νότου…
Ανάμεσα στα αποτελέσματα του Google περί εμβληματικών επενδύσεων, εντοπίστηκαν και κάποια που παρέπεμπαν σε πρόσφατη τροπολογία της κυβέρνησης, η οποία εντάχθηκε στο νομοσχέδιο για τα υδατοδρόμια. Στην αιτιολογική έκθεση της συγκεκριμένης τροπολογίας αναφερόταν: «Η παρούσα διάταξη έχει ως σκοπό την επίσπευση των διοικητικών διαδικασιών για την αδειοδότηση σύνθετων έργων, τα οποία αποτελούν μεγάλες και εμβληματικές επενδύσεις για τη χώρα».
Τα δημοσιεύματα που φιλοξενούσαν αποσπάσματα και links που παρέπεμπαν στο αυθεντικό έγγραφο της αιτιολογικής έκθεσης έκαναν λόγο για το ξεμπλοκάρισμα της Κασσιόπης μέσω τροπολογίας. Η συγκεκριμένη τροπολογία μεταθέτει την αρμοδιότητα της έγκρισης των υψομετρικών μελετών –που είναι απαραίτητες για να προχωρήσουν οι πολεοδομικές άδειες– από τους δήμους στο υπουργείο Υποδομών και κατατέθηκε δύο ημέρες μετά την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Βορείας Κέρκυρας να αναβάλει την έγκριση της υψομετρική μελέτης για την επένδυση στην Κασσιόπη, λόγω ελλείψεων που φαίνεται ότι υπήρχαν στον σχετικό φάκελο.
Οταν έγινε γνωστή η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για την αναβολή, ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης, από το Αμπου Ντάμπι όπου βρισκόταν μαζί με τον Πρωθυπουργό, δήλωσε στον ραδιοφωνικό Σκάι: «Ο δήμαρχος Βόρειας Κέρκυρας ανέβαλε την ψηφοφορία για την έναρξη του μεγάλου έργου της Κασσιόπης με προσχηματικές δικαιολογίες, απλώς και μόνο γιατί και ο ίδιος είναι εναντίον στην επένδυση, έχοντας παραβιάσει το νόμο όπου έλεγε ότι θα είχε απαντήσει στην εταιρεία εντός 60 ημερών(…) Θα αναλάβουμε πρωτοβουλίες κυβέρνησης, νομοθετικής φύσεως προφανώς, αλλά καταλαβαίνετε πόσο αποκαρδιωτικό είναι να έχουμε περάσει δέκα χρόνια κρίσης και να μην έχουμε βάλει μυαλό», είπε στις 3 Φεβρουαρίου.
Η αιτιολογική έκθεση για τις «μεγάλες και εμβληματικές επενδύσεις» φέρει την ημερομηνία 5 Φεβρουαρίου και τις υπογραφές των υπουργών Υποδομών, Περιβάλλοντος και Εσωτερικών, προφανώς υπό το βάρος των πιέσεων που ασκήθηκαν από τον κ. Γεωργιάδη για την ανάληψη πρωτοβουλιών νομοθετικής φύσεως…
Οι χρονικές συμπτώσεις της υπόθεσης θα μπορούσαν να κάνουν κάποιους να σκεφτούν ότι η συγκεκριμένη διάταξη είναι «φωτογραφική». Ομως, πέρα από οποιαδήποτε θεωρία συνωμοσίας, φαίνεται από την αιτιολογική έκθεση ξεκάθαρα ότι η κυβέρνηση θεωρεί πως η Κασσιόπη είναι «εμβληματική επένδυση».
Τώρα, το πόσο «εμβληματική» μπορεί να χαρακτηριστεί, σηκώνει συζήτηση. Η ιστορία της ιδιωτικοποίησης των 490 στρεμμάτων της Κασσιόπης στο καταπράσινο βορειοανατολικό άκρο της Κέρκυρας με τις μαγευτικές παραλίες και τα μονοπάτια που αποτελούν πόλο έλξης ντόπιων και τουριστών, ξεκίνησε πριν από οκτώ χρόνια. Τότε πραγματοποιήθηκε διαγωνισμός από το ΤΑΙΠΕΔ για τη μακροχρόνια εκμετάλλευση της περιοχής για 99 χρόνια με την προϋπόθεση ότι οι εκτάσεις και οι υποδομές επ’ αυτών θα επιστρέφονταν μετά στο Δημόσιο.
Ο πλειοδότης βρέθηκε, ακούει στο όνομα NCH Capital, και το τίμημα ανήλθε στα 23 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια, το 2017 έγινε το «colpo grosso»: πραγματοποιήθηκε νέος διαγωνισμός για την κυριότητα μέρους της έκτασης, χωρίς υποχρέωση επιστροφής στο Δημόσιο και χωρίς να υπάρχει «αντίπαλος». Οπως ήταν φυσικό, νικητής και σε αυτό τον διαγωνισμό ανακηρύχθηκε ο πλειοδότης του πρώτου, με λίγο περισσότερα από 2 εκατομμύρια ευρώ ως ο μόνος ενδιαφερόμενος – γιατί ποιος θα μπορούσε να αγοράσει μία έκταση η οποία θα ήταν επί 99 χρόνια δεσμευμένη από κάποιον άλλον;
Κι έτσι, όπως ανέδειξε με έρευνά του το Protagon αποκτήθηκε η κυριότητα εκτάσεων σε υποπολλαπλάσιο τίμημα από ό,τι σε γύρω περιοχές. Σύμφωνα με τα σχέδια της NCH Capital, θα κατασκευαστούν ένα πεντάστερο ξενοδοχείο 90 δωματίων, 76 μπάνγκαλοους και έως 40 βίλες που θα πωληθούν σε ιδιώτες. Επιπλέον, μία μαρίνα με 57 θέσεις για γιοτ. Στο σύνολο, ένα έργο με κόστος επένδυσης έως 150 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με την εταιρεία, στο στάδιο κατασκευής του οποίου αναμένεται να δημιουργηθούν 500 νέες θέσεις εργασίας, οι οποίες μάλλον θα διπλασιαστούν στη φάση λειτουργίας. Πόσο «εμβληματική» μπορεί να είναι αυτή η επένδυση για τη χώρα; Εάν κρίνει κανείς από αφιερώματα του ξένου Τύπου σε κινήματα πλουσίων που δρουν για τη διάσωση της Κασσιόπης, μάλλον είναι «εμβληματική» από την ανάποδη.
Τα παράδοξα όμως δεν σταματούν εδώ.
Στη μελέτη του ΙΟΒΕ για το Ελληνικό, πέρα από τις αναφορές στην ενίσχυση των αναπτυξιακών ρυθμών ανόδου της ελληνικής οικονομίας, γίνεται λόγος και για «περιβαλλοντική αναβάθμιση» της ευρύτερης περιοχής της Αττικής.
Στην περίπτωση της Κασσιόπης τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι… Πρόσφατο δημοσίευμα της Telegraph αναφερόταν στους φόβους των ντόπιων ότι με τη συγκεκριμένη επένδυση κινδυνεύει να καταστραφεί ο οικολογικός θησαυρός του βορειοανατολικού άκρου της Κέρκυρας. «Οι υπεύθυνοι (της εταιρείας) αναφέρουν ότι θα χτίσουν μόνο στο 7% των εκτάσεων, ότι ο σχεδιασμός συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις αειφόρου ανάπτυξης που έχει θέσει η ελληνική κυβέρνηση και ότι το έργο θα βελτιώσει πραγματικά την προστασία του περιβάλλοντος, ειδικά κατά των δασικών πυρκαγιών, λόγω των διόδων πρόσβασης που θα δημιουργηθούν», σημειώνει ο δημοσιογράφος της εφημερίδας.
Ωστόσο, δεν παραλείπει να επισημάνει ότι το πολύτιμο οικοσύστημα της Κασσιόπης περιλαμβάνει είδη δρυός και φτελιές που δεν έχουν προσβληθεί από την «ολλανδική ασθένεια» που θερίζει την Ευρώπη, τρεις υγροβιότοπους με προστατευόμενες ενυδρίδες, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει την εμφάνισή τους και μεσογειακές φώκιες, ένα από τα πλέον απειλούμενα είδη θαλάσσιων θηλαστικών στην υφήλιο. Και μέσα σε όλα αυτά θα οικοδομηθούν τσιμεντένια μπλοκ.
Τώρα, ακόμα κι αν το δει κανείς από την ανάποδη, πόσο «εμβληματικό» μπορεί να είναι αυτό;