Ο πνιγμός είναι η κύρια αιτία θανάτου για παιδιά ηλικίας ενός έως τεσσάρων ετών, σύμφωνα με τα αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), και οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι γονείς πρέπει να κάνουν πολύ περισσότερα για να αποτρέψουν αυτές τις τραγωδίες. Το δημοσίευμα της Washington Post, που υπογράφει ο Ντάγκλας ΜακΜίλαν, αρχίζει με τη συγκλονιστική προειδοποίηση ενός πατέρα που έχασε τον τρίχρονο γιο του το 2018: «Ο χρόνος που απαιτείται για να διαβάσετε και να απαντήσετε σε ένα μήνυμα στο κινητό σας επαρκεί για να πνιγεί το παιδί σας».
Στην Ελλάδα, μέρα με τη μέρα μακραίνει η λίστα των ανθρώπων που χάνουν τη ζωή τους από πνιγμό στη θάλασσα, με τα επίσημα στοιχεία για το διάστημα 20 Ιουνίου-20 Ιουλίου να προκαλούν σοκ: Οι πνιγμοί ξεπέρασαν τους 50. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), περισσότεροι από 350 έως 400 άνθρωποι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από πνιγμό, με την αναλογία ανδρών/γυναικών να είναι 3 προς 1. Ενώ, δυστυχώς, κάθε χρόνο στη χώρα μας πνίγεται και ένας σημαντικός αριθμός παιδιών και εφήβων: περίπου 10.
Η αμερικανική εφημερίδα ζήτησε από κορυφαίους εμπειρογνώμονες και οργανώσεις των ΗΠΑ που ασχολούνται με την ασφάλεια στο νερό να δώσουν μερικές πρακτικές συμβουλές για την προστασία των παιδιών. Αυτές είναι οι συμβουλές των αμερικανών ειδικών:
- Μη βασίζεστε σε ναυαγοσώστες. Αν έχετε να επιλέξετε ανάμεσα σε μέρη με ή χωρίς ναυαγοσώστες, προτιμήστε τα πρώτα. Οι ναυαγοσώστες συνήθως εκπαιδεύονται να εποπτεύουν το νερό για σημάδια κινδύνου και να εκτελούν διαδικασίες διάσωσης σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά. Οι ναυαγοσώστες σώζουν όντως πολλούς ανθρώπους κάθε χρόνο σε όλον τον κόσμο (και στην Ελλάδα). Μιλώντας συγκεκριμένα για την εμπειρία στις ΗΠΑ, η αμερικανική εφημερίδα προσθέτει: «Παρά ταύτα, οι ναυαγοσώστες είναι και αυτοί επιρρεπείς σε παραλείψεις και λάθη. Πολλοί ναυαγοσώστες είναι νέοι, ενώ η ποιότητα της εκπαίδευσής τους μπορεί να διαφέρει κατά πολύ. Και συχνά, η προσοχή τους μοιράζεται σε δεκάδες κολυμβητές». Επίσης, οι ναυαγοσώστες βρίσκονται σε μια πισίνα ή σε μια παραλία για να βοηθήσουν στην επιβολή κανόνων και κανονισμών. Οι γονείς/ενήλικες που πάνε το παιδί για κολύμπι είναι τελικά οι υπεύθυνοι για την ασφάλεια αυτού του παιδιού.
- Γράψτε το παιδί σας σε μαθήματα κολύμβησης. Ενα παιδί που μαθαίνει να κολυμπά από νωρίς στη ζωή του έχει τις καλύτερες πιθανότητες να παραμείνει ασφαλές. Οπως έδειξε επιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2009, τα μαθήματα κολύμβησης μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο πνιγμού για παιδιά ηλικίας ενός έως τεσσάρων ετών κατά 88%. Γι’ αυτό και παρατηρείται πολύ σπάνια ένα παιδί που έχει κάνει μαθήματα κολύμβησης να πνίγεται σε πισίνα. Οι ειδικοί ανέφεραν επίσης ότι οι γονείς θα πρέπει να εγκαινιάζουν την επαφή του παιδιού τους με το νερό αμέσως μόλις αυτό μπορέσει να μπουσουλήσει.
- Φορέστε στα παιδιά σωσίβια. Οι περισσότερες Πολιτείες των ΗΠΑ απαιτούν τα παιδιά κάτω των 12 ετών να φορούν σωσίβια όταν βρίσκονται σε μια βάρκα. Ωστόσο, η χρήση τους είναι πιο σποραδική στις πισίνες, όπου ορισμένοι γονείς ανησυχούν ότι τα βοηθήματα που επιπλέουν αλλά και τα σωσίβια παρεμβαίνουν στην εκμάθηση κολύμβησης ή δίνουν στα παιδιά τους μια ψευδή αίσθηση εμπιστοσύνης. Οι ειδικοί λένε πάντως ότι κάθε φορά που ένα παιδί κολυμπάει για διασκέδαση, θα πρέπει να φοράει ένα σωσίβιο που να του ταιριάζει σωστά και να είναι πιστοποιημένο. Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων κολύμβησης τα βοηθήματα επίπλευσης μπορούν να αφαιρούνται, εφόσον τα παιδιά βρίσκονται υπό τη στενή επίβλεψη ενός ενήλικα.
- Ορίστε έναν από την παρέα που θα κοιτάζει το νερό. «Οι αφηρημένοι ενήλικες οδηγούν σε θανάτους» τονίζει η WP. Τα περισσότερα παιδιά πνίγονται υπό την επίβλεψη ενός ενήλικα ο οποίος μπορεί να «σκρόλαρε» στο κινητό του τηλέφωνο, να έβλεπε τηλεόραση ή να σκεφτόταν ότι κάποιος άλλος ενήλικας παρακολουθούσε τα παιδιά. Οταν ομάδες ανθρώπων κολυμπούν μαζί, οι ειδικοί συνιστούν να ορίζεται ένας ενήλικας ως «παρατηρητής του νερού», η δουλειά του οποίου θα είναι να «σκανάρει» με το βλέμμα του τη θάλασσα ή την πισίνα κάθε στιγμή και να είναι απαλλαγμένος από διασπάσεις, όπως κινητά τηλέφωνα. Και ασφαλώς, να μην έχει καταναλώσει αλκοόλ.
- Ρωτήστε την κατασκήνωση για τους κανόνες. Ενας γονέας μπορεί να επιβάλλει με αυστηρότητα τις προφυλάξεις για την ασφάλεια του παιδιού του στο νερό, αλλά από τη στιγμή που αυτό πάει στην κατασκήνωση, αναγκαστικά εμπιστεύεται κάποιον άλλον να τις λάβει. Οι ειδικοί συμβουλεύουν τους γονείς να ζητούν από τις κατασκηνώσεις γραπτώς τα μέτρα προφύλαξης που λαμβάνουν πριν στείλουν εκεί το παιδί τους. Η κατασκήνωση θα πρέπει να διαθέτει ναυαγοσώστες που να έχουν εκπαιδευτεί και πιστοποιηθεί. Θα πρέπει επίσης να πραγματοποιεί μηνιαίους ελέγχους δεξιοτήτων και ασκήσεις έκτακτης ανάγκης. Αλλά και οι ναυαγοσώστες δεν πρέπει ποτέ να αντιμετωπίζονται ως υποκατάστατο των συνοδών της κατασκήνωσης, στους οποίους έχει ανατεθεί να επιβλέπουν τα παιδιά ακόμη και στο νερό (στη θάλασσα ή την πισίνα).
- Τοποθετήστε φράχτες, καλύμματα πισίνας και συναγερμούς. Πολλοί πνιγμοί σε πισίνες που βρίσκονται σε σπίτια συμβαίνουν όταν κανείς δεν κολυμπάει ή δεν σκέφτεται την πισίνα. Οταν δηλαδή ένα παιδί περιπλανιέται μόνο του. Για τους πιο προνομιούχους που διαθέτουν ιδιωτική πισίνα, οι ειδικοί συνιστούν έναν φράκτη με τέσσερις πλευρές γύρω από αυτήν, ο οποίος θα τη διαχωρίζει πλήρως από τα παιδιά που βρίσκονται μέσα στο σπίτι, αλλά και από τα γειτονόπουλα. Η πύλη της πρέπει να ανοίγει μακριά από την πισίνα και να διαθέτει μηχανισμό αυτόματου κλειδώματος. Επίσης, τα καλύμματα πισίνας και οι συναγερμοί στην πύλη, ακόμα και στην ίδια την πισίνα, παρέχουν ένα επιπλέον επίπεδο προστασίας. Νεότερες τεχνολογίες, όπως τα συστήματα καμερών που αναγνωρίζουν πότε κάποιος είναι ακίνητος στον πάτο μιας πισίνας, προστίθενται τελευταία στο οπλοστάσιο ασφαλείας.
To βασικό συμπέρασμα μετά από όλα αυτά είναι ότι, πριν ένα παιδί γίνει ικανός κολυμβητής, κανένας ναυαγοσώστης και κανένα βοήθημα για τη θάλασσα ή την πισίνα δεν θα πλησιάσει ποτέ την προστασία που προσφέρει ένας ενήλικας που είναι προσεκτικός, απαλλαγμένος από περισπασμούς και επικεντρώνεται εκείνη τη στιγμή στην επαφή του παιδιού με το νερό.