Ονομάζονται «παραγωγικά ανταγωνιστικά δίκτυα» (generative adversarial networks/GANs) και πρόκειται για μια τάξη αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης που δημιουργούν εικόνες πανομοιότυπες με τις πραγματικές φωτογραφίες τις οποίες χρησιμοποιούν ως μοντέλα. Με απλά λόγια, τα προγράμματα αυτά χρησιμοποιούν φωτογραφίες αληθινών ανθρώπων, ζώων και αντικειμένων και τις επεξεργάζονται με τρόπο τέτοιο ώστε να κατασκευάσουν μια τελική εικόνα που να μοιάζει απόλυτα ρεαλιστική. Δημιουργείται ένα fake πρόσωπο ανθρώπου που φαίνεται τόσο οικείο, όσο ένας φίλος μας, ένας γείτονας ή ένας συνάδελφός μας.
Τεχνικοί της Nvidia, η οποία αποτελεί παγκόσμιο ηγέτη στην κατασκευή μικροεπεξεργαστών γραφικών, πραγματοποίησαν μια σειρά τροποποιήσεων σε αυτούς τους αλγορίθμους και παρουσίασαν πριν από λίγους μήνες μια νέα, ακόμη πιο ρεαλιστική εκδοχή αυτών των προγραμμάτων. Δημοσιογράφοι των New York Times πειραματίστηκαν με αυτή την τεχνολογία για να εξακριβώσουν πόσο εύκολο είναι να φτιάξει ένας απλός χρήστης fake πρόσωπα.
Στο άρθρο τους παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της προσπάθειάς τους. Οι δημοσιογράφοι της μεγάλης αμερικανικής εφημερίδας κατάφεραν να δημιουργήσουν μόνοι τους fake ανθρώπινα πρόσωπα, αλλά παράλληλα εντόπισαν και ορισμένες αδυναμίες του συστήματος. Οπως φαίνεται, τα προγράμματα GANs δυσκολεύονται να αναπαράγουν σωστά κάποιες λεπτομέρειες, είτε στα χαρακτηριστικά του προσώπου είτε σε κάποια αξεσουάρ, όπως τα σκουλαρίκια και τα γυαλιά. Στα fake πρόσωπα εμφανίζονται κάποια προβλήματα και έτσι κάποιος που έχει αμφιβολίες για τη γνησιότητα της φωτογραφίας ενός ατόμου μπορεί να τα αναζητήσει. Τα πιο συχνά προβλήματα στα fake πρόσωπα είναι…
- Η θέση της κόρης του ματιού. Παρουσιάζονται κεντραρισμένες και απόλυτα συμμετρικές η μία με την άλλη.
- Το σχήμα και μέγεθος των αυτιών, ειδικά στην περιοχή των λοβών, μπορεί να διαφέρει.
- Τα σκουλαρίκια μιας γυναίκας μπορεί να μοιάζουν εκ πρώτης όψεως ίδια, αλλά αν τα παρατηρήσει κανείς προσεκτικά, θα δει ότι είναι διαφορετικά.
- Τα προγράμματα GANs έχουν την τάση να αναπαράγουν συχνότερα πρόσωπα ανθρώπων που φορούν γυαλιά. Πολλές φορές ο σκελετός των γυαλιών έχει διαφορές, τόσο στα σημεία που τοποθετούνται στη μύτη όσο και στα σημεία που τοποθετούνται στα αυτιά. Στα συγκεκριμένα σημεία ο σκελετός μπορεί να διαφέρει σε χρώμα ή σχήμα από τον υπόλοιπο.
- Πολλές φορές το φόντο πίσω από ένα fake πρόσωπο είναι κάποιο θολό ή «μπερδεμένο» τοπίο (ή επιφάνεια) που κανείς δεν μπορεί να ξεχωρίσει τι είναι, οπότε σε μια τέτοια περίπτωση, αν κάποιος έχει αμφιβολία, κοιτάζοντας το φόντο μπορεί να εξετάσει καλύτερα την εικόνα, αναζητώντας και άλλα ίχνη γνησιότητας.
Διαφήμιση και κατασκοπεία
Η δημιουργία fake προσώπων αρχίζει να αποκτά μεγάλη δυναμική και κάνουν την εμφάνισή τους εταιρείες που παρέχουν αυτή την υπηρεσία. Η ιστοσελίδα ThisPersonDoesNotExist.com δίνει δωρεάν στους χρήστες φωτογραφίες fake ατόμων και απευθύνεται σε όσους θέλουν τέτοιες εικόνες, είτε για να δώσουν πρόσωπο σε κάποιον χαρακτήρα ενός videogame είτε γιατί θέλουν να τις χρησιμοποιήσουν για αισθητικούς λόγους στο εταιρικό τους site. Η ιστοσελίδα Generated.Photos πουλά fake πρόσωπα για τρία δολάρια το «κομμάτι», αλλά αν κάποιος επιθυμεί να έχει στην κατοχή του περισσότερα, η εταιρεία κάνει καλύτερες τιμές. Η εταιρεία Rosebud.AI κάνει ένα βήμα περισσότερο, προσφέροντας fake πρόσωπα που μπορούν και να μιλούν.
Όπως αναφέρουν και στο άρθρο τους οι δημοσιογράφοι των NYT, αυτά τα ψεύτικα ανθρώπινα πρόσωπα έχουν αρχίσει πλέον να χρησιμοποιούνται όχι για μόνο σε videogames ή για αισθητικούς-προωθητικούς λόγους σε μια ιστοσελίδα, αλλά για πιο σκοτεινούς σκοπούς. Τα χρησιμοποιούν προπαγανδιστές και άτομα που θέλουν να… τρολάρουν άλλους χρήστες και θεωρούν ότι θα το πετύχουν αν η εμφάνισή τους είναι πιο οικεία.
Σύμφωνα με τους αρθρογράφους, αυτές τις ψηφιακές «ανθρώπινες μάσκες» έχουν αρχίσει να φορούν ακόμη και κατάσκοποι όταν απαιτείται να δείξουν το πρόσωπο τους στην προσπάθεια τους να αποκτήσουν πολύτιμες για αυτούς πληροφορίες. Σε κάθε περίπτωση, οι fake άνθρωποι στο Internet είναι πλέον μια πραγματικότητα και σε συνδυασμό με τα fake news, δημιουργούν μια νέα άκρως επικίνδυνη συνθήκη που καλείται να διαχειριστεί η παγκόσμια κοινότητα.